Nieuws
RSS 2.0
01-12-2021 door DVDP

Bijzondere waarnemingen najaar 2021

Bijzondere waarnemingen najaar 2021Het najaar: de dagen worden korter en frisser.  Het sein voor heel wat soorten om de grote trek aan te vatten. Het heeft iets magisch en surreëel hoe een vogeltje van een paar gram zoals bv. de bosrietzanger elk jaar opnieuw de Sahara doorkruist naar Oost-Afrika. Welke bijzondere waarnemingen werden er gedaan in onze regio?



In september werd nog een roepende kwartel gehoord in Bachte (PVW). Tot max. 3 geoorde futen (NVW) zaten op de Callemoeie te Nazareth, waar ook 2 zwarte sternen (JDW) even tp waren. Over Meilegem vloog een ZILVERPLEVIER en zwarte ooievaar (HVE). Over de TTP in Mater vlogen 6 bontbekplevieren (JDW,LNE). De juveniele KWAK die sinds augustus op de oude Leie te Machelen zat, werd ook nog 1 maal gezien (EVH). Er vloog er ook een over St-Maria-Latem (HVE – opname). Een jonge purperreiger vond de omgeving rond het Paddenbroek wel fijn en verbleef er uiteindelijk tot eind oktober (TNA). 2021 was ook het jaar van de WOUDAAP: na een broedgeval in Nederename volgde er nu ook een ringvangst in het Paddenbroek (TLI). Een middelste bonte specht liet zich horen in het kasteeldomein van Beerlegem (HVE). Een zwarte specht was aanwezig in het Kluisbos. De RAAF, toekomstige broedvogel(?) liet zich horen in Opbrakel (WDE). Grauwe vliegenvangers werden hier en daar nog gespot in september, soms met uitgevlogen juvenielen. Gekraagde roodstaart werd in Michelbeke (AVL) en Roborst (GRA) gezien. 6 paapjes lieten zich ook nog bewonderen deze maand. In Deinze werd een roodborsttapuit gezien (EVH). Een koppeltje goudvinken liet zich zien in Ronse (TNA). Een kruisbek in de Hospicebossen (NVW).


Ook in oktober bleef er nog minstens 1 geoorde fuut aanwezig op de Callemoeie, waar ook nog 3 bonte strandlopers (JDW) enkele dagen verbleven. Een bokje (KDE) en grote mantelmeeuw (JaVH) werden in Heurne gezien. 3 zwarte ooievaars trokken over St-Maria-Latem (HVE). Een grote groep van 55 lepelaars trok over Machelen (EDV). Dat is de grootste groep die al in of over VA+ werd gezien. Een kleine zilverreiger werd in Eke/Semmerzake en Ruien gezien (CSN, KDW, JDW). Een RAAF vloog over Ronse (GGR, JGL). Een BUIDELMEES (DBO) trok over Michelbeke, waar ook een BLADKONING werd gehoord (LKI).  Half oktober was een plotse doortrek van beflijster met waarnemingen in Meilegem, St-Maria-Latem en Mullem. In Ronse werd een goudvink gezien (WRO). Kruisbekken vlogen over Ronse, Zulzeke en Nazareth. In Machelen werd 3 Europese kanaries gezien (EDV). Ook in het Dal te Heurne zat er eentje (DDG). Een IJSGORS vloog over St-Denijs-Boekel (HVE).


Kolganzen werden deze hele periode gezien met een duidelijke piek in de derde week van november na een eerste vorstnacht. Vele groepjes vlogen toen over de regio. Ook goudplevieren lieten zich opmerken in de hele periode, al piekten de waarnemingen vooral eind oktober met overvliegende groepjes en 1 groepje van 6 ex aan de grond in Petegem-Leie (NVW).


De waarnemingen van KOEREIGER zitten overduidelijk in de lift. Ze werden in elke maand van dit najaar gespot: groep van 45 over Zingem in september (BDE), 1 in Machelen (JDW), 2 in de Langemeersen (PVDB) en tot 2x 1 aan de Callemoeie in november (NVW). De soort is nu al vier jaar op rij te zien in onze regio. Voor 2018 slechts 2 waarnemingen in 20 jaar.


Overtrekkende visarenden werden in september en oktober gespot over onze regio: 11 waarnemingen. Havik werd 15x opgemerkt, zowel op trek als plaatselijke dieren. 28 waarnemingen van blauwe kiekendief vonden de weg naar onze database, met vooral in het eerste deel van het najaar trekkende vogels en vanaf november rondzwervende exemplaren. Voor rode wouw was het een mager najaar met slechts 3 waarnemingen (2020: +50 wnm!). Smelleken liet zich 5x opmerken op trek.


Ransuilen zochten weer hun gekende winterroestplaatsen op dit najaar, met tot max. 14 ex op 1 locatie. Ook de oehoe liet zich weer regelmatig horen in het zuiden van VA+.


Pontische meeuwen zaten in september vooral in de Scheldevallei tussen Oudenaarde en Eke en zochten vanaf oktober de slaapplaats van de Callemoeie op, met een max. aantal van 7 in november. De geelpootmeeuwen kwamen er met max. 3 slapen eveneens in november. Tot max. 2 zwartkopmeeuwen werden ook op slaapplaats geteld. (NGE, BDE, ADV)


De appelvinken kenden een bijzonder goed najaar met in totaal 36 waarnemingen t.o.v. 9 in 2020. Grootste aantal: groep van 35 over St-Denijs-Boekel (HVE).  Ook sijzen, zwarte mezen en gaaien kwamen massaal uit het noorden en oosten afgezakt in vergelijking met vorige jaren. Wellicht het gevolg van voedselschaarste aldaar. Grote lijsters werden eveneens opvallend meer op doortrek gespot, met 3x zo veel waarnemingen dan in 2020 (konden we maar hetzelfde zeggen over onze lokale broedvogels). Kramsvogels daarentegen leken later te arriveren in vergelijking met vorig jaar.


In november dooft de najaarstrek langzaam uit, met nog enkele piekdagen, vooral ten gevolge van nachtvorst. Over Oudenaarde trokken 2 kraanvogels (DMU). Een ROODHALSFUUT (CSN) werd ontdekt op de Tweelingsputten te Eke. Een geoorde fuut liet zich nog tot halverwege de maand zien op de Callemoeie, net als een BAARDMANNETJE (NGE, BDE). Aan de centrale in Ruien werd een bokje meermaals opgemerkt (JDW, TNA), net als in Petegem-Leie (NVW). Op de Donk in Oudenaarde zat een eerste winter ROODKEELDUIKER (NGE). In het Paddenbroek te Berchem ontdekte LDC een kleine zilverreiger. Een zwarte specht bezocht het Wallebos in Ename (KDE). Een middelste bonte werd gezien in St-Maria-Latem (HVE). Een roodborsttapuit zat in de Langemeersen (THE) en in Ruien (MJW). Een zeer late tapuit werd nog gezien in Roborst (AGO). Goudvinken werd gezien in Ronse, Kwaremont en Semmerzake. Barmsijzen werden gespot aan het Wallebos (PVD) en een Europese kanarie in Ruien (JDW).



Foto: Visarend over St-Maria-Latem door HVE
31-08-2021 door DVDP

Bijzondere waarnemingen zomer 2021

Bijzondere waarnemingen zomer 2021De zomer is een rustige periode om vogels te kijken. Er is niet veel beweging meer. De vogels zijn stil(ler). De uitgevlogen juvenielen zitten goed verborgen in het dichte bladerdek. Maar af en toe valt er wel eens een verrassing uit de bus. Het is ook dan dat de voorjaars- en najaarstrek elkaar bijna ontmoeten. Begin juni zijn er nog soorten die toekomen uit het diepe zuiden (bosrietzanger, wespendief, …) terwijl in juli de steltlopertjes al terug beginnen te trekken.


  Het begin van de zomer bracht een bontbekplevier op de terreinen van de centrale Ruien, waar ook kleine plevier tot broeden kwam (TNA). Over S-M-Latem vloog een regenwulp (HVE). De grutto’s die broedden in de Leiemeersen te Bachte-Maria-Leerne lieten zich in deze maand ook nog af en toe eens zien waar in de omgeving van de Leie ook regelmatig zwartkopmeeuw gezien werd, tot max. 4 ex (JeVH). Een roepend WOUDAAPJE werd opgemerkt aan de Weiput te Zingem (BDE, JDW). Eind juni vlogen 10 KOEREIGERS over Vinkt (DGA) ). Een kleine zilverreiger zat in het Dal te Heurne (DDG). Juni is ook de maand waar we kans maken op VALE GIEREN: LDC zag er op 19-06 maar liefst 11 over het Kluisbos glijden, waar ook nog een late blauwe kiekendief gezien werd. Aan het Beiaardbos werd havik opgemerkt (NDS). Rode wouw werd gezien in Meilegem (SLE) en Paulatem (HVE). Jonge ransuilen werd opgemerkt op een aantal locaties. Ook OEHOE kwam opnieuw tot broeden. Middelste bonte specht werd gezien in Parkbos-Uilenbroek (AGO). Zingende wielewalen werden vooral opgemerkt in de Scheldevallei. De broedende RAVEN net over de taalgrens lieten zich in Ronse opmerken (DDG) . Uitzwervende vogels? Uitkijken volgend jaar! Orpheusspotvogel werd gehoord in Bos t’Ename (JVU) en Pyreneeën Ronse (RWE). Appelvink vloog over Volkegembos (NGE) en er vloog er eentje tegen een raam in Kwaremont (JDC). Goudvink werd gehoord in Ronse (GGR, JGL).


  In juli trok een plasje op de Franskouter te Boekel 2 bontbekplevieren en 2 bosruiters aan . De ontdekking van een broedend paartje WOUDAAP in Nederename was een erg fijne ervaring (DVDP). Ze brachten uiteindelijk 4 jongen voort. Het eerste broedgeval sinds 1982 in VA+. Jonge kwakken werd gezien over S-M-Latem (HVE) en Nederename (BDE, TNA). Een regenwulp vloog over Eine (DDG). Over Ronse vloog een zwartkopmeeuw (JDW). In de Heurnemeersen kwam de visdief tot broeden. Een zwarte ooievaar trok over Eke (GMI). Havik werd gespot in Wortegem (WFA) en het Paddenbroek (TLI). Bij het Muziekbos werd zwarte specht gezien (LBA). Appelvink werd gezien aan de Scherpenberg te Ronse (XTE).


Aan de Callemoeie werd de hele zomer geoorde fuut gezien, o.a. ook juvenielen, maar het is onzeker of ze daar ook effectief gebroed hebben. Kleine plevier had er waarschijnlijk ook een nest (BDE). 2 STELTKLUTEN (NVW) bleven er in juni ook even kort ter plaatse, net als bontbekplevier. DWERGSTERN is een niet-jaarlijkse zeldzame doortrekker in de regio, maar werd er in juni toch gezien (JeVH), net als een zwartkopmeeuw (EDV). Kleine zilverreiger werd er gespot in juli (JDW). Een koppeltje krooneend werd er gespot in augustus (NVW), net als bonte strandloper (JDW). De broedkolonie aalscholvers is er toegenomen in vergelijking met vorig jaar: 5 nesten! Benieuw wat dat volgend jaar geeft.


  In augustus zag LVDL een groep van 32 kluten over Mater vliegen. Er waren verschillende waarnemingen van trekkende goudplevieren eind augustus. Een bontbekplevier en bonte strandloper kwamen even terug op krachten aan de centrale te Ruien (LDC). 3 verschillende pontische meeuwen werden gezien in Eke, Heurne en Oudenaarde. Een zwarte ooievaar vloog langs Welden en Eine (ADV). Een lepelaar zat aan de Pereboomplassen te Gottem (ADE). Tot 2 juv. kwakken werd de hele maand gezien aan de oude Leiearm te Machelen (VLO). Purperreigers werden opgemerkt in Zingem, S-D-Boekel, Heurne en Nazareth. Eind augustus werden 5 overtrekkende visarenden gezien op evenveel dagen. Havik liet zich zien in Ronse, Erwetegem, Welden en Kwaremont. Rode wouw vloog over Herzele (WDG) en zwarte over Petegem-Schelde (2x – THE) en Letterhoutem (DB). Een melding van een HOP kwam binnen in Ronse (PVG), waar ook zwarte specht zich liet zien in het Muziekbos (CDE). Een mannetje GRAUWE KLAUWIER verbleef meerdere dagen in de Snippenweide (Alexander), terwijl in Wortegem een juv. zat (TLA). Over Nederename vlogen 3 BAARDMANNETJES (Bart) en een appelvink (NGE). Traditiegetrouw doken de eerste paapjes van het najaar ook weer op in de laatste weken van de maand. Een DUINPIEPER vloog over TTP Hoge Dumpel Mater (DDG,JDW). De bruine kiekendieven namen in het voorjaar 5-7 territoria in in onze regio. Het broedsucces was wisselend. Jongen werden in de Heurnemeersen, oude Leie Gottem en Melden gezien. De andere broedsels zijn waarschijnlijk mislukt door het natte en frisse weer. Kwartel werd ietsje minder gezien/gehoord dan vorig jaar. Voor grauwe vliegenvanger lijkt het een goed jaar. Er werden opvallend meer waarnemingen ingegeven dan de vorige jaren. Nachtegaal blijft voet aan de grond houden na een kleine comeback, maar de hoeveelheden van vorige eeuw blijven nog ver weg. Gekraagde roodstaart deed het ook behoorlijk in de regio met toch ook meer waarnemingen en hopelijk broedsels. Roodborsttapuit bracht jongen voort in Nederbrakel en Deinze. Een kleine terugval na de betere periode van de laatste jaren. In de zomer begint kruisbek ook aan de trek en deze werd ook verschillende keren gezien of gehoord.


  Foto: juveniele kwak aan de oude Leie door Lucien Vanden Daele
30-05-2021 door DVDP

Bijzondere waarnemingen lente 2021

Bijzondere waarnemingen lente 2021We kenden een erg wisselvallige en frisse lente, met vooral in april een aanhoudende noordelijke luchtstroming. Dat had ook zijn weerslag op de arriverende trekvogels. Grasmus, tuinfluiter en braamsluiper, soorten die doorgaans vanaf de tweede helft van april toekomen, leken nu toch wel wat vertraging te hebben. Ondanks het relatief frisse voorjaar konden we wel duimen en vingers aflikken met enkele sublieme ontdekkingen. In de maand maart konden we nog drie weken extra genieten van de KLAPEKSTER in Zulzeke. Deze bleef uiteindelijk vijf weken ter plaatse. Een BUIDELMEES werd opgemerkt aan de Bruggenhoek te Zwalm (HVE). Een kraanvogel vloog over de Callemoeie (NGE) en Schorisse (NDS). 4 Goudplevieren rustten even uit in ST-Goriks-Oudenhove (DBO). 2 Bontbekplevieren (ADV) en tot max. 5 bonte strandlopers (VLO) lieten zich bewonderen in de Leiemeersen van Bachte-Maria-Leerne. Ook in de Langemeersen zaten er 2 bontjes en 32 grutto’s (DVDP). Maar liefst 14 bokjes werden geteld op de Snippenweide te Eine (DDG). In Nukerke vloog een zwartkopmeeuw over (SFE). In de Kaaimeersen te Meilegem zaten 3 zomertalingen (BDE). Vroege beflijsters werden eind maart gezien in Dikkelvenne (HLE) en Oudenhove (HVE). Hier en daar werden nog enkele zingende grote lijsters gehoord. De tijd dat deze bijna overal te vinden was, is helaas ver weg. Goudvink werd nog gezien in Ronse en Schorisse. In het Muziekbos werd een kleine barmsijs  (JeVH) en kruisbek (SVDW) gezien.  Over Volkegem vloog een Europese kanarie (NGE).  In april werden ook nog zomertalingen gezien, vooral in de Schelde- en Leievallei. In Petegem-Schelde zong een kwartel (THE). In Bachte-Maria-Leerne zat een STELTKLUUT (JDW), waar ook enkele koppeltjes grutto terug tot broeden kwamen. Een kluut zat aan de site VDM te Nederename (LVDW). Regenwulpen werden overtrekkend gezien te Deinze (3ex - VLO), Elsegem, Eine en Welden. Op het Dal te Heurne zat nog een bokje en vloog een REUZENSTERN (DDG) voorbij, net als een GRAUWE KIEKENDIEF! Daar zaten ook 2 bosruiters net als in Meilegem, Wannegem-Lede en Zulte. Een zwarte ruiter zat aan de Ratte in Eke (CSN). Over Eine vlogen 3 zwartkopmeeuwen (ADV). In Eke zat een grote mantelmeeuw (NVW). Aan de sluis in Oudenaarde zaten zeker één en mogelijk 2 GROTE AALSCHOLVERS (zeldzame ondersoort, DDG). Lepelaars vlogen over Hillegem (2ex), Eke (15ex) en Petegem (XTE). 11 ex hielden even halt aan de Pereboomplassen in Olsene (BDE). Purperreigers werden gezien over Zingem, Eine en Deinze. Velduil passeerde over Elst (LNE). Ondertussen (bijna) jaarlijkse gast: HOP werd gezien te Bachte-Maria-Leerne (JBE) en Etikhove. Een DRAAIHALS liet zich mooi bewonderen aan de Callemoeie (NVW) en werd nog gehoord aan de Boembekemolen (JaVH) en Bos t’Ename (PBL). Smelleken vloog over de Langemeersen, Callemoeie en de Leiemeersen van Bachte. Beflijster werd op 13 locaties gespot. Bonte vliegenvanger werd gezien in de Steenbergse bossen (NBA) te Zottegem en Meilegem (OCO). Een ROODKEELPIEPER(NGE) in zomerkleed bleef 4 dagen hangen in op de akkers rond het Heilsbroek te Berchem. Een goudvink dook op in Eine (DDG). Een Europese kanarie bezocht Oudenhove (JPA). Zingende grauwe gorzen werden even opgemerkt in Nukerke (SFE) en Meilegem (TVM) maar bleven niet ter plaatse. De meest bekeken plek uit onze regio moet wel de Callemoeie te Nazareth zijn. Deze staat al langer bekend als tankstation bij de trekvogels. 2 brilduikers (ADV) en een grote zaagbek (EDV) verbleven er in maart . Een geoorde fuut liet er zich de hele lente bewonderen. Verder nog enkele maxima van deze lente van doortrekkende steltjes aan de plas: 15 kluten, 3 regenwulpen, 2 bontbekplevieren, 3 bonte strandlopers, 2x 1 DRIETEENSTRANDLOPER, 1 bosruiter, 1 zwarte ruiter, 4 zwartkopmeeuwen, 4 pontische en 1 geelpootmeeuw, 9 zwarte sterns, tot max. 57 (!) dwergmeeuwen, 5 lepelaars, 1 Engelse gele kwik. Visarend werd 7x opgemerkt. Havik komt in de regio ook steeds meer op de voorgrond met verschillende waarnemingen en enkele broedgevallen. Blauwe kiekendief werd vooral in maart en mindere mate april opgemerkt, met de meeste waarnemingen in de Langemeersen. Er was wel nog een late waarneming in mei. Rode en zwarte wouw werden elk in totaal meer dan 30x gezien dit voorjaar. Bruine kiekendief heeft de weg naar VA+ goed gevonden: ze namen naar schatting 5-7 territoria in. Van alle waarnemingen van zomertaling, werden er uiteindelijk nog (maar) twee gezien in de maand mei. Een broedgeval lijkt weinig waarschijnlijk. Heel opvallend is de waarneming van een vr. brilduiker op de Schelde te Ruien (APE) in de laatste week van mei. Er werden ook zes baltsende kwartels gehoord. 4 STELTKLUTEN en 1 kluut bezochten het Dal te Heurne, waar ook een DRAAIHALS zich liet horen (DDG). Op de kouter in Heurne zaten 3 bontbekplevieren (DDG). Een regenwulp vloog over Eine (DDG). Een voor het binnenland zeldzame ZILVERPLEVIER (NVW) kwam enkele dagen op krachten aan de Callemoeie, net als een TEMMINCKS STRANDLOPER (JaVH). Ook een zeldzame ROODSTUITZWALUW bracht een kort bezoek aan de plas (BDE). Aan de centrale in Ruien zat een geelpootmeeuw (NGE). Dé spetters van deze maand moeten wel de 2 WITVLEUGELSTERNS geweest zijn aan de Tweelingputten te Eke (TMA). Nog maar de tweede waarneming voor onze regio, 57 jaar na de eerste. Over Erwetegem vloog een zwarte ooievaar (ESA). Purperreigers werden gezien te 2x 1 te Eine (DDG, ADV), Meilegem (PVDB), 3 over Michelbeke (AVL). 4 kleine zilverreigers (AVE) lieten zich bewonderen aan de Kaaihoeve en eentje te Eine (EHA). GRAUWE KIEKENDIEF werd overvliegend gezien aan het Dal te Heurne (DDG) en in S-L-Esse. (WDG). Een tweede en derde HOP van dit voorjaar kwam nog uit in S-L-Houtem (DDP) en S-M-Latem (HVE). Een sinds 10 jaar bijna jaarlijkse, zeldzame doortrekker in VA+ is de BIJENETER: 1 over ’t Burreken (LVDL) en 13 (!) over de Kolpaert in Huise (WDE).  Mei is ook de maand van de wielewaal. Die liet zich vooral horen in de Scheldevallei. Er werd nog zomertortel gezien: in Kruishoutem (ESA), de Langemeersen (NGE) en de Reytmeersen (DDG). Doortrek wellicht. Een broedgeval zit er wellicht niet in. RAAF komt ook steeds dichterbij: in Ronse werden 2 ex gezien (RWE). Toekomstige broedvogel? Een fluiter liet zich horen nabij de Boembekemolen (LNA). Orpheusspotvogel liet zich horen op 6 locaties. Grauwe vliegenvanger zijn dun gezaaid, maar zitten wel nog verspreid in de regio. Een zingende bonte vliegenvanger werd ontdekt in de Spitaelsbossen te Wortegem (GME). Een KLEINE VLIEGENVANGER werd gezien in Asper (JaVh). Over Elst vloog een DUINPIEPER(HVE). Appelvink werd gezien in het Kluisbos (JDW) en Hotond (XTE). De opmars van de OEHOE, voornamelijk in de zuidelijke bossengordel, valt niet meer te ontkennen. De middelste bonte specht heeft zich inmiddels ook goed verspreid over de regio. Hij dook op op 10 verschillende locaties. Ook voor zwarte specht lijkt het een goed jaar te worden. Hij liet zich zien/horen in 7 verschillende bossen, vooral in het zuidwestelijke deel van de regio tussen Wortegem en Ronse. De roodborsttapuit liet zich in vergelijking met vorig jaar wat minder zien. Paapjes zijn eind april tot begin mei op doortrek. Het max. aantal bedroeg 7 ex in de Langemeersen. De nachtegaal, sinds 5 jaar bezig aan een bescheiden revival in de regio, was toch ook weer op 11 locaties te horen. Gekraagde roodstaart werd op doortrek gezien op verschillende plaatsen, maar bleef maar op een handvol plaatsen hangen. Opvallend: matkop neemt razendsnel af. De waarnemingen dit voorjaar zijn op twee handen te tellen.

Foto: Witvleugelstern Tweelingsputten door J. Pintens
08-05-2021 door DVDP

Birdathon 2021 in VA+

Birdathon 2021 in VA+De birdathon is een concept die komt overgewaaid van bij de buren uit West-Vlaanderen. Daar organiseerden de verschillende vogelwerkgroepen vorig jaar deze leuke activiteit. Het doel? Zo veel mogelijk soorten zien of horen op 24 uren tijd. Dit jaar werd er gevraagd of er ook VWG’s uit de andere provincies wilden deelnemen en wij in VA+ haakten met plezier ons karretje aan.
Onze birdathon op zaterdag 8 mei was een groot succes. We slaagden er met zijn allen in om maar liefst 124 soorten (zonder exoten en ondersoorten) te zien binnen de grenzen van de Vlaamse Ardennen plus op 24 uren tijd.   We hebben gemotiveerde vogelkijkers: stipt om middernacht kwam de eerste waarneming al binnen: oehoe. We zagen/hoorden die dag trouwens alle vijf de bij ons voorkomende uilen: oehoe, bosuil, kerkuil, ransuil en steenuil. Ondanks de regen in de voormiddag draaide het whatsapp-groepje overuren. Berichtjes als “sprinkhaanzanger Langemeersen is binnen” of “We hebben nog geen tafeleend” gevolgd door “Er zaten er vorige week nog op de Weiput. Ik ga daar kijken.” Zo ging het de hele dag door. In de avondschemering werden de laatste soortjes van de dag toegevoegd: waterral en baltsende houtsnippen. Tussendoor werd de dag opgevrolijkt met enkele echte zeldzaamheden zoals purperreiger, zilverplevier, temmincks strandloper en hop. Andere minder algemende waar we konden van genieten waren rode en zwarte wouw, havik, bontbekplevier, regenwulp, grutto, bonte strandloper, geelpootmeeuw, middelste bonte en zwarte specht, wielewaal, grauwe en bonte vliegenvanger, paapje, roodborsttapuit, gekraagde roodstaart, … .   Naast het plezier, want toegegeven, het is écht wel plezant om zoveel soorten te zien, werd ook een berg werk geleverd voor de broedvogelatlas. Zingende vogels, territoria, paartjes, ze werden allemaal opgetekend. Maar liefst 1200 waarnemingen werden die dag ingevoerd op waarnemingen in onze regio. Een schat aan informatie voor de broedvogelatlas.   Anderzijds was het ook een keiharde confrontatie met de realiteit. Wie had 30 jaar geleden durven denken dat we geen grote lijster zouden vinden? Toen zaten er nog naar schatting rond de 1200-1400 broedparen in de regio. (cfr ‘Zijn er nog vogels? L. Menschaert). Ondanks heel veel moeite en zoeken in de geschikte biotopen konden we ook maar geen matkop vinden. Hier en daar zit er nog wel eentje, net als grote lijster, maar de dichtheden zijn zo laag geworden dat het een moeilijke zoektocht is. Die lagere dichtheden in vergelijking met vroeger zijn trouwens merkbaar bij heel veel soorten. Fitis en kleine bonte specht tekenden die dag ook niet present. De strakke wind was hier wellicht spelbreker, want ze zitten er wel. Bosrietzanger en spotvogel zouden al gekund hebben, maar de frisse ochtend en wind speelden niet in het voordeel. Goudvink, appelvink, kruisbek, grote zilverreiger, lepelaar,zwarte stern, zomertaling en uiteraard zomertortel (vinden we er nog eentje dit jaar?) ontbraken ook op het daglijstje.   Wil je het volledige overzicht? Ga naar https://vwgvap.waarnemingen.be/ en selecteer 8 mei als datum.
Bedankt aan alle deelnemers! Volgend jaar nog eens?
Dimitri Van de Populiere Foto: Paapje door David Botteldoorn
01-03-2021 door DVDP

Bijzondere waarnemingen winter 20-21

Bijzondere waarnemingen winter 20-21Van zacht naar kletsnat en afsluiten met een stevige winterprik en een vroege lente. De capriolen van de winter brengen altijd beweging in de vogelwereld. Het zal jullie wellicht niet ontgaan zijn dat de koude in februari veel vorsttrek op gang bracht van o.a. kieviten, snippen, goudplevieren, lijsters,leeuweriken,  … . De verwachte zaagbekken en duikeenden bleven opvallend uit.     De laatste maand van het jaar bracht ons de eerste zwarte zee-eend (NVW) in de regio sinds 2002. Het vrouwtje bleef een kleine drie weken aanwezig op de Tweelingsputten te Eke, waar ook een grote mantelmeeuw gezien werd (TMA). Een grote groep van 180 kolganzen vloog over Eke (PDS). Een zwartkopmeeuw (BDE,NGE) kwam slapen op de Donk te Oudenaarde. Een kraanvogel (OCO) vloog over Zulzeke. In de Langemeersen te Petegem zat een kleine zilverreiger (EHA). Grote lijster, tegenwoordig een zeldzaamheid geworden, dook op in Etikhove (JCO), Elsegem (PVDB) en Ouwegem (JaVH). In en rond het Hotondbos te Ronse werd appelvink en goudvink gezien (XTE).   In januari dook er een parelduiker op de Tweelingputten te Eke (NVW). Deze zeldzaamheid (laatste in 2008) verdween helaas snel.  Op de Callemoeie te Nazareth zat de hele maand een geoorde fuut..  In de Scheldevallei tussen Eke en Oudenaarde werd grote mantelmeeuw verschillende malen opgemerkt.  Over Mullem vloog een rode wouw (JDW). Te Berchem werd een smelleken opgemerkt (MDB). Eind januari zaten er 6 brilduikers (LBA) op de Donk te Oudenaarde, die de dag nadien opdoken op de Tweelingsputten te Eke. Grote lijster  werd gezien in Deurle, Asper , Kruishoutem en Kwaremont. Een appelvink werd gezien in Opbrakel (KTA). Goudvink dook op in Opbrakel, Ronse en Bavegem. Kleine barmsijs werd gezien in St-M-Latem (JaVH) en het Parkbos te Lierde (LNE).     De stevige winterprik in februari bracht zoals eerder gezegd een serieuze vorst- en sneeuwtrek op gang. Kieviten die enkele dagen er voor nog dapper naar noord vlogen, moesten met bevroren pootjes halsoverkop terugkeren. Snippen vielen als ijsblokjes uit de lucht. Opvallend veel boomleeuweriken werden ook opgemerkt. Als vogelkijker is dit altijd een heerlijk fenomeen om gade te slaan. Maar dan wel met een dubbel gevoel, want veel van die diertjes lijden zwaar onder de omstandigheden.     Een witoogeend (BDM) bezocht in februari de Callemoeie, waar de geoorde futen ondertussen met 2 waren. In Dikkelvenne werd een kleine zilverreiger (JaVH) gezien. Een grote mantelmeeuw vloog over Mullem (DDG). Rode wouw werd op 7 locaties gezien. Zwarte specht liet zich zien in Eine (DDG) en het Kluisbos (CWI).  Een klapekster (JaVH) in Zulzeke lokte heel wat kijklustigen. Voor velen onder ons was dit de eerste in de regio.  Eind februari lieten zich toch enkele grote lijsters horen van op een zangpost (oef). Een appelvink bezocht een voederplaats bij het Kluisbos (LDC). Goudvinken werden gezien in Parkbos Lierde (MDK) en Herzele (DVDB).  Heel verrassend was de vondst van 6 fraters (DDG) tussen een groep kneus in Huise. Dat was toch ook al weer 12 jaar geleden. 5 Kleine barmsijzen werden gezien aan het Wallebos in Ename (MLU) en 2 aan de Callemoeie (WSI). Een Europese kanarie (TLI) vloog langs het Kluisbos. Op het einde van de maand kwam ook de kraanvogeltrek op gang. Verschillende groepen werden gezien. De grootste groep was 36 ex over Ronse (PMO) die ook boven Horebeke werden gezien (FHE).     De winterslaapplaats van meeuwen werd door BDE en NGE regelmatig geteld. Daar kwam het tot max. 10 pontische meeuwen tegelijkertijd, een record. Dat was ook het hoogste aantal voor een slaapplaats in Vlaanderen deze winter. Ook geelpootmeeuw (max. 3) en zwartkopmeeuw werden regelmatig gezien. Grote mantelmeeuw kwam er ook een paar keer slapen.     Tot max. 3 grote zaagbekken verhuisden deze winter regelmatig tussen de Callemoeie en de oude Leiearmen in Deinze. Bokjes werden regelmatig gezien, zeker tijdens de winterprik. Op de Snippenweide te Eine zaten tot 23 ex (DDG). Een gerichte inventarisatie van oehoe bracht min. 5 koppels aan het licht, vooral in de zuidelijke bossengordel van de regio. De vaste winterroest van ransuil in Zingem telde tot max. 12 ex.  De middelste bonte specht is in onze regio niet meer de zeldzaamheid die het ooit was. Deze winter werd de soort op 12 locaties gezien. Havik werd eveneens op een tiental locaties gezien. Blauwe kiekendief, een vaste wintergast, werd ook regelmatig opgemerkt, met max. 3ex in de Langemeersen Petegem (LVDW). Roodborsttapuit overwinterde op minstens 20 locaties in de regio.     Foto: zwarte zee-eend door LNE
04-02-2021 door DVDP

Tuinwaarneming nachtzwaluw is waarneming van het jaar in VA+

Tuinwaarneming nachtzwaluw is waarneming van het jaar in VA+In Maarke-Kerkem werd in mei 2020 een nachtzwaluw ontdekt in de tuin van Luc Mincke, die het dier ook kon fotograferen. Deze ongewone tuinwaarneming werd door de VWG verkozen als waarneming van het jaar 2020 met een overgrote meerderheid van de stemmen.

Deze nachtelijke jager is een zeldzame verschijning in onze regio met slechts 7 waarnemingen in de Scheldevallei voor 1990. De soort heeft hier wellicht nooit gebroed, enkel doorgetrokken. In de Leievallei zouden er tot eind jaren '70 wellicht wel nachtzwaluwen gebroed hebben. (bron: "Zijn er nog vogels?" Menschaert). De laatste tien jaren waren er een drietal waarnemingen van deze soort in onze streek. In België is de soort een zeldzame broedvogel, beperkt tot enkele bolwerken, maar ze neemt wel toe.

Op de tweede plaats stond de zwarte zee-eend die in december opdook in Eke, ontdekt door Niko Van Wassenhove. De derde plaats was voor de hop in Petegem-Schelde, ontdekt door Paul Vandenbulcke. Net buiten de top-3 vonden we nog kwartelkoning, grote zee-eend, vale gier, 2x zeearend, roodhalsfuut, krooneend, ijsgors, bladkoning, kwak, koereiger en middelste zaagbek.

Het is al het tiende jaar dat de VWG deze award uitreikt. Het lijstje oogt ondertussen vrij indrukwekkend.
01-12-2020 door DVDP

Bijzondere waarnemingen najaar 2020

Bijzondere waarnemingen najaar 2020Het najaar: de dagen worden korter en frisser (al moeten we de laatste jaren dat met een korreltje zout nemen). Het sein voor heel wat soorten om de grote trek aan te vatten. Het heeft iets magisch en surreëel hoe een vogeltje van een paar gram zoals bv. de bosrietzanger elk jaar opnieuw de Sahara doortrekt naar Oost-Afrika. Welke bijzondere waarnemingen werden er gedaan in onze regio?

In september is voor enkele soorten de trek al volop bezig. De gierzwaluwen zijn al weg. De wespendieven vertrekken. 3 geoorde futen lieten zich zien op de Callemoeie (TNA). Daar werd ook een zilverplevier gezien (NVW), net als in Petegem-Leie (EDV). Deze kustsoort wordt zelden gezien bij ons met slechts 7 waarnemingen sinds 2000. Ook bonte strandlopers lieten er zich af en toe bewonderen, net als een grote mantelmeeuw (WSI), een dwergmeeuw (NVW), een zwarte stern (LNE), een lepelaar (JDW), een kleine zilverreiger (BDE, TNA) en kruisbek (NVW). Op de Tweelingsputten in Eke verbleven 3 dwergmeeuwen (TMA) na een najaarsstorm. Een zwarte ooievaar vloog over St-Denijs-Boekel (AGO). 2 kleine zilverreigers baanden hun weg over Zingem (DVDP). Visarenden werden gezien in Eine, Petegem, Bachte-Maria-Leerne en Zulte. Havik werd gezien in Wannegem-Lede (NVW) en Dikkelvenne (DDS). In Hillegem vloog een blauwe kiekendief over (WDG). Een velduil vloog over Astene (KVE, VLO). In het Paddenbroek te Berchem riep een draaihals (TLI). In het Kluisbos werd een middelste bonte en zwarte specht gezien (CVDG). Een smelleken joeg op Franskouter in Boekel (HVE). Roepende bladkoningen werd in Eine (DDG) en Nederename (BDE) gehoord. Deze voorheen zeldzame soort duikt steeds vaker op bij ons. Een beflijster werd gezien in Sint-Lievens-Houtem (PHE). Grauwe vliegenvangers werden gezien in Zingem (CDM) en Ronse (RWE). Bonte vliegenvangers op doortrek werden opgemerkt in Hundelgem (DKA), Gavere (JaVH) en Eine (DDG). Gekraagde roodstaart dook ook op op 7 locaties binnen de regio. Ook paapjes op doortrek werden op verschillende locaties gespot. Een duin- en roodkeelpieper trokken over Franskouter alsook een ortolaan (HVE).

In oktober vond ook Eurobirdwatch plaats waarbij zoveel mogelijk trektelposten over heel Europa tegelijkertijd bemand worden. Ook onze regio droeg zijn steentje bij. De telposten in Mater (Hoge Dumpel) en Machelen langs de Leie werden van tellers voorzien. Voor de gelegenheid werd ook de oude telpost op de Hotond terug nieuw leven ingeblazen. De trektelpost van wijlen Geert Colembie werd ook enkele keren bemand, al moesten we het helaas stellen zonder Geerts expertise.

In oktober zat er een toendrarietgans (DVDP) op de Donk in Oudenaarde. Verschillende groepen kolganzen werden op doortrek gezien. De grootste groep: 44 ex TTP Hoge Dumpel (LVDL). Op de Weiput te Zingem zat nog een zomertaling (BDE). Een brilduiker en een zwarte stern zaten op de Tweelingsput in Eke (TMA). Een bontbekplevier (JDW) bezocht de Callemoeie net als nog enkele bonte strandlopers, waaronder 5 ex (WSI) in het begin van maand. Bokjes werden gezien in de Snippenweide (DDG), Eine/Hermelgem (GGO) en de Grootmeers in Zingem (BDE). Een zwarte ooievaar ruste even uit in de Langemeersen te Petegem (BHE). Een koereiger, al de derde dit jaar, trok over Oudenaarde (NGE). Een purperreiger werd opgemerkt vanop TTP Hotond en er vloog ook eentje over de Reytmeersen (ADV). Een kleine zilverreiger zat aan de centrale in Ruien (LDC). Halverwege de maand oktober was er een opvallende buizerdtrek, met enkele dagen na elkaar grote bellen die vaak heel hoog overtrokken. Grootste bel: 52 ex (DDG), hoogste dagtotaal: 114 over TTP H. Dumpel. Haviken werd gespot over Kwaremont, Semmerzake, Eine, Mater en Hillegem. Er waren ook 7 waarnemingen van blauwe kiekendief en een 20-tal rode wouwen. De immer imposante zeearend vloog over Oudenaarde (NGE), de tweede dit jaar. Een juveniele steppekiekendief werd gezien op Franskouter (HVE). Velduilen trokken over Semmerzake (TMA), Deinze (KVE), Schorisse (LNE, BDE, LVDL, TNA) en Petegem (LVDW). Een zwarte specht werd opgemerkt in het Parkbos/Uilenbroek te Lierde (LNE). Smellekens in Petegem-Leie, Mater en Eine. In Zingem werd nog een bladkoning gehoord (JaVH). Appelvinken werden tot drie keer toe gezien over Sint-Maria-Latem (HVE). Een kleine barmsijs vloog over Eine (DDG). Een kruisbek vloog langs de Hotond (XTE). Een ijsgors over Franskouter in Boekel (HVE).
De meeuwenslaapplaats aan de Callemoeie leverde tot max. 6 pontische meeuwen op , 2 geelpootmeeuwen en 2 zwartkopmeeuwen. (BDE, NGE).

In november zwakt de trek wat af. De grote meute is gepasseerd, maar de beweging stopt nooit helemaal. Zo werd over Asper een groep van 33 kleine rietganzen gezien (JaVH). Ook enkele groepjes kolganzen werden nog op verschillende locaties overvliegend gezien. Op de Callemoeie zat een middelste zaagbek (NGE) en een geoorde fuut (EDV). Een andere geoorde fuut zat op de Tweelingsputten te Eke (TMA). Een kraanvogel vloog over Bos t’Ename (PBL). Het aantal waarnemingen van blauwe kiekendief gaat in november ook crescendo, verdeeld tussen trekkers en pleisteraars. Daartussen ook nog 9 waarnemingen van rode wouwen. Een smelleken werd 2x gezien rond TTP Hoge Dumpel (LVDL, LDV). In het zuiden van de regio werd de oehoe ook opnieuw gehoord. De winterroesten van ransuilen raken stilletjes aan ook meer gevuld, al is het aantal roestplaatsen wel sterk teruggelopen in de laatste jaren. De middelste bonte specht, mibo in vogelkringen, werd in Bos Terrijst gezien (FDW). Een zwarte specht werd in Zulzeke gezien (GBO). Een erg late beflijster vloog nog over Michelbeke (DBO). De enige waarneming van de ooit algemene grote lijster was nu te vinden in een tuin in Etikhove. In het Paddenbroek in Berchem vlogen 2 appelvinken over (TLI) en aan de Bolveerput te Semmerzake zat er ook eentje (TMA). In het Paddenbroek werd ook een zeldzame Siberische tjiftjaf geringd (TLI).

Foto: Siberische tjiftjaf door TLI.
01-09-2020 door DVDP

Bijzondere waarnemingen zomer 2020

Bijzondere waarnemingen zomer 2020De zomer is een rustige periode om vogels te kijken. Er is niet veel beweging meer. De vogels zijn stil(ler). De uitgevlogen juvenielen zitten goed verborgen in het dichte bladerdek. Maar af en toe valt er wel eens een verrassing uit de bus. Het is ook dan dat de voorjaars- en najaarstrek elkaar bijna ontmoeten. Begin juni zijn er nog soorten die toekomen uit het diepe zuiden (bosrietzanger, wespendief, …) terwijl in juli de steltlopertjes al terug beginnen te trekken.

Ik zou graag ook even benadrukken dat dit een overzicht is van de bijzondere waarnemingen. Dit zegt weinig over hoe het gaat met onze natuur dichtbij, gezien het vaak gaat over soorten die slechts kort ter plaatse blijven voor ze verder trekken. Om echte conclusies te trekken wachten we de nieuwe Vlaamse broedvogelatlas af.

Juni is ondertussen uitgegroeid tot dé gierenmaand in België. Met de juiste omstandigheden kan het gebeuren dat groepjes gieren uit Frankrijk tot bij ons zwerven. We kregen in het verleden al vaker groepjes op bezoek. Ook dit jaar pikten we een kruimeltje mee. GDG zag een vale gier uit het kasteeldomein Ooidonk vliegen. De gier vloog zo laag over dat zelfs via de foto de ring kon afgelezen worden. Het dier was 3 jaar oud en geringd in het Réserve nationale d’Ossau in het departement Pyrénées-Atlantiques. Eind augustus werd het dier terug gezien in de broedkolonie in Frankrijk waar de ring opnieuw kon afgelezen worden.

Begin juni was er ook een zangpost van grauwe gors te Mullem (DDG). Een kruisbek werd gezien in de Hospicebossen te Nazareth (NVW), waar ook de bonte vliegenvangers met jongen nog werden gezien in juni (NVW). Grauwe vliegenvanger werd in 24 km-hokken gezien. Te Hillegem werd een goudvink (DVDB) gehoord. Gekraagde roodstaarten werden gezien in Eke, Gavere, Zulte, Olsene, Kwaremont en Grotenberge. Zingende orpheusspotvogels werden gehoord in Erwetegem (HHA), Grootmeers Zingem (DDG), Elene (TDE), Burreken te Brakel (LVDL) en Nukerke (SFE). Een zwartkopmeeuw vloog over Deinze (VLO). Een grote mantelmeeuw liet zich zien op een parking in centrum Ronse, bij de afvalcontainer (BDE).  Een lepelaar vloog over Deinze (VLO). Aan de loods van Bos t’Ename zong een nachtegaal (BVE). In juli komt de trek van steltlopertjes terug op gang. Over de Hospicebossen te Nazareth vlogen in het begin van de maand 8 regenwulpen over (MVB). Er volgden ook nog 3 waarnemingen van overvliegende regenwulpen over Eine, met max. 5 ex (DDG, ADV). Een goudplevier vloog in juli over Asper (JaVH).  In Nukerke dook een hop op (RVH). VLO zag zowel over Deinze als Astene 2 zwartkopmeeuwen vliegen. Een pontische meeuw zat langs de Schelde in Eine (DDG). 3 overvliegende zwarte ooievaars werden gezien in Eke (ACO) en Hillegem (MVA). Een purperreiger werd gezien in de Langemeersen te Petegem (BHE). Een kleine zilverreiger vloog over Elene (THA). Een jonge havik vloog tegen een raam in Deinze (RWO). Broedsucces kwam er van 2 koppels visdieven, eentje in Grammene (BDE) en eentje in Eine (DVDP). Aalscholvers kwamen tot broeden in een pyloon vlakbij de Brielmeersen (VLO, EDV) en aan de Callemoeie (NVW). Ze brachten respectievelijk 2 en 3 jongen voort. Dat is voor deze soort toch al haast 20 jaar geleden dat er minstens een broedpoging was. In de Leiemeersen te Bachte-Maria-Leerne werden 6 koppels grutto geteld met behulp van een drone. Havik broedde in Herzele (WDG). De bruine kiekendief kwam uiteindelijk tot broeden in Kluisbergen (mislukt), Langemeersen (jongen op nest, maar geen uitgevlogen?), Snippenweide (3 juvenielen) en Mullem/Huise (3 juvenielen). Nooit eerder waren er zo veel broedsels van deze moeraskiek in onze regio. Een koppel oehoe bracht een jong voort in Ronse. Jonge ransuilen werden gehoord in Bachte-Maria-Leerne, Eine, Zingem, Grotenberge en Ruien. De bonte vliegenvanger in de Hospicebossen bleek niet de enige te zijn die broedt in onze regio. In het kader van het onderzoek van de nieuwe broedvogelatlas kregen NVW en JBU toelating van de graaf om het domein van Ooidonk te betreden. Daar werd minstens nog 1 broedgeval ontdekt.

Over de hele periode stroomden nog 13 waarnemingen van rode wouw binnen en 3 van zwarte wouw. Kwartels werden op 9 locaties gehoord. Middelste bonte spechten werden gezien aan het kasteel van Ooidonck (NVW), Kluisbos (LDE) en Nazareth (GDG). Wielewaal liet zich opmerken in 15  verschillende km-hokken. . De steeds zeldzamer wordende grote lijster bracht jongen voort in Nokere (LKI) en werd verder ook nog gezien in Kruishoutem, Bachte-Maria-Leerne en Bost ’Ename en Bos ter Eecken in Ronse.

Op de Callemoeie te Nazareth werden de hele periode geoorde futen gezien, tot max. 4ex (BDE). Of ze daar gebroed hebben is onduidelijk. De kleine plevieren brachten er wel jongen groot. Begin juni dook er een drieteenstrandloper op in fraai zomerkleed (DVDP). Een zwartkopmeeuw pauzeerde er ook even (NVW). 2 Zwarte sterns doken op in juni (WSI), gevolgd door nog een waarneming in juli (NVW) en augustus (BDE). Een jonge lepelaar verbleef eind juli een dikke week aan de plas (NVW). Een kwak (TNA, BDE) en koereiger (JDW) werden er ook gezien begin juni. Eind juli en begin augustus volgde er nog een waarneming van koereiger. Een overvliegende purperreiger werd in augustus ook gezien (BDE, TNA). Eind augustus verbleven er ook nog een kleine zilverreiger (BDE), 2 bosruiters (TNA) en een bontbekplevier (BDE) aan de plas.

Dé klepper van de zomer moet wel de arendbuizerd zijn die door DDG half augustus gezien werd boven Oudenaarde. Ondanks het snel doorgeven van de waarneming met passende beschrijving, kon het dier niet opgepikt worden door anderen. Het zou de eerste waarneming voor onze regio zijn.

In augustus zag EDV een bosruiter in Grammene. Op het einde van de maand zag HVE maar liefst 35 morinelplevieren over Roborst vliegen. Een purperreiger werd aan een tuinvijver in Zulte gezien (PDE), terwijl er ook een over de Snippenweide in Eine vloog (DDG).  Een jonge zwarte ooievaar rustte even uit in Sint-Lievens-Esse (M) en eentje vloog over het Burreken (LNE). Een zwarte specht werd gezien in het Kluisbos (LDC). Een gezenderde Nederlandse grauwe kiekendief vloog over Nazareth naar Wannegem om via Tiegem verder naar Frankrijk te vliegen. In de laatste week van augustus doken ook de eerste paapjes terug op op verschillende locaties.

Foto: Vale gier in Ooidonck in juni door Gilbert De Ghesquière
01-06-2020 door DVDP

Bijzondere waarnemingen lente 2020

Bijzondere waarnemingen lente 2020Wat een bizar voorjaar. Eigenlijk weet ik niet waar te beginnen. Een poging. We maakten de droogste mei sinds 1833 mee. Een jammerlijk modeverschijnsel van de laatste jaren. Help, we drogen uit! Ik hoop dat als dit boekje in je bus valt, we ondertussen al een beetje hemelwater mochten verwelkomen. Bovendien werd er ook nog eens volop geïnventariseerd voor de toekomstige broedvogelatlas. Misschien konden de vrijwilligers van het broedvogelproject wel dankbaar gebruik maken van de stilte dankzij de ophokplicht sedert half maart van de Homo sapiens sapiens (dat alwetende wezen dat in zijn alwetendheid de boel toch redelijk aan het verkloten is). Het vogelconcert zal in de stedelijke omgevingen toch net iets luider geweest zijn dan in gebruikelijke ochtendlijke rat race. Maar goed, bijzondere waarnemingen in VA+, die waren er zeker:

De lente begon nat in de eerste weken van maart ,ja echt waar. De steltlopers tankten bij in de natte gebiedjes van de regio. Grutto’s, kemphanen, bonte strandlopers, witgatjes, kleine plevieren en kluten doken op aan de plasjes in de regio. Even rusten en eten, en daarna verder op doortrek naar de permanent nattere gebieden. Zucht, wat een heerlijkheid zou het toch zijn mochten de meersen langs onze rivieren wat langer water vasthouden.
Een zeearend trok in de eerste week van maart over Etikhove (DVQ). Zeearenden doen het vrij goed in de buurlanden, maar zo’n vliegende deur in de regio, dat gebeurt toch niet vaak: 3 waarnemingen in de laatste 10 jaar. Een zwarte specht werd verschillende keren gezien en gehoord in het Kluisbos, en ook eens op de Hotond. De middelste bonte specht doet het zeer goed en wordt op steeds meer locaties gezien. Over Schorisse vlogen 2 kraanvogels (TVM). Op de Snippenweide te Eine werden tot max. 6 bokjes geteld (DDG).Een grauwe gors werd in Mullem gezien (VGA). 2 Europese kanaries doken op in een tuin in Etikhove (JCO).


De Callemoeie te Nazareth is al altijd een magneet geweest voor voorbij trekkende watervogels en steltlopers. Een mannetje krooneend (NVW) dook er begin maart op. Daar werden ook tot max. 6 geoorde futen gezien (NVW). Ook een mooi in zomerkleed getooide roodhalsfuut (NVW) liet er zich zien begin april. Een kleine zilverreiger bleef even ter plaatse half april (NVW). Een of twee bontbekpleviertjes lieten zich langdurige tijd zien op het slik. Ook een zwarte ruiter (BDE/NVW) werd er gezien. Dwergmeeuwen lieten er zich sporadisch zien, tot een max. van 14 ex (BDE) tegelijk eind april. Begin mei vlogen er tot 4 zwarte sterns rond de Callemoeie (BDE, TNA). Twee waarnemingen van bosruiter, waarvan 1 keer 6 ex (JaVH). Een kwak en een koereiger verbleven er ook een dagje (JDW). Een drieteenstrandloper werd er eind mei ook nog ontdekt (TNA), net als grote mantelmeeuw (EDV).


Twee steltkluten (EDV) werden in Zulte langs de Leie ontdekt in april. Overtrekkende regenwulpen werden in Eine (ADV) en Bachte-Maria-Leerne (RDS) opgemerkt. Purperreigers werden ook vier plekken gezien in april, vooral langs de Schelde. Een kleine zilverreiger vloog over de Snippenweide (ADV). 3 Kraanvogels vlogen over Bachte-Maria-Leerne (FGH). Smelleken werd in april gezien in Paulatem (HVE), Zingem (BVE en Franskouter te Boekel (HVE). In Heurne (DDG) en Nokere (LKI) werd een draaihals gezien. Een Europese kanarie vloog over het Parkbos in Lierde (JBE) en in Nederzwalm was er een tijdelijke zangpost (DDG). Twee zwarte ooievaars (PVD) werden op 20 april gezien boven Bos ’t Ename, en konden op nog een aantal locaties opgepikt worden door alerte vogelaars tot boven Dikkelvenne.


Overtrekkende zwartkopmeeuwen werden in april en mei gezien op verschillende locaties tussen Schelde en Leie. Lepelaars werden op een vijftal locaties opgemerkt. Vanaf half april werden op diverse locaties ook paapjes en beflijsters gezien op doortrek. De nachtegaal doet het beter in VA+ de laatste jaren. Vroeger moesten we het doen met een paar of zelfs geen zangposten, terwijl de soort dit voorjaar toch al in 14 verschillende km-hokken werd gehoord. Ook de wielewaal werd in 14 km-hokken gezien/gehoord, net als de gekraagde roodstaart. Appelvinken werden op 6 locaties gezien, goudvink op 5 locaties. Er resten ons nog amper 7 zangposten van de grote lijster.


Er stroomden redelijk veel waarnemingen van roofvogels binnen. Recht evenredig met het mooie weer en het gegeven dat er veel mensen thuis waren? Een 12-tal visarenden, 15-tal rode wouwen en maar liefst 51 waarnemingen van zwarte wouw ( incl. dubbelwaarnemingen).


In mei werden kwartels op een 7-tal locaties gezien of gehoord. Begin mei werd een hop (PVDB) ontdekt in Petegem-Schelde. Een paar dagen later werd er in Edelare (NGE) ook nog eentje gezien. Een duinpieper werd gespot in Welden (DDG). Een goudvink werd gehoord in Zonnegem (PHE). Zomertortel is dan toch nog niet helemaal verdwenen: we kregen 5 waarnemingen binnen in deze maand. Helaas zullen dat vooral doortrekkers zijn. Van de orpheusspotvogel hadden we tot een paar jaren geleden bevestigde broedgevallen. Net als vorig jaar komen we dit jaar voorlopig(?) niet verder dan enkele sporadische zangposten die weer uitdoven (doortrek). Er was een zangpost aan Bos t’Ename (PVD), Snippenweide Eine (ADV) en Elene (TDE). Een woudaapje werd gehoord op het Dal (DDG). Een vrouwtje grauwe kiekendief werd gezien in Wannegem-Lede (JaVH). Over Strijpen trok ook een zwarte ooievaar (CNU) eind mei. Een snor snorde uit een rietkraag in de Langemeersen (WPA). Een Engelse gele kwikstaart werd gezien in een aardappelveld aan de Doorn in Eine (DDG). Een zeldzame nachtzwaluw werd gevonden in een tuin in Maarke-Kerkem (LMI).


Net als vorig jaar, verwelkomen we opnieuw de oehoe als broedvogel in de regio. Ook havik broedt op een paar locaties in de regio. Meerdere koppels slechtvalk bracht hadden een nest. De bruine kiekendieven zijn actief in de Scheldevallei met meerdere broedsels. Bonte vliegenvanger broedt net als vorig jaar terug in de Hospicebossen. Roodborsttapuiten hielden op diverse locaties een babyborrel.


Besluiten doe ik met een oproep om zoveel mogelijk waarnemingen in te voeren op https://vwgvap.waarnemingen.be/ . De komende drie jaren wordt er nog volop geïnventariseerd door vrijwilligers van de VWG voor de broedvogelatlas. Hun inventarisatiewerk kan aangevuld worden met losse waarnemingen uit bovenstaande website. Als je een broedgeval wil ingeven, moet je bij de optie gedrag wel de juiste broedcode ingeven: bv. zingend, uitgevlogen jongen, nestbouw, … . Dat mag van de algemene tot minder algemene soorten zijn. Hoe meer data, hoe beter.

Foto: zwartkopmeeuw door Luk Neujens
29-02-2020 door DVDP

Bijzondere waarnemingen VA+ winter 19-20

Bijzondere waarnemingen VA+ winter 19-20De afgelopen maanden zijn eigenlijk de naam winter niet waard. Zeer zacht, geen enkele sneeuwdag, amper wat vorst en vooral een zeer winderig slot in februari met Ciara, Dennis, Ellen, … . Dat heeft ook zijn weerslag op de vogels. De echte wintergasten komen gewoon niet meer afgezakt naar Vlaanderen. Waarom zouden ze ook? Ten noorden van ons is het immers ook gewoon zacht. Het nieuwe normaal?

De grote plassen in de regio bleven ook relatief leeg. De Donkvijver is een schim van wat het ooit was als overwinteringsplaats. Dat ligt ook aan het feit dat er op de Donk enorm veel verstoring is door recreatie. Toch bleken 2 grote zee-eenden (LVDL) het wel oké te vinden. Ze bleven van begin januari tot half februari aanwezig. Dat was toch al van 2012 geleden dat we er nog op bezoek hadden in de regio. Ook een geoorde fuut (DVDP) tekende present.

De Callemoeie kent ook steeds lagere aantallen. Toch vond je er de hele winter grote zaagbekken. Maximum aantal: 8 (VLO). Op de oude Leiearmen werden er af en toe ook gezien (BDE, VLO). Eind december zat er ook een geoorde fuut op de Callemoeie (TNA, e.a.).

52 kolganzen deden eind februari de Leiemeersen te Bachte-Maria-Leerne aan. (GSP).

Over Franskouter te St-Denijs-Boekel vlogen 64 goudplevieren in februari (BHE, DVDP). Houtsnippen werden op een 20-tal locaties gezien. Bokjes waren te vinden in Godveerdegem (EDB), tot 3 ex Snippenweide Eine (DDG), Langemeersen Petegem en Meerspoort Oudenaarde (LVDL). Een overwinterende oeverloper zat langs de Schelde te Melden (NGE). Een wulp (HVE) vloog over St-Maria-Latem. Eind februari bezochten grutto’s de Callemoeie: max. 15 ex (LNE).

Ooievaars bezetten in februari opnieuw enkele nesten in de Brielmeersen te Deinze. Een slaapplaats van grote zilverreigers werd ontdekt in de Scheldemeersen te Zingem.

In de winter worden ook de meeuwenslaapplaatsen goed opgevolgd. Maximale aantallen van 8 pontische meeuwen en 4 geelpootmeeuwen werden geteld op de Callemoeie (NGE, BDE). De hele winter verbleven er ook 2 geelpootmeeuwen aan de sluis in Berchem. Een zwartkopmeeuw bezocht de slaapplaats op de Callemoeie in december (NGE) en februari (LNE, BDE). Er zat er ook eentje in St-Martens-Leerne in februari (BNO, JeVH). Eind januari haalde NGE er ook een dwergmeeuw uit op de Donk. Een grote mantelmeeuw werd 2 keer gezien op de Callemoeie (BDE, NGE) en nog 2 keer aan Noorderwal Deinze (VLO, KVE).

Aan het Beiaardbos te Kwaremont werd in februari een havik gezien (WDC). Blauwe kiekendieven werden de hele winter gezien over de hele regio. De slechtvalken van de Walburga hebben hun nestbak ook opnieuw gevonden, al heeft het mannetje Han een nieuw vrouwtje gevonden (GGR).

Vanaf januari lieten oehoes zich horen in het zuiden van de regio. Ransuilen waren te zien in Zingem, Welden, het Kluisbos, Kwaremont en Astene.
Middelste bonte spechten lieten zich zien in het Kluisbos, Ronse, Schorisse en Beerlegem. In het Kluisbos heeft ook de zwarte specht een territorium ingenomen.

Boomleeuweriken werden gezien in Gavere, Zingem, ’t Burreken en St-Denijs Boekel. De steeds zeldzamer wordende grote lijster werd nog maar op een handvol locaties gezien. In de Langemeersen overwinterde een koppeltje roodborsttapuit, net als in Mater en Zulte. Appelvinken werd gezien in Meilegem, Ronse en Michelbeke. Een goudvink werd gezien in Lierde (BHO). Op Franskouter te St-Denijs-Boekel verbleef een ijsgors voor enkele dagen (HVE).

De VWG kreeg ook heel droevig nieuws. We moesten veel te vroeg afscheid nemen van Geert Colembie. We kenden Geert als vaste waarde op zijn trektelpost Leystraat, begenadigd vogelaar en bioboer met een hart voor akkervogels. Het vogelleven genoot ook met volle teugen van Geert zijn akkers: grauwe gors, ijsgors, sneeuwgors, blauwe kiekendief, zeldzame en minder zeldzame vogels. Ze vonden er allemaal een oase van rust en voedsel. Geert, we gaan je missen.

Bedankt aan alle waarnemers. Blijf je waarnemingen invoeren op www.wgvap.waarnemingen.be!

Foto: grote zee-eenden, Donk Oudenaarde (PVDB)
14-01-2020 door DVDP

Ralreiger verkozen tot mooiste waarneming 2019

Ralreiger verkozen tot mooiste waarneming 2019Op de nieuwjaarsbijeenkomst van de VWG werd de ralreiger verkozen tot mooiste waarneming van 2019. De vogel werd in juni ontdekt door DDG in de Vestingen in Oudenaarde. Het is de eerste (aanvaarde) waarneming voor de regio VA+. De reiger haalde het met een straatlengte voorsprong op de grauwe klauwier uit de Langemeersen (BHE) en morinelplevier uit St-Denijs-Boekel (HVE). Foto: Luk Neujens
17-12-2019 door DVDP

Bijzondere waarnemingen najaar 2019

Bijzondere waarnemingen najaar 2019Ah, de herfst… Een van de spannendste periodes van het jaar om met de verrekijker in de hand rond te lopen. Alles kan. Een nazomer die de hormonen plots weer doet opborrelen bij de zangvogeltjes. Een gure oostenwind die kraanvogels over de Vlaamse Ardennen blaast. Een Siberische dwaalgast die opduikt in minimalistisch struikje ergens naast een drukke weg. Of uren aan een stuk staren in een staalblauwe hemel op een telpost ergens te velde om uiteindelijk maar drie vinken, een veldleeuwerik en bolletje in de verte die misschien wel een buizerd kon zijn -maar je bent het niet zeker want het was te ver- te noteren. Dan maar mijmeren met je compagnon op de telpost over hoe veel vogels er vroeger wél waren.
Een beknopt overzichtje over wat er in het najaar in onze regio werd gezien.
In september kon je er niet naast kijken. Gaaien, overal. Op de telposten in België werden ze geteld in nooit geziene aantallen. Maar in tegenstelling tot wat je zou verwachten in het najaar, vlogen ze vooral in noordelijke en oostelijke richting. Wellicht liggen lokale tekorten aan eikels aan dit vreemde gedrag (gevolg van de droogte). Op 21/09 werden in Boekel 1756 overvliegende gaaien geteld, grootste groep 133 ex (HVE). Maf!
Verder kon er in september nog genoten worden van een zomertortel in Beerlegem (ADP). Een zeldzame juveniele morinelplevier bleef een dag ter plaatse op Franskouter in Boekel (HVE), waar eerder ook al een zeldzame roodkeelpieper en duinpieper werd vastgelegd (HVE). Aan de Callemoeie zaten 2 bontbekplevieren en een lepelaar (NVW). We moesten bijna 20 jaar wachten op een waarneming van grauwe klauwier in de regio, maar 2019 bleek een topjaar voor deze soort. Na een waarneming in mei (Schorisse, RDC), werden er deze maand nog eens twee juveniele exemplaren ontdekt: Langemeersen in Petegem (BHE) en Leiemeersen in Bachte-Maria-Leerne (PVW). Een juveniele grauwe kiekendief vloog over Wannegem-Lede (GCO). In het St-Pietersbos in Ronse werd een zwarte specht gehoord (APE).
Tijdens de trek werden tot 7x overtrekkende goudplevieren gezien (grootste groep: 19 ex over Zingem DVDP). Twee lepelaars vlogen over TTP Leystraat Huise. Grote zilverreigers vlogen regelmatig over de regio, met enkele pleisteraars in de Schelde- en Leievallei. De grootste overvliegende groep werd op 20-10 gezien op TTP Hoge Dumpel Mater. Een nieuw regiorecord. Verder nog 7 waarnemingen van een overvliegende visarend in de regio. 6 Rode wouwen werd gespot trekkend door de regio. Smelleken werd op 8 locaties opgemerkt. Haviken werden gespot in Ruien, Petegem, Lierde en Mater. Blauwe kiekendieven werden gezien over verschillende telposten, een koppeltje bleef enkele hangen rond TTP Leystraat (GCO, WSI).
In oktober doken nog 2 zomertalingen op op de Weiput in Zingem (JaVH). Een brilduiker bezocht de Tweelingsputten in Eke (TMA). Op de Callemoeie zat een geoorde fuut (NVW) en bleef een zwarte stern (NVW) een weekje hangen . HVE hoorde een tweede roepende morinelplevier over Franskouter in Boekel. Een zeldzame steppenkiekendief werd gezien over TTP Leystraat (GCO). Boven Zeveren (HBU) en Mater (LVDL) trok een velduil over. Boven Heynsdale in Ronse werd mogelijks een raaf op foto vastgelegd (BWI), maar het dier zat wel erg ver. Een roepende bladkoning werd gehoord aan de Snippenweide in Eine (DDG) en in Kruishoutem (PVL). Paapjes en tapuiten werden tot vrij laat in oktober gezien. Over Franskouter in Boekel werd ook nog een zeldzame grote pieper en tal van beflijsters gezien en gehoord (HVE). JaVH zag een voor het binnenland zeldzame oeverpieper aan de Schelde in Eke. Een roepende goudvink werd gehoord in Bos t’Ename (LVDB, MVDV). Appelvinken werd gezien in het St-Pietersbos Ronse, Sint-Maria-Oudenhove, het Kluisbos en de Pyreneeën in Ronse. Aan TTP Leystraat zat tenslotte nog een ijsgors (GCO).
Pontische meeuwen (NGE) werden opgemerkt aan de sluis in Oudenaarde, de Schelde in Zingem (JaVH) en Noorderwal in Deinze (VLO). Op de Callemoeie kwamen er tot max 4 slapen (NGE). Op dezelfde slaapplaats kwam ook af en toe eens een geelpootmeeuw slapen.
In november loopt de najaarstrek op zijn einde. De grootste aantallen zijn meestal gepasseerd en hier en daar komen nog wat kruimels voorbij. Toch is ook deze periode bijzonder want de eerste wintergasten komen aan. Zo zat er half november plots een groep van maar liefst 8 toppers op de Schelde in Heurne (DDG). De grootste groep die we in onze regio gehad hebben in de laatste 20 jaar. Meestal moeten we het doen met solitaire dieren. Een brilduiker verbleef op de Putten VDM in Ename (JMK) en daar vlogen ook 18 kolganzen over (LVDL). In Machelen zat een grote zaagbek op de oude Leie (JMK). Een geoorde fuut was te vinden op de Callemoeie (ECO). Rode wouwen vlogen over Bos t’Ename (HME) en Bachte-Maria-Leerne (FGH). Zwarte specht liet zich horen in het Kluisbos (PVDK). Een groepje baardmannetjes streek neer in de Langemeersen (TNA). Aan de Koppenberg werden maar liefst 8 roodborsttapuiten gezien (LVD).
Bedankt aan alle waarnemers. Blijf je waarnemingen invoeren op www.wgvap.waarnemingen.be! Foto: Grauwe klauwier te Petegem, Langemeersen door Gunther Groenez
10-09-2019 door DVDP

Bijzondere waarnemingen zomer 2019

Bijzondere waarnemingen zomer 2019De zomerperiode is traditioneel de rustigste periode om vogels te spotten. Begin juni vertoont de voorjaarstrek nog enkele laatste stuiptrekkingen. Naar het einde van augustus toe begint de najaarstrek dan weer aan te zwengelen. Daartussen is het meestal kalm. Wat helaas ook bijna traditie wordt, zijn de toenemende hittegolven en droogte.


De blikvanger van de maand juni was de ralreiger (DDG) die op 21-06 ontdekt werd in de Vestingen te Oudenaarde. Deze kleine reiger lokte die dag heel wat vogelaars naar hartje Oudenaarde. Wie de dag nadien probeerde, was er aan voor de moeite. Het is de eerste aanvaarde waarneming voor de regio VA+.


Andere leuke waarnemingen in juni waren een bijeneter (JaVH) over Asper. Een hop (PCA) liet zich weer zien in Zulte (zelfde ex als in mei?). De zomertortel liet zich gelukkig opmerken op drie locaties (Kruishoutem, Wannegem-Lede, Wortegem). Oef, we zijn hem (nog) niet kwijt. Op een tiental locaties kon je de KWIK-me-diit-roep van de kwartel horen. Aan de Callemoeie te Nazareth is er ook altijd wat te beleven: tot max 10 geoorde futen (BDE), 3 kluten (BDE), een bontbekplevier (BDE).


In de Hospicebossen bracht een koppeltje bonte vliegenvangers een nest groot. Dat gebeurt ook niet elk jaar in onze regio. Daar werden ook kruisbekken gezien. Ook op de babyborrel: kleine plevier aan de Callemoeie met 4 jongen, roodborsttapuit in de Langemeersen en visdieven met juvenielen in Deinze en aan de sluis in Asper. Al is niet duidelijk waar die laatste gebroed hebben. Misschien wel buiten de regio. Ook rond de Schelde in Eine verbleef er een koppel visdief die jongen hebben voortgebracht. Maar opnieuw is het een raadsel waar het nest exact te vinden was. Ontbrekende gast: orpheusspotvogel. Hoewel deze voorbije 5 jaren steeds tot broeden kwam in de VA+, bleef hij deze keer onder de radar, ondanks een zangpost in mei.


Middelste bonte spechten werden opgemerkt in Grotenberge, Zwalm en het Kluisbos. Zwarte specht werd dan weer gehoord in Bos t’Ename, Bois Joly te Ronse en het kasteelpark van Nokere.
Juli was een zeer kalme maand. Gelukkig is er dan al de trek van de steltlopertjes. Zo trokken 11 regenwulpen (GCO) over Kruishoutem. 4 Bonte strandlopers (BDE) verbleven even aan de Callemoeie. In het Burreken werd een rode wouw (IJA) gezien.


We moesten het deze zomer trouwens stellen met amper 1 waarneming van grote lijster, overvliegend dan nog wel. Een historisch dieptepunt voor de soort in VA+. Ook de matkop krijgt rake klappen. Twee waarnemingen deze zomer.


Augustus is alvast een spannendere maand. De najaarstrek is tegen het duidelijk in gang geschoten. Voor de steltlopertjes moest je weer aan de Callemoeie zijn, bij gebrek aan andere natte gebieden. Tot 4 bontbekplevieren (JMK), 4 zwarte sterns (SCL) en een bonte strandloper lieten er zich zien op het einde van de maand. De blikvanger aldaar was echter een krombekstrandloper (BDE). Nog maar het derde exemplaar in de regio sinds 2000. Over de plas trok ook een heel grote groep van 62 ooievaars (BDE) en 6 lepelaars (BDE) over. Een lepelaar en een kleine zilverreiger bleven even plakken.


Andere spetters waren 4 overtrekkende morinelplevieren (HVE) boven de Franskouter in Sint-Denijs-Boekel. Over Godveerdegem trokken 2 zwarte ooievaars (EDB). Aan het waterspaarbekken in Mullem werd een kwak (DDG) gehoord. Een jonge koereiger (ECO, EDV) werd gezien in het kasteelpark te Nokere. In Berchem was er een ringvangst van draaihals (TLI). Eind augustus werden er ook vrij veel paapjes (+35 ex) gezien. Overtrekkende duinpiepers werden gehoord over Mater (BHE), Boekel (HVE) en Huise (GCO).


Tot slot nog een kleine oproep: voer aub je waarnemingen in op waarnemingen.be. Ook al zijn het “banale” soorten. Misschien zijn ze dat over tien jaar niet meer. Dan kunnen dergelijke waarnemingen heel waardevol blijken.

Foto: Ralreiger, Vestingen Oudenaarde, Gunther Groenez
03-06-2019 door DVDP

Bijzondere waarnemingen voorjaar 2019

Bijzondere waarnemingen voorjaar 2019Eens het maart is, hoor je het vogelconcert elke ochtend aanzwellen. Steeds meer zomergasten keren terug. Dat loopt zo door tot in mei, wanneer de laatste soorten zoals bv. bosrietzanger toekomen. Tijdens deze periode kan er ook op elk moment iets leuks of iets zeldzaams opduiken. Boeiende tijden voor de vogelkijker. Wat dook er op in onze regio?

In maart verbleef een kolgans in de buurt van de Damstraat in Zingem. In Zeveren vloog een wilde zwaan (EVE) over. Zomertalingen lieten zich in de Zeverenbeekvallei, Callemoeie, Bos t’Ename en verschillende locaties in de Scheldevallei zien. Tot max. 6 geoorde futen verbleven tot eind april op de Callemoeie. Deze kregen kortstondig het gezelschap van een kuifduiker (JaVH). In april werden ook twee overtrekkende zwarte ooievaars gezien (Burreken, Sint-Maria-Latem). Er werden ook verschillende groepen lepelaars gespot (grootste groep 47 ex over Nederename, GTA). Purperreigers doken op in Ronse (XTE, LBA) en Huise (GCO). In de Scheldemeersen te Eine en de Leievallei te Olsene liet een kleine zilverreiger zich zien. Een groep van 15 kraanvogels trok in maart over Eke (BDE,LNE), eentje over het Bos ter Rijst (LME) en een jong exemplaar liet zich in mei bewonderen in Rozebeke (LVDL, e.a.).

De meest spectaculaire waarneming van deze periode is ongetwijfeld die van monniksgier Brinzola, een in het wild geboren vrouwtje uit Borgas, Spanje. Toen ze verzwakt was, werd ze in gevangenschap verzorgd en terug vrijgelaten. Op 7 mei is ze over Ename gevlogen, op ca. 775m hoogte aan 45 km/u. Helaas heeft niemand ze gezien. Deze info kwam vrij uit de GPS-tracker die de vogel droeg. Ze ging aan de grond in Schriek (Antwerpen) en haalde zelfs het nationale nieuws.

Overvliegende visarenden werden in april gespot over Heurne, Asper, Brakel en Nazareth. Havik werd op een tiental locaties gezien. De blauwe kiekendieven werden tot eind april gezien in de regio voor ze terug naar het noorden trokken. Een ad. mannetje steppenkiekendief werd op 12-04 overvliegend gezien aan de Oude Kwaremont (TLI). Bruine kiekendieven vertoonden ook wat baltsgedrag rond de Snippenweide te Eine en de Bolveerput te Semmerzake. Het was ook een goed voorjaar om rode en zwarte wouw te zien in de streek (30 & 32 wnm).

In maart lagen veel gebieden er nog redelijk nat bij. Ideaal voor steltlopertjes. Maar april was droog en veel plassen verdwenen. Daarom was de Callemoeie in Nazareth zo wat “the place to be” voor deze vogels. De uitschieters waren een steltkluut (DVDP), 2 keer een zilverplevier (NDS, JaVH), 2 keer een kanoet (NGE, WSI, e.a.), 2 temmincks strandlopers (JaVG, WSI) en een drieteenstrandloper (NGE). Een andere temmincks strandloper werd ook nog gezien in Olsene (MDB). Naast de ‘steltjes’ lieten ook zwarte sterns (tot max 9 ex) en dwergmeeuwen er zich zien.

Vanaf eind april liet kwartel zich een enkele keer horen in Petegem-Leie, Heurnemeersen en de Reytmeersen in Welden. Ook de oehoe bleef aanwezig in de regio. Het bleek ook een goed muizenjaar te zijn, want de legsels bij de kerkuilen waren vrij groot dit jaar. In mei kwam er een bijzondere tuinwaarneming van nachtzwaluw (CNU) in Strijpen binnen. Na die van vorig jaar is het nog maar de derde waarneming sinds begin jaren ’80. Bijeneters worden de laatste jaren meer en meer gezien in ons land. Ook in VA+ pikken we daar een graantje van mee. Eind mei werden er 2 overvliegend gezien in Wannegem-Lede (GCO). Het is wachten op de eerste pleisteraars. Alle 10 waarnemingen (sinds 2004) van deze soort betroffen overvliegende exemplaren. Hop is nog zo een soort die meer wordt gezien de laatste jaren. Ook nu opnieuw drie waarnemingen: Sint-Denijs-Boekel (PDC), Zulte (JDB) en Burreken (HVD). Draaihals dook op in een tuin in Michelbeke (DBO), Semmerzake (JaVH) en Nokere (BDH). Middelste bonte specht was aanwezig in het Kluisbos (XTE) en Longkruidbosjes in Etikhove (LVDL). Op de Kluis was ook de zwarte specht aanwezig, net als in Bos t’Ename. Een grauwe klauwier verbleef halverwege mei een dagje in Schorisse (RDC). Het is nog maar de eerste bevestigde waarneming sinds 1998.

Net als vorig jaar is het opnieuw een voorjaar zonder waarneming van zomertortel. We lijken deze soort helemaal kwijt te zijn. Het aantal zangposten van grote lijster is ook op bijna twee handen te tellen. Een kleine vergelijking: 1988-2000 1200-1400 broedparen in VA+. Natuurlijk werd er nu geen grootschalige inventarisatie gedaan, maar het staat als een paal boven water dat het dramatisch is. Ook voor matkop lijkt het stilaan voorbij. De 12 ingevoerde waarnemingen dit voorjaar zijn een absoluut minimum. Zelfs in de Scheldevallei, waar de soort toch een klein beetje stand hield, is de achteruitgang nu echt wel zichtbaar. Ook voor kievit is het wederom een dramatisch broedseizoen. Het aantal omgeploegde en uitgemaaide nesten in het akkerlandschap zijn niet te overzien. Het aantal uitgekomen pulli zijn dan wel makkelijk te tellen.

Wielewalen lieten zich horen in Zingem, Eine, Eke, Maarkedal, Kluisbos, Sint-Lievens-Houtem, Kwaremont en Deinze. Eind mei liet een fluiter zich horen in Bos t’Ename (GTA). Een zangpost van orpheusspotvogel werd gevonden in Zulzeke (NDS, e.a.). Snorren snorden kortstondig in de Langemeersen (BHE) en Snippenweide te Eine (ADV). Van beflijster kwamen 23 waarnemingen binnen (grootste groep: 10 ex Huise GCO).Vanaf 2017 wordt nachtegaal opnieuw meer waargenomen in de regio i.t.t. de jaren er voor. Zangposten aan de Callemoeie, Bos t’Ename, Ruien, Semmerzake, Astene, Elene. Een leuke ontdekking was het broedend paartje bonte vliegenvanger in de Hospicebossen te Nazareth. Deze soort komt maar heel zelden tot broeden in de regio. In de Scheldemeersen te Eke was ook de gekraagde roodstaart terug van de partij met 2 tot 3 zangposten (NVW). Ook te Ronse, Kwaremont, Melden, Woubrechtegem, Hundelgem en Horebeke. Paapjes doken vanaf eind april op in de Langemeersen, Roborst, Eine, Herzele, Welden en Edelare. Roodborsttapuit kwam tot broeden in de Langemeersen, Melden en Kruishoutem. Een zeldzame duinpieper vloog op 1 mei over de Heurnemeersen (DDG). Appelvinken waren te zien in het Hotondbos en Brakelbos. In Ronse was de goudvink op post. Een kruisbek vloog over Eine. Te Leeuwergem was er begin maart een zangpost van Europese kanarie (IJA). In mei zat er eentje te Opbrakel (JME). In april verbleef een grauwe gors aan de TTP Leystraat (GCO). Foto: Kraanvogel te Roborst in mei 2019 door Luk Neujens
07-03-2019 door DVDP

Bijzondere waarnemingen VA+ winter 18-19

Bijzondere waarnemingen VA+ winter 18-19Na de zeer lange nazomer snakten we haast naar koning Winter. Welke vogels zou die meebrengen? Kregen we eindelijk nog eens wat leuke aantallen watervogels te zien op onze watervogeltellingen? Beweegt er wat op de akkerwoestijnen of is het opnieuw huilen met de pet op voor de “stakkers van de akkers”?

Wel, de roodkeelduiker die in november op de Schelde zat ter hoogte van Ruien en Avelgem, bleef nog enkele dagen in december ter plaatse. Er was in deze maand ook wel wat beweging bij de kolganzen. Verscheidene groepen werden overvliegend gezien. 2 kleine zilverreigers vlogen over Oudenaarde begin december (DDG). Op 2-12 werd een rode wouw gezien over Sint-Maria-Latem (HVE). Op de Snippenweide zaten 5 bokjes (DDG, e.a.) en een zeldzaam baardmannetje werd gehoord in het Dal op Oudejaar (DDG).

2019 begon alvast met wat opwinding. Op Nieuwjaar werd een roodhalsgans gezien op de Taerwemeersch in Semmerzake (TMA). Een fantastische soort uit het verre Siberië, ware het niet dat bij deze gans vaak verwilderde exemplaren zijn uit kweekcollecties. Wat met deze? Niemand kan het zeggen. Ze dook nog een paar keer op op dezelfde locatie gedurende deze maand. Verder bracht het nieuwe jaar ook een eerstejaars topper op de Schelde tussen Zingem en Eke (BDE, e.a.). Dit is tegenwoordig geen jaarlijkse gast meer in de regio VA+. Op de Leie tussen Deinze en Zulte werden regelmatig grote zaagbekken gezien, tot max. 4 ex. Een roerdomp (ABO) liet zich zien aan het rietveld in Ruien. Middelste bonte spechten lieten zich horen in het Kluisbos en het Burreken. Een bokje werd gezien in Deinze (RDS). Overwinterende roodborsttapuiten verkozen Deinze, Zulte, Herzele, Petegem en Melden als verblijfplaats. Goudvinken werd gespot in Ronse (BHE, TNA).

Tijdens de winter staan de watervogeltellingen in het midden van elke maand ook op de agenda van de vele vrijwilligers uit onze regio. Wat velen zullen beamen is dat de aantallen overwinterende watervogels serieus zijn gedaald. Oorzaak? O.a. het klimaat. Waarom nog veel risico’s nemen over ver te vliegen en energie te verspelen als het in het noorden van Europa (Noord-Nederland, Denemarken, …) toch niet meer zo koud wordt? Een extreem voorbeeld is de tafeleend. In vergelijking met 2010 zijn het aantal tafeleenden in de regio met ong. 75% achteruit gegaan (bron: waarnemingen.be). Al spelen er bij deze duikeend nog andere factoren ook mee zoals de achteruitgang van de totale Europese populatie.

Het tuinvogeltelweekend van Natuurpunt zou ons wat meer inzicht moeten geven hoe het met de merel gesteld is. Wel, niet goed, zo blijkt. De merel werd maar in een goeie 70% van de tuinen gezien. Een achteruitgang die iedereen al was opgevallen. De reden? Het Usutu-virus en het klimaat (Scandinavische merels blijven noordelijker overwinteren). De winnaar was trouwens de vink.

In februari was het plots gedaan met koning Winter. Op wat sneeuwdagen na, was hij trouwens toch ook maar wat gemiddeld bezig in december en januari. De lente was er plots. Halverwege februari was er geen houden meer aan. Het vogelconcert in de ochtend werd dag na dag uitbundiger. Zelfs de tjiftjaffen wisten met hun hormonen geen blijf en begonnen al luidkeels te tjiftjaffen. Wat zou je willen met maximumtemperaturen die dubbel zo hoog waren als normaal. Overtrekkende ooievaars en kraanvogels (grootste groep: 60 ex over Sint-Blasius-Boekel door RJA) zetten het lentegevoel nog wat kracht bij. In de Scheldemeersen in Eine werd een kwak gezien (DDG) en in Eke vloog een koereiger over (JVE). Goudplevieren werden gezien in Munkzwalm (LNE). In het Kluisbos (XTE) en Sint-Pietersbos (DDG) werd appelvink gezien.

Het bleek ook een betere winter te zijn voor de blauwe kiekendieven, er werden er in vergelijking met de vorige winter dubbel zo veel gemeld (80 t.o.v. 35). Havik werd gezien in Lierde, Asper, Ruien, Berchem, Zulzeke en Astene. Smelleken dook op in Wannegem-Lede, Nazareth, Sint-Denijs-Boekel, Opbrakel en Ooike.

Afsluiten doen we met een stukje over uilen. In Oeselgem (ECO) en Zingem waren er roestplaatsen van ransuil. Oehoe lijkt vaste voet aan de grond te krijgen in de streek. Na het ingenomen territorium in 2018, is de soort in 2019 ook opnieuw aanwezig. 20 jaar na het vorige grootschalige inventarisatieproject van steenuil, is er een reboot van het project. Ook in onze regio doen vrijwilligers hun best om de verspreiding van deze iconische soort van ons landschap in kaart te brengen. Zo kunnen we vergelijken met 20 jaar geleden. Benieuwd naar de uitkomst.

Terwijl je dit leest, komen er elke dag nieuwe zomergasten toe. Benieuwd of we dit jaar nog een zomertortel te zien krijgen in onze streek.

Foto: vr. blauwe kiekendief in de Langemeersen door Lieven Van De Weghe
28-01-2019 door DVDP

Topper op de Schelde

Topper op de ScheldeOp de Schelde in Zingem werd er op 25 januari een eerste winter topper ontdekt door BDE. Deze duikeend is een zeldzame wintergast in onze regio die de laatste jaren niet meer jaarlijks te zien is. Voor 2014 was dook de soort wel nog jaarlijks op in de regio. Dit dier is een eerste winter vrouwtje. Ze vertoeft in het gezelschap van een groep kuifeenden. Gisterennamiddag werd ze gezien in Eke ter hoogte van de zwaaikom. Foto: Björn Deduytsche
21-01-2019 door DVDP

Amerikaanse wintertaling waarneming van het jaar 2018

Amerikaanse wintertaling waarneming van het jaar 2018De Amerikaanse wintertaling die in het voorjaar in de Kaaimeersen te Meilegem zat, werd door de leden van de VWG VA+ verkozen tot waarneming van het jaar 2018. De vogel werd ontdekt door Jan Verhoeye. Het was de allereerste waarneming van de soort in de regio. De oehoes uit Ronse kaapten de tweede plaats weg (IJA). Op plaats drie eindigde de grote karekiet die ontdekt werd door Luc Menschaert aan de Weiput te Zingem. De taling is de achtste laureaat op de erelijst. Deze is ondertussen al aangedikt tot een lijst om duimen en vingers bij af te likken. 2011: 8 morinelplevieren, Ooike (Geert Colembie)
2012: Breedbekstrandloper, Zingem (Alexander Devos)
2013: Bruine boszanger, Eine (Davy De Groote)
2014: 40 kraanvogels, Petegem (Ludo Van der Linden)
2015: Ijsduiker, Eke (Tim Mathys)
2016: Sneeuwgors, Huise/Wannegem (Geert Colembie)
2017: Iberische tjiftjaf, Volkegem (Nico Geiregat)
2018: Amerikaanse wintertaling, Meilegem (Jan Verhoeye) Foto: Amerikaanse wintertaling te Meilegem door Herman Blockx
01-01-2019 door DVDP

Pareltje uit Siberië, of toch niet?

Pareltje uit Siberië, of toch niet?Op Nieuwjaar gaan we op bezoek bij familie, met of zonder kater. Of kijken we vogels. TMA begon zijn dag alvast met de tweede optie. En hij werd er voor beloond. Op de Taerwemeersch in Semmerzake ontdekte hij een roodhalsgans, in het gezelschap van grauwe ganzen.
 
Deze kleine, fraaie gans broedt op de Siberische toendra en overwintert normaliter aan de Zwarte Zee. In de winter durven er al eens enkele exemplaren op te duiken in West-Europa. Maar ze zijn betrekkelijk zeldzaam. Vaak duiken ze op in het gezelschap van duizenden kol-, brand- en rietganzen.
 
Wat we natuurlijk ook weten is dat deze mooie ganzen gehouden worden in gevangenschap. Geringd of ongeringd, het geeft helaas geen uitsluitsel.
 
De laatste jaren doken er al nog exemplaren op in onze regio waarvan de herkomst haast zeker escape is:
 
September 2012 en februari 2014: 1 ex in kasteelpark Nokere, ongeringd. 
Maart 2013: Leievallei in Zulte. 
December 2015 op de Tweelingsputten te Eke, tussen de nijlganzen. 
Januari 2016 kortstondig op de Callemoeie, ongeringd exemplaar: zelfde als 2015?
 
Is de nieuwjaarsgans nu een wild exemplaar of een verwilderd? Wie zal het zeggen? Ik niet.
 
Foto: Roodhalsgans op Taerwemeersch door Tim Mathys
27-12-2018 door DVDP

Bijzondere waarnemingen najaar 2018

Bijzondere waarnemingen najaar 2018Na de vogelluwe zomer-maanden begint ze je opnieuw zachtjes te kriebelen. De trektelmicrobe. Je weet wel, die microbe die er voor zorgt dat je meer naar boven dan voor je kijkt.  Die microbe die er voor zorgt dat je vaker dan anders wordt aangemaand om op de baan te letten.  Maar het is sterker dan jezelf. Die roofvogel die je daar in je ooghoek zag als een stipje in de staalblauwe hemel, wie weet is het wel een visarend. Toch maar even op kant en de verrekijker uit het handschoenkastje halen. 95% kans dat het weer eens een buizerd is, maar je weet maar nooit.  Die kriebel voel ik en vele anderen elk najaar (en voorjaar). 
Volgens mij wordt die microbe uit zijn zomerslaap (bestaat dat?) gehaald doordat er in september plots terug activiteit is in de vogelwereld. De roepjes en silhouetjes uit en in het struikgewas nemen toe. Een tjiftjaf zet zich nog eens hoog in een struik en begint plots weer uit volle borst te tjiftjaffen. De najaarstrek is begonnen.  Die begint eigenlijk al in de zomermaanden, maar komt in september op dreef. In onze streek werden drie trektelposten frequent bemand: Leystraat in Huise, Hoge Dumpel in Mater en de Leiepost in Machelen.
In september werden drie overvliegende groepen lepelaars gezien: 8 over Eke (FVE), 29 over Deinze (VLO) en 46 over TTP Leystraat (GCO). Die laatste is de grootste groep die in de regio al werd waargenomen. Visarenden werden gezien over Eine (DDG), 3x over TTP Leystraat (GCO) en 1 over Astene (DAR). Boven Asper werd een kraanvogel gehoord (JaVH). TTP Leystraat mocht ook maar liefst 4 verschillende duinpiepers op 14 dagen noteren op het papiertje. YBO zag en hoorde een zeldzame ortolaan over Kruishoutem vliegen. Aan de Callemoeie zaten 2 kanoeten (WSI), de eerste najaarswaarneming van de soort sinds 1987.
In oktober komt de trek pas écht op kruissnelheid. Begin oktober werd opnieuw Eurobirdwatch georganiseerd. Vanop 60 telposten in ons land werden meer dan 300.000 vogels geteld, een record. Bij ons vlogen in deze maand kolganzen over en een recordaantal (35) rode wouwen, waarvan JME er in Godveerdegem maar liefst 5 tegelijkertijd zag. Een kraanvogel vloog over Herzele (WDG), een beflijster werd gezien in de Leievallei (DDE). 
TTP Leystraat (GCO) noteerde behoorlijk wat zeldzaamheden: een ruigpootbuizerd, roodpootvalk, 2 roodkeelpiepers en 6 smellekens. Vooral die eerste twee spreken menig vogelkijker tot de verbeelding.
Aan de Callemoeie werden 6 bonte strandlopers gezien (BDE). De Snippenweide in Eine was goed voor een zeldzame buidelmees (ADV). In heel België werden ook erg veel bladkoningen gezien. Ook wij pikten een graantje mee. Een blako’tje werd aan industrieterrein De Coupure in Oudenaarde gezien (WDM). In Opbrakel en Michelbeke werden nog appelvinken gezien. In Asper vloog een Europese kanarie over (JaVH).
Opvallend is ook het hoge aantal kepen die dit najaar onze contreien bezoeken. Het lijkt een erg goed jaar te worden voor dit Scandinavische neefje van onze vink. Ze komen zich hier te goed doen aan de vele beukennootjes dit jaar. Samen met de kepen lijken ook de barmsijzen talrijker dan de voorbije jaren. November is de maand waar de najaarstrek langzaamaan uitdooft, althans qua aantallen. Soms kan kan er echter nog een verrassing opduiken. TTP Leystraat sloot af met een ijsgors (GCO). In de Damstraat in Zingem pleisterden tot 12 kolganzen (DVDP). 2 grauwe gorzen vlogen over Edelare (NGE). Velduilen werden gezien in Eke (JDW) en twee dagen op rij in Roborst (LNE). Tijdens de watervogeltelling doken 2 brilduikers op op de Tweelingsputten te Eke (TMA) en een zeldzame roodkeelduiker pleistert nu al enkele weken op de Schelde, pal op regiogrens tussen Ruien en Avelgem. DDG zag 3 bokjes in de Snippenwei te Eine.  Benieuwd wat de winter ons brengt… Foto: GCO op TTP Leystraat
01-09-2018 door DVDP

Bijzondere waarnemingen en vogelnieuws uit de regio januari-augustus 2018

Bijzondere waarnemingen en vogelnieuws uit de regio januari-augustus 2018
De winter van 2018 was vrij rustig. Hij bracht ons onder opvallend veel grote barmsijzen.  Dit grotere broertje van de kleine barmsijs is een zeldzame wintergast, die tijdens invasiejaren in hogere aantallen kan voorkomen. Er werden meer dan 100 exemplaren gezien in de regio, het hoogste aantal van de afgelopen tien jaren. Samen met deze barmsijzen, waren ook de hoge aantallen appelvinken zeer opvallend. De winter van 2017-2018 bracht ons een record. Er werden in totaal 206 waarnemingen ingevoerd in onze streek van de appelvink. 

Een wintergast die steeds moeilijker te zien is in de regio, is de roerdomp. Toch liet er zich eentje zien in Zingem (CDH) en in Heurne (DDG). Hetzelfde kan gezegd worden van de blauwe kiekendief. De aantallen overwinteraars lopen terug. Wellicht is dit te wijten aan de keuze die deze mooie rovers maken. Ze kiezen er namelijk meer en meer voor om dichter bij hun broedgebied te overwinteren. Ook de grote zaagbekken tonen zich minder in onze contreien in de winter. Zij blijven ook noordelijker om te overwinteren, net als vele andere duikeenden. Toch één uitschieter naast een aantal versnipperde waarnemingen: tijdens de watervogeltelling in februari werden er maar liefst 7 exemplaren gezien op de Leie te Grammene (ECO).

Het tuinvogeltelweekend in februari bracht wat we vreesden. De merel tuimelde naar plek acht. In 2017 klokte hij nog af op de tweede plaats. Deze duik is wellicht te wijten aan de usutu-uitbraak. Ook de zanglijster doet het barslecht.

De slechtvalken op de Walburga waren er dit jaar extreem vroeg bij. 24 februari legden ze al hun eerste ei, terwijl het vroor dat het kraakte. Ze waren daarmee de eerste in Europa. Ze brachten uiteindelijk vier jongen groot. (GGR)

In maart begint de voorjaarstrek. Al werden de vogels met lentekriebels niet echt geholpen door de weersomstandigheden. Twee koudeprikken met sneeuw en een strakke oostenwind zorgden voor winterse taferelen. De typische voorjaarssteltlopers zoals grutto dansten in de Langemeersen op het ijs. De ijsvogelpopulatie heeft zelfs een zware tik gekregen doordat vele plassen dichtgevroren waren. Een baardmannetje werd opgemerkt in Zingem (LME). Verschillende groepjes kraanvogels trokken over de regio.

Dé klepper van het voorjaar was de Amerikaanse wintertaling (JVE) in de Kaaimeersen te Meilegem. Dit neefje van onze Europese wintertaling is een zeer zeldzame dwaalgast in België. Het is de allereerste waarneming voor onze regio. Het diertje lokte heel wat kijklustigen naar de Scheldevallei. Andere leuke waarnemingen waren een koereiger (JGL) in Ename. Dat was nog maar de derde waarneming. Boven de Callemoeie in Nazareth vlogen 4 noordse sterns (JaVH). 

In april en mei was er ook even paniek om de afwezigheid van onze zwaluwen. Waar bleven ze? Zelfs enkele kranten namen het ter harte en titelden: “Waar zijn onze zwaluwen?”. Gelukkig kwamen ze er uiteindelijk wel door. De piek van de doortrek lag ongeveer twee weken later dan normaal. Slecht weer in Noord-Afrika en Zuid-Europa lag wellicht aan de basis van hun late aankomst. 

Halverwege mei verbleef er een grote karekiet voor een dagje aan de Weiput te Zingem (LME). Een ortolaan vloog over Wannegem (GCO). 

Opvallend is ook de influx van de zuidelijke soorten de laatste jaren. Twee waarnemingen van de zeldzame bijeneter in mei: Zulte (WVE) & 12 ex (record) in Oudenaarde (NGE). Deze soort liet zich de laatste zes jaren toch al acht keer zien in de streek. De orpheusspotvogel laat zich nu al vijf jaren ononderbroken zien en horen in de Vlaamse Ardennen met al een aantal vastgestelde broedsels. Ook de hop laat zich nu al vier jaar op rij zien in de streek. In 2018 werd hij opgemerkt in januari in Nazareth (MMA). In juni te Ronse (PVDA), Leeuwergem (NVDH) en Zingem (DVDP, JVDP) en in augustus te Elsegem (DPO). In 2017 werd de vogel met de grote kuif opnieuw broedvogel in Vlaanderen voor het eerst in 36 jaar. Nog een soort in opmars is de oehoe. Deze grote uil nam al zeker 1 territorium in in onze regio. Om verstoring te vermijden werd de locatie niet vrijgegeven. 

Maar er is ook helaas dramatisch nieuws. 2018 bracht ons maar één, ja je leest het goed, één waarneming van de zomertortel. Een overvliegend exemplaar in augustus in Wannegem (GCO). Eind jaren tachtig waren er nog naar schatting 700-900 broedparen in de regio (“Zijn er nog vogels”, LME). Het lijstje van soorten die dezelfde weg op gaat is helaas lang. Grote lijster, ringmus, steenuil, geelgors, veldleeuwerik, matkop, … .
Augustus bracht ons nog één onverwachte soort. 

Een nachtzwaluw (PVG) werd op een zwoele zomeravond gezien op het wegdek van een straatje naast de Reytmeersen in Welden. Het is nog maar de tweede melding van deze mysterieuze soort sinds eind jaren ’60.

Foto: Amerikaanse wintertaling in Meilegem door Herman Blockx
24-08-2018 door DVDP

Twee geslaagde broedsels bruine kiekendief in Scheldevallei

Twee geslaagde broedsels bruine kiekendief in Scheldevallei
Langs de Schelde werden dit jaar twee geslaagde broedgevallen van bruine kiekendief vastgesteld. Eén in de Snippenweide te Eine, onderdeel van de Heurnemeersen, en één aan de Bolveerput te Semmerzake. In Eine werden twee vliegvlugge juvenielen gezien (DDG) en in Semmerzake drie (BDE). Voor de Heurnemeersen was het het eerste broedgeval. Voor de Bolveerput was het raak voor het tweede jaar op rij. 

De bruine kiekendief broedt pas sinds 2011 in de regio. Het is is een roofvogel die aangetrokken wordt door rietmoerassen en grote waterpartijen omzoomd met riet. Af en toe durven ze ook wel eens broeden in een graan- of koolzaadveld. Het nest bevindt zich op de grond. Ze leven van knaagdieren, vogels, vissen, reptielen en amfibieën. Deze elegante rovers herstellen momenteel van enkele rake klappen die ze kregen vanaf de jaren ’60. Het heeft aan een zijden draadje gehangen. Habitatverlies, jacht en pesticiden brachten de soort op de rand van de afgrond in België en het aantal broedparen beperkte zich toen tot de Blankaart in West-Vlaanderen en enkele rietpartijen in Limburg. Dankzij wettelijke bescherming kon de soort zich gelukkig handhaven en langzaamaan herstellen tot een climax van 160 broedparen in Vlaanderen in 2002. Vanaf dan ging het echter weer naar omlaag tot 70-80-tal broedparen in 2010. De poldergebieden van de Kust, Meetjesland en Beneden-Zeeschelde herbergen de meeste broedparen.

Andere geslaagde broedgevallen in de streek: Langemeersen te Petegem (2011  & 2015), rietveld centrale Ruien (2016  & 2017) en Bolveerput te Semmerzake (2017). Verder waren er tussendoor nog mislukte pogingen in Ruien (2014), Langemeersen (2014) en de Weiput te Zingem (2015). 

Foto: bruine kiekendief (Luk Neujens)

 
 
10-01-2018 door DVDP

Iberische tjiftjaf nieuwste winnaar award

Iberische tjiftjaf nieuwste winnaar awardDe Iberische tjifjtjaf die in mei het Volkegembos verblijdde met zijn afwijkend getjiftjaf, is de nieuwste aanwinst op de erelijst van onze award. Het vogeltje, ontdekt door Nico Geiregat, werd democratisch verkozen door de leden van de Vogelwerkgroep. De Iberische tjiftjaf werd nog nooit eerder gevonden in de regio.
 
Een zeer verdienstelijke tweede plaats was weggelegd voor de Pallas' boszanger in de tuin van David Botteldoorn in Michelbeke. Eveneens een nieuwe soort voor de regio.
 
De derde plaats was voor de duinpieper in Mater, ontdekt door Paul Van Daele. Foto: Iberische tjifjaf in Volkegembos door Bart Heirweg.
 
Erelijst:

2011: 8 morinelplevieren, Ooike (Geert Colembie)
2012: Breedbekstrandloper, Zingem (Alexander Devos)
2013: Bruine boszanger, Eine (Davy De Groote)
zooporn
2014: 40 kraanvogels, Petegem (Ludo Van der Linden)
2015: Ijsduiker, Eke (Tim Mathys)
2016: Sneeuwgors, Huise/Wannegem (Geert Colembie)
2017: Iberische tjiftjaf, Volkegem (Nico Geiregat)
28-10-2017 door DVDP

Baardmannetjes in de Snippenweide

Baardmannetjes in de Snippenweide
Deze morgen werd door Alexander Devos een groep van 15 baardmannetjes ontdekt in de Snippenweide in Eine. De vogels bleven niet lang ter plaatse. Een deel van de groep vertrok om 10u40. Mogelijk zijn er dus nog enkele ter plaatse maar die werden tot nog toe niet meer terug gevonden.

Drie jaar geleden dook er in het zelfde gebied ook al eens een groep op van 23 exemplaren, eveneens in oktober.

Foto: Baardmannetjes in de Snippenweide in 2014 door Björn Deduytsche
25-07-2017 door DVDP

Verslag bijzondere broedvogels 2016

Verslag bijzondere broedvogels 2016
Als vogelkijkers elkaar ontmoeten komen vaak vaststellingen en vragen naar boven als “Matkop doet het toch slecht in onze regio” of “Hoeveel koppels Havik zouden er nu broeden in de Vlaamse Ardennen?”. Dikwijls blijft het dan bij deze uitspraken, aangezien er bij gebrek aan goede gegevens niemand die stellingen of vragen kan onderbouwen of beantwoorden.
Zoo Porn

Dankzij Simon Feys hebben we daar nu een beter idee over. Hij maakte een verslag over de bijzondere broedvogels in 2016 uit onze regio. Dat verslag kan je raadplegen op onze website http://www.vwg-vlaamseardennenplus.be en daar klik je dan door dan documenten.

Bedankt Simon, knap werk!

Foto: Kluut in de Langemeersen 2016 door Paul Vandenbulcke
02-07-2017 door DVDP

Op zoek naar jonge kieviten

Op zoek naar jonge kieviten
Oproep:

De kievit heeft er alweer een rampzalig broedseizoen opzitten in grote delen van Vlaanderen. Kuikens slaagden er nauwelijks in vliegvlug te worden.

Om dit op grotere schaal in kaart te brengen wordt er opgeroepen aan alle waarnemers die groepen kieviten opmerken en de mogelijkheid hebben om deze goed te bekijken, op zoek te gaan naar juveniele vogels en dit in te voeren op www.waarnemingen.be

Je kan juveniele kieviten onderscheiden van adulte door te letten op volgende combinatie:
-Gelig gezicht
-Groenere (dus minder zwarte) bovendelen
-Gelijkmatig, fijn geschubde rug (goudgele zoompjes)
-Kortere kuif
-Geen sporen van rui of onregelmatige witte vlekken in de geopende vleugel

Je kan het totaalcijfer van de groep die je zag invoeren op waarnemingen, inclusief adulten. Via de optie 'Groepssamenstelling wijzigen' kan je dan bepalen hoeveel juveniele en hoeveel adulte vogels je hebt geteld. Indien je geen juveniele vogels kon vinden duid je gewoon 'adult' aan.

Hartelijk dank voor jullie medewerking.

Foto: adulte kievit, Zingem (Dimitri Van de Populiere)
04-05-2017 door DVDP

Phylloscopus ibericus

Phylloscopus ibericus
Hebben we een nieuwe regiosoort te pakken? Het ziet er naar uit van wel. Op 1 mei ontdekte Nico Geiregat een mogelijke Iberische tjiftjaf in het Volkegembos te Oudenaarde.

Aanvankelijk was wel wat twijfel gezien de zang van de Iberische nogal variabel is. Ook "gewone" tjiftjaffen kunnen hun getjiftjaf afwijkend brengen. Bovendien zijn ook hybrides een mogelijkheid. Maar met voldoende geluidsopnames, vergelijken van sonogrammen en sinds vandaag ook foto's zijn de specialisten er uit dat het zo goed als zeker de eerste Iberische tjiftjaf is voor de Vlaamse Ardennen Plus. Proficiat Nico!

Foto: Bart Heirweg
Geluidsopnames:https://vwgvap.waarnemingen.be/soort/sounds/1451?from=2017-05-01&to=2017-05-01
27-02-2017 door DVDP

Kranen on the move

Kranen on the moveVandaag werden er op verschillende plaatsen groepen overvliegende kraanvogels gezien in onze regio. Vanaf half vijf 's avonds volgden de waarnemingen elkaar snel op.  Een groep van 50 werd om 16u35 gezien boven Welden (FV), 16u44 23 ex over Nazareth (ECA), 17u40 41 ex over Zingem (SMA) naar oost en rond 17u55 70 ex over Oudenaarde (NGE). De Zingemse groep werd nog door LNE onderschept boven Parkbos-Uilenbroek in Lierde. In de voormiddag waren er ook nog 2 ex gezien boven Wannegem-Lede (GCO).
 
Kraanvogels zijn geen evidentie in onze regio. Meestal trekken ze veel oostelijker voorbij. Maar de voorbije dagen zaten er blijkbaar veel kranen ten westen van Parijs, dus moesten ze hier wel voorbij.
 
Vorig jaar werd trouwens op exact dezelfde dag ook een groep kraanvogels gezien die kon gevolgd worden van Ronse tot Semmerzake via zeven verschillende waarnemers. Die haalden toen een gemiddelde snelheid van 23 km/u met forse tegenwind.
 
Foto: recordshot van de 41 kraanvogels boven Parkbos-Uilenbroek door Luk Neujens.
04-02-2017 door DVDP

44e bosuilentocht groot succes!

44e bosuilentocht groot succes!
Op zaterdag 4 februari 2017 ging onze traditionele Bosuiltocht weer door. Dit al voor de 45ste editie! Vandaar werd het een iets feestelijkere versie.

Ondanks de slechte weersvoorspellingen, daagden er toch een 100-tal personen op. Het weer bleek dan toch heel wat beter dan de voorspellingen. Weinig regen, en heel weinig wind. Bijna ideaal dus. Een bosuil liet zich redelijk goed bewonderen in zijn roestboom. Even later vloog hij, met zijn partner weg.

Na de schemering, antwoordden een zeven-tal Bosuilen op Willy's geluid.

Bedankt aan de gidsen Norbert Desmet en Willy Aelvoet !

Foto: Paul Vandenbulcke
29-01-2017 door DVDP

Long-tailed duck galore!

Long-tailed duck galore!
We staan nog in de schemering met zijn negenen aan het Veerse Meer: de eerste vogelstopplaats. Daar zien we onze eerste brilduikers, middelste zaagbekken, scholeksters en de verwachte grote groep rotganzen. Op een verlichtingspaal zit een grote mantelmeeuw. Een eenzame zilverplevier is samen met een wulp op zoek naar voedsel in het slib. De zon kwam op en dit was de start van een mooie regenvrije dag. 

We rijden verder richting Zierikzee. De tweede tussenstop werd een blitzbezoek want de ganzen gaven niet thuis en wat later stonden we aan Plan Tureluur. Van vrij dicht werd een zwarte ruiter bewonderd door de telescoop en de vogel liet zich gewillig fotograferen. Wat verder zaten een viertal kemphanen en een kleine zilverreiger. We zagen onze eerst pijlstaart naast slobeenden, kuifeenden, tafeleenden, krakeenden en smienten. 

Toekomend aan de haven Flaauwers vloog een ijsvogel op die mooi bleef zitten op een balk met daaronder een kleine zilverreiger staand in de modder. Opnieuw werden op de Oosterschelde (één van de Nationale parken van Nederland) brilduikers en middelste zaagbekken bewonderd. Er werden geen alkensoorten gevonden. We reden de dijk op in Flaauwers Inlaag en na wat zoeken vonden we een 4 tal nonnetjes. Wat verder zat een bonte strandloper, groepen kluten en verschillende kemphanen. 

Het werd tijd voor een kom soep om ons wat op te warmen. De verse vissoep ging vlot naar binnen in het eethuis ‘het Pannetje’ in Ouddorp. De pannetjes hangend aan het plafond werden niet geteld, neen, we waren hier om de vogels te tellen! 

Op naar onze volgende stopplaats en het hoogtepunt van de dag: Brouwersdam. De hotspot voor allerlei zeevogels die vrij vlug werden ontdekt: ijseend, kuifduiker, geoorde fuut, eider, zwarte en grote zee-eenden, brilduiker en middelste zaagbek. Wat verder zaten de roodkeelduikers. We namen ruim de tijd om te genieten van de 17 aanwezige ijseenden. Zowel door de vogelkijkers als de fotografen. Ze bleven maar dichter komen en vele hadden deze vogel die in de winter op zee overwinterd nog nooit zo mooi gezien. Er was heel wat variatie van kleur. In onze vogelgids lezen we dat deze vogels 3 verschillende kleden per jaar hebben. Maar de mannetjes met hun lange staart (10 à 15 cm) herkent men gemakkelijk in een groep. Ook de zee-eenden werden met veel belangstelling bekeken en bestudeerd: wat is nu het wezenlijke verschil tussen de zwarte en grote zee-eend. Een overvliegende roofvogel zorgde voor verwarring. Maar de alerte fotografen gaf uitsluitsel: het was een bruine kiekendief.  
We zagen aan Brouwersdam de volledige bladzijde 139 (149 nieuwste versie) van onze vogelgids van ANWB: de kanoet, drieteenstrandloper, paarse strandloper en steenloper. Allen steltlopers die broeden in het hoge noorden en komen overwinteren aan de kusten van West-Europa. 
De zeehonden en grijze zeehonden amuseerden zich in het water en speelden een spelletje ‘kopje boven water’ en terug duikend. 

We reden terug zuidwaarts richting Vlaanderen en sloten de dag af met een laatste stop aan Neeltje Jans. Hopend op een kuifaalscholver die daar zijn vaste stek heeft in de winter. De fotografen kregen hun laatste kans om een middelste zaagbek te trekken terwijl de gids speurde naar de kuifaalscholver die hij vrij vlug ontdekte. Een kleine mantelmeeuw werd nog toegevoegd aan onze lange watervogel – , steltloper- en zeevogellijst ! 

Niko Van Wassenhove

Foto: Ijseend aan Brouwersdam door Dimitri Van de Populiere

kostenlose livecams
17-01-2017 door DVDP

Topper op bezoek

Topper op bezoek
Op de Schelde in Eine werd afgelopen weekend tijdens de maandelijkse watervogeltellingen een topper ontdekt door LVDL. Het dier vertoeft er tussen een groep kuifeenden. De topper heeft een lichtgrijze rug, terwijl de mannelijke kuifeenden een zwarte rug hebben. Hij is ook een fractie groter dan de kuifeenden. De bruine veren op de flank tonen aan dat het nog een jong dier is.

De topper is een zeldzame wintergast. Het was ondertussen al zo'n twee jaar geleden dat er nog eentje opdook. Het betrof toen net als nu een jong mannetje. Jonge dieren zouden samen met de vrouwtjes zuidelijker overwinteren dan volwassen mannetjes. De broedgebieden van deze duikeend bevinden zich in Noord-Europa en Siberië. Op het menu staan krabbetjes, kleine visjes en schelpdieren zoals driehoeksmosselen.

Foto: jong mannetje topper op de Schelde te Eine door Paul Vandenbulcke.
12-01-2017 door DVDP

Sneeuwgors verkozen tot mooiste waarneming van 2016

Sneeuwgors verkozen tot mooiste waarneming van 2016De verkiezing van de mooiste waarneming van 2016 was razend spannend. Het was een nek-aan-nekrace tussen twee soorten. Uiteindelijk werd de sneeuwgors uit Huise nipt verkozen. De vogel werd in december ontdekt door Geert Colembie. De hop die in november te zien was in Zulte strandde uiteindelijk op de tweede plaats. Die vogel werd ontdekt door Wannes Bos. De dwergstern op de Callemoeie in het voorjaar , ontdekt door Niko Van Wassenhove, vervolledigde het podium. 
De jaarlijst werd gewonnen door Jacques Vanheuverswyn. Hij zag 180 soorten binnen de regiogrenzen in 2016.

De prijzen werden geschonken door Gerard Mornie en de Vogelwerkgroep.

Foto v.l.n.r.: Jacques, Gerard, Niko en Geert.  
28-12-2016 door BHE

White Christmas

White ChristmasOf toch een beetje... Gelukkig zijn er nog landbouwers zoals Geert. Een landbouwer met een hart voor de natuur. Zijn kouter op de grens tussen Wannegem-Lede en Huise is al jaren een trekpleister voor allerlei vogels. Dankzij faunavoedselstroken worden onze kwetsbare akkervogels de winter door geholpen. Rietgorzen, kneus, veldleeuweriken,graspiepers, ... vinden er zaden in de zomergerst en Japanse haver. Dat zadenbuffet trok ook een zeldzamere witte gast aan: een sneeuwgors. Die blijft daar ondertussen al een tiental dagen ter plaatse. Het is de eerste twitchbare sneeuwgors in de regio.

Sneeuwgorzen zijn schaarse wintergasten in ons land. De meesten vinden we aan onze kust, in het binnenland zijn ze zeer zeldzaam. In de zomer zijn ze te vinden op de toendra van het hoge noorden. Deze vrij grote gors is zelfs de meest noordelijke zangvogel ter wereld. Een beestje om naar op te kijken dus.

Op de akker in Huise is er ondertussen ook al een grauwe gors bijgekomen, nog een zeldzame akkervogel. Ergens in de 90'er jaren verdwenen als broedvogel in de Vlaamse Ardennen... En al die kleinere vogels trekken ook grotere aan. De blauwe kiekendief komt er regelmatig jagen.

Indien je de vogel zelf wil gaan zoeken, hou er dan rekening mee dat je de akkers niet mag betreden. Blijf op het pad naast de akker en wees geduldig. De kans dat je de vogel in zit zult zien is zeer klein, gezien de vogel volledig verdwijnt in het graan. Hij zoekt zijn voedsel namelijk op de grond. Geduldig wachten tot het "sneeuwvlokje" opvliegt.

Artikel: Dimitri Van de Populiere

Foto: Sneeuwgors te Huise door Jeroen Vanheuverswyn.
04-09-2016 door DVDP

Uitstap naar de moerassen van Harchies

Uitstap naar de moerassen van HarchiesDoor Luk Neujens.
twerkporn

Met bijna twintig jonge en nog jongere mensen bracht Vogelwerkgroep Vlaamse Ardennen Plus zondag een bezoek aan de moerassen van Harchies. Het weer zat bijzonder goed mee (we kregen slechts enkele stortbuien over ons heen, maar verder was het relatief warm) en na een mooie situatieschets van Ludo over het ontstaan van het gebied, konden we op zoek naar de bewoners van de vijvers en moerassen.

Al vrij snel maakten we kennis met een twaalftal Koereigers (oranje/gele bek!) die deden wat een Koereiger moet doen: tussen het vee laveren en insecten eten. Even verderop konden we ons vergapen aan een gemengde groep mezen –Pimpelmees, Staartmees, Matkop- terwijl een Cetti’s Zanger zich van zijn luidruchtigste kant liet horen.

Op het pad tussen twee grote vijvers begon dan het serieuzere werk: het verschil tussen Krakeend en Wilde Eend, wat is een eclips- of overgangskleed, hoe komt het dat Kleine Zilverreiger (gele tenen!), Grote Zilverreiger (gele snavel!), Koereiger… hier vroeger bijna niet te zien waren en nu min of meer ‘gewoon’ zijn? Is die kleine fuut daar een juveniele Fuut of een Dodaars? Oh ja, een Geoorde Fuut is dus ook familie van die Dodaars? Met telescopen en verrekijkers werd het overvliegende en ronddobberende en duikende educatief materiaal bekeken en bestudeerd. IJsvogel liet zich horen, een mannetje Bruine Kiekendief kwam zijn rietveld (50 ha!) inspecteren en – denkend aan Cruyff: “elk paaltje heb z’n Aalscholver”.
We probeerden elkaar wat plaats te gunnen in de kijkhutten langs het traject, zodat iedereen de kans kreeg de vogels rustig te bekijken.

Met Torenvalk, Lepelaar (4 stuks! Een bek als een flink uit de kluiten gewassen houten lepel!), Zwartkop, Zomertaling en nog een pak andere dan de vermelde soorten zaten we aan een lijst van rond de veertig soorten. Voor elk wat wils: de beginnende vogelkijker leerde wat bij over vogels die niet dagelijks te zien zijn, de meer ervaren mensen konden kennis doorgeven en soorten zien die in onze regio slechts zelden voorkomen. Voor elk wat wils ook in déze zin: ondanks het niet zo zonnige weer zagen we Houtpantserjuffer, Paardenbijter en Klein Geaderd Witje en misschien net dankzij de regen kruiste een Alpenwatersalamander ons pad (werd hem trouwens bijna fataal, al dat gekruis… pas op!, oef!).

animal sex
Tjah, dan kunnen we eindigen met een cliché zeker: “het was een geslaagde uitstap”, maar eerlijk waar: wat mij betreft was het dat ook: met een leuke bende heel wat verschillende dieren gezien in een mooi gebied, niet eens zo ver van de Vlaamse Ardennen vandaan.
28-08-2016 door DVDP

Verlengd weekend in Nederename

Verlengd weekend in Nederename
Een visarend steelt al enkele dagen de show in Nederename. Het juveniele dier werd zaterdag voor het eerst gezien door Davy in Heurne. 's Avonds werd de visarend jagend gezien bij de Putten VDM in Nederename. Ook op zondag en maandag werd deze magnifieke rover gezien op dezelfde plaats.

Het gebeurt niet elk jaar dat deze soort blijft pleisteren in de regio. Meestal wordt deze zeldzame doortrekker overvliegend gezien in het voor- en najaar, al blijft het hier bij ons maar bij enkele waarnemingen per seizoen. Toevallig was er dit jaar ook een visarend die drie dagen verbleef in de omgeving van Ronse in april (DVE).

Misschien is de visarend van Nederename ook vandaag nog te zien?

Foto: juv visarend, Nederename, Putten VDM door Jacques Vanheuverswyn.
27-08-2016 door DVDP

Opportunist

Opportunist
Door Gunther Groenez.

Als holenbroeder houdt de kerkuil van rustige, donkere nestplaatsen. Tegenwoordig worden steeds meer kerktorens en andere gebouwen afgesloten met gaas om verwilderde duiven te weren. Zo verdwijnen jammer genoeg ook uitstekende broedplaatsen voor de kerkuil. Ook de klassieke oude boerenschuren worden meer en meer vervangen door geheel gesloten loodsen.

Het beschermen van de resterende broedplaatsen en het creëren van nieuwe broedgelegenheid door het plaatsen van nestkasten in gebouwen is een van de hoofddoelstellingen van de Kerkuilenwerkgroep.. Door de jaarlijkse controle van de nestgelegenheden en het ringen van onze vogels leren wij hoe de kerkuilenpopulatie evolueert.

Een kennis meldde eerder een onbekende huisbewoner te hebben opgemerkt die zich zou ophouden in een gat van zijn schoorsteen. Eerst werd geopteerd voor steenuil, die zich trouwens helemaal thuis zou voelen in de stenen buitenschouw. De eigenaar besloot om s’ avonds, net nadat de schemer was ingetreden, de wacht te houden en zich onopgemerkt op te stellen en af te wachten welk dier zijn schouw zou verlaten of binnendringen. Zijn verwondering was groot toen een kerkuil het gat verliet. Zwevend en geruisloos verliet de kerkuil zijn woning richting een nabijgelegen landbouwbedrijf. Dan weet je meteen wel waar de kerkuil gaat jagen voor zijn eerste avondmaal. Enkele minuten later groeide de verbazing omdat er een tweede exemplaar het gat verliet.

De eigenaar besloot me te contacteren voor meer info want de kerkuilen kunnen niet meer verblijven in de schoorsteen wanneer er warmte van de kachel de schouw verlaat. Naast het huis is er een schuur met afgesloten zolder waar we een broedbak mogen plaatsen. Het Regionaal Landschap zal zorgen voor de nestbak en uitvliegpijp.

We danken uiteraard de eigenaar van harte omdat hij nestgelegenheid wil schenken voor deze mooie zeldzame broedvogel.

Foto: Kerkuil door Gunther Groenez.
26-08-2016 door DVDP

Bijna helemaal verdwenen?

Bijna helemaal verdwenen?
Dat het niet goed gaat met de zomertortel staat als een paal boven water. Het aantal waarnemingen van de soort daalt zienderogen, zowel nationaal als hier bij ons in de regio.

Hier ligt de intensieve, homogene landbouw en het habitatverlies aan de basis van de achteruitgang. Waar vind je nog grote houtkanten? Op hun trekroute passeren ze Frankrijk en het Middellandse Zeegebied waar ze intensief bejaagd worden. In hun overwinteringsgebieden in de Sahel heersen er regelmatig langdurige droogtes en de massale kap van de resterende bosjes zijn er schering en inslag.

In 2016 was het aantal waarnemingen op 1 hand te tellen. In mei waren er waarnemingen uit Wannegem (GCO) en Wortegem (CDE). In de Ronsemeersen werd een koppeltje gezien van mei tot juli (XTE, DVE, RWE). Hopelijk zijn die tot broeden gekomen! Een verkeersslachtoffer werd in Leupegem gezien (JVDP). En dan was er nog een waarneming van een koppeltje in Gavere (JaVH).

Een vergelijking om van je stoel te vallen uit "Zijn er nog vogels", Luc Menschaert: " In de Scheldevallei ... bereikt de dichtheid 5 paren per km², vooral ten noorden van Oudenaarde. In de Vlaamse Ardennen is de soort nergens afwezig." De stand voor de volledige regio Schelde-Leie bedroeg 700 tot 900 paren, anno 1988-1990.

Foto: Koppeltje zomertortels in de Ronsemeersen in juni 2016 door Xander Termonia.
04-08-2016 door DVDP

Wistje datje ...

Wistje datje ...Voor nesten van huis- en/of boerenzwaluw op jouw eigendom een vergoeding kan krijgen van de stad Oudenaarde? Je dient een aanvraag in bij de milieudienst van Oudenaarde ter bescherming van zwaluwnesten. De nesten moeten zich uiteraard op het grondgebied Oudenaarde bevinden. Voor een kleine kolonie tot drie nesten krijg je €25. Voor een kolonie van vier tot tien nesten krijg je €50. Voor een grote kolonie van meer dan tien nesten krijg je €100. Leden van de Vogelwerkgroep VA+ komen dan even ter plaatse controleren of de nesten in gebruik zijn en dan word jouw aanvraag goedgekeurd. Mooi initiatief toch?
Foto: juveniele boerenzwaluw te Eine (Dimitri Van de Populiere)
shemale dating
23-07-2016 door DVDP

Visdief broedt met succes!

Visdief broedt met succes!
Een koppeltje visdieven heeft met succes 1 jong grootgebracht in Nederename, aan de Putten Vandemoortele. Ze maakten gebruik van de dobberende tonnen en platformpjes van de aanwezige baggerboot, om een nest te maken. Op 23/07 werd een pas uitgevlogen jong opgemerkt door BHE en DVDP.

Het is al van begin juni dat een koppeltje rondhing in de Scheldemeersen tussen Eine en Nederename. Opvallend territoriaal gedrag, zoals bv. het achterna zitten van overvliegende meeuwen, werd al opgemerkt door DDG. Halverwege juli werd de mogelijke nestplaats gevonden (BHE,DVDP). Op 23-07 kwam dan de bevestiging: 1 uitgevlogen jong.

De visdief is een zeldzame broedvogel in onze regio. Het laatste gedocumenteerde broedgeval was er één in 2008, in Eke. Op een industrieterrein bij de brug over de Schelde in Eke. Toen werden er twee juvenielen gezien (BDE). Kijken we verder terug, dan zien we dat visdieven hier hebben gebroed in de jaren '80 op de toenmalige opgespoten terreinen te Welden, nu beter bekend als de Reytmeersen. Over broedgevallen in de jaren '90 en begin jaren 2000 is mij niks bekend.

Foto: juveniele visdief te Nederename, Putten VDM (DVDP)
01-06-2016 door DVDP

Gorzendag

Gorzendag
Door Paul Vandenbulcke.

Op 28 mei hielden we na lange tijd, weer eens een gorzendag. Het was al geleden van het vorige akkervogelproject, in 2006 en 2007, dat we nog een gorzendag georganiseerd hadden. Aangezien het 'Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen’ (verder RLVA), nu bezig is om enkele aanvullende akkervogelmaatregelen te organiseren, was het het moment om weer eens een stand van zaken op te tekenen.
 
Wat is de bedoeling van deze gorzendag? We trachten een beeld te krijgen van de aanwezige akkervogels die nog aanwezig zijn in onze regio. Dat het slecht gaat met de akkervogels, weten we al, maar ergens willen we toch een beeld krijgen van hoe het zit in onze regio. De kans dat we op een halve dat onze ganse regio zouden kunnen inventariseren, is natuurlijk onbestaand, dus moeten we roeien met de riemen die we hebben: met een beperkt aantal  vrijwilligers, toch enige gebieden bezoeken.
 
Om dat praktisch haalbaar te maken, werden we gesteund door ons RLVA, en Natuurpunt Studie in Mechelen, die ons voorzien hebben van kaarten. Enerzijds kaarten waar de ‘goeie’ gebieden op uitgetekend staan: dit kunnen gebieden zijn waar al maatregelen lopen ten gunste van de akkervogels. En anderzijds hadden we ook kaarten waarop de zangposten van Geelgors en Veldleeuwerik aangeduid stonden, die de laatste vijf jaar, ingegeven werden in “waarnemingen.be”. Bemerk dus ook hier weer het nut van “waarnemingen.be”, en van het ingeven van je waarneming.
 
Met negen personen waren we op de gorzendag - geen overrompeling dus. Gewapend met die kaarten gingen vier teams op verkenning. Met mijn compagnon verkende ikzelf grondgebied (groot!) Oudenaarde. Van de aangeduide plekken waar ooit een zingende Geelgors ingegeven werd, bleek er slechts eentje in de omgeving aan ’t zingen te zijn. Nu kan het natuurlijk zijn dat het niet het meest ideale moment van ’t jaar is: normaal is er eind mei/begin juni een heropleving van de zangactiviteit, na een wat kalmere periode. Maar weersomstandigheden kunnen dat wel wat beïnvloeden. Ook is er vroeg op de ochtend meer gezang te horen dan later op de dag. Absolute zekerheid is er dus bij één plaatsbezoek niet te verkrijgen.
 
Na de geelgorsgebiedjes met de KLE’s (kleine landschapselementen), begonnen we ons meer op de grotere akkergebieden te concentreren, om vooral de Veldleeuwerikken te gaan checken. En voor de gebieden die wij aandeden, is dat toch wel tegengevallen naar mijn bescheiden mening. Er zijn nu toch wel redelijk wat kouters rond Oudenaarde waarvan in veel gevallen eerder veldleeuwerik aanwezig was. Ook op plaatsen waar ik zelf nog eerder dit jaar zingende Veldleeuwerik had, is die nu weg, of toch op zijn minst stil. Slechts zes zingende Veldleeuwerikken in totaal konden we noteren. En misschien is dat ook niet zo verwonderlijk, als we zien hoe netjes de maïs- en patattenakkers erbij liggen. Minimum drie keer werd het nest van een tot-een-pattattenveld-omgevormde-akker omgeploegd. Ge zou voor minder andere oorden opzoeken.
 
Hetzelfde verhaal speelt natuurlijk ook voor de Kieviten. Niet voor niets is dit onze aandachtsvogel van het jaar. De Gele Kwikstaart lijkt nog in iets grotere aantallen terplaatse te zijn, maar daarmee weten we nog niet direct iets over de trend: hebben ze het even moeilijk, of slaagt de soort er in, stand te houden?
 
Jammer genoeg dus alweer geen opbeurend verhaal. Andere teams hadden iets minder slechte ervaringen op onze Gorzendag. Het spreekt voor zich, dat we met onze vier teams, slechts een klein deel van ons grondgebied konden bekijken. We zien onze waarnemingen van die dag, graag aangevuld worden met jou waarnemingen, beste lezer. Zie je een vogel - en dan in het bijzonder een akkervogel - geef die zeker in, op onze waarnemingensite: www.waarnemingen.be. Indien van toepassing, kun je in het invoerveld ‘gedrag’ nog specifieren hoe de vogel zich gedraagt, bvb. zingend, of voedsel overbrengend… Zeker als we willen te weten komen, waar de soort nog mogelijk broedt, is deze informatie belangrijk.
 
Tot slot wil ik de vrijwilligers bedanken, die in hun vrije tijd aan onze gorzendag hebben meegewerkt!

Foto: Geelgors, door Jeroen Vanheuverswyn.
31-05-2016 door DVDP

Jong leven!

Jong leven!
Goed nieuws uit de Langemeersen te Petegem. Het koppeltje kluten dat al aanwezig is sinds 21 april, heeft succesvol gebroed aan de akkerplas in het zuiden van het gebied. 

Er waren al enige tijd aanwijzingen dat het wel eens tot een broedgeval zou kunnen komen. Begin mei begonnen ze zich territoriaal te gedragen. Kraaien werden niet meer geduld door het koppeltje en zelfs de bruine kiekendief werd achterna gezeten. Vanaf half mei werd er maar één vogel meer gezien. De andere zat dan waarschijnlijk te broeden in het graan naast de akkerplas. Op 25 mei werden 4 pulli opgemerkt door THE.

Leuk, een geslaagd broedsel! Het laatste uit de regio dateert al van 1996 (DDG). Toen was er net zoals in 1994 en 1995 een broedsel aan de Bolveerput te Semmerzake. In de jaren '80 waren er broedgevallen in Semmerzake, Welden, Zingem en Oudenaarde.

Laten we hopen dat de kleintjes de zondvloed en de frisse temperaturen van de laatste dagen goed zijn doorgekomen. Iemand die eens een kijkje gaat nemen?

Foto: jonge kluut door Jacques Vanheuverswyn.
24-05-2016 door DVDP

Uitgebroed? Opgevoed?

Uitgebroed? Opgevoed?Deze titel is gebruikt om speciaal om de aandacht te trekken op het broedseizoen en de opvolging ervan. Nu de laatste trekkers stilaan doorgeschoven zijn blijft voor vele waarnemers een eerder saaie periode over wat betreft zeldzamere soorten. Toch is het voor de ‘vogelkunde’ van ons werkingsgebied erg belangrijk te weten welke soorten en in welke aantallen er nog broedend voorkomen. Eén voorbeeld: de ringmus, vroeger algemeen, nu? Verder uiteraard de ‘kwetsbaren’: matkop, gekraagde roodstaart, wielewaal, de akkervogels (met de gorzenteldag)… een heel lijstje in deze tijden. En de zeldzaamheden, bv. de orpheusspotvogel of de zomertortel: komen die tot broeden op de waarnemingsplaatsen, en zijn er jongen gezien? Belangrijk is dat uiteraard om te weten als de soort zich vestigt of zoals bij de matkop stilaan uitsterft bij ons. Veel soorten zijn immers al in alle stilte heengegaan, denk aan de fluiter en vergeet vooral de ‘gewone’ soorten niet.
 
Ons ‘jaar van de kievit’ loopt en zoals daarbij aangestipt in Meander is het aantal geslaagde nesten een waardemeter voor het voortbestaan van de soort. Minder dan 1 tot 2 jongen per jaar grootbrengen per koppel is tekenend voor een tanende populatie en mogelijks het verdwijnen als broedvogel . Het voorjaar was echt niet goed voor deze soort. Van meerdere kanten kwamen meldingen van verloren gegane eerste broedsels door de akkerwerkzaamheden. Slechts sporadisch waren er jongen, en die moeten dan nog kunnen opgroeien in een land van kraaien en intensieve landbouw en wispelturig weer. Nu is er een tweede broed, dikwijls op akkers waar de rust is weergekeerd, graag uitkijken dus of het beter wordt.
 
Blijven dan de soorten waar je al wat speciaal moet naar uitkijken: zal de slechtvalk in Ronse broeden bv? Bij de roofvogels is ten andere algemeen veel aandacht vereist: de meeste doen nogal geheimzinnig in de broedtijd, zelfs buizerd en torenvalk. Bij soorten als wespendief, boomvalk, havik, sperwer…. kunnen toevallige waarnemingen in een gebied de aandacht scherpen. Zeker in de periode dat er jongen zijn is de kans op waarnemingen groter omdat voedsel dient aangebracht. Of een avondwandeling om bedelende ransuilen of bosuilen te horen en wie weet nog die enige nachtegaal… maar ook soms blauwborst of bosrietzanger. Het mag ook gewoner: holenduif, roeken, zwarte roodstaart, de zwaluwen, en zoveel meer. Op waarnemingen.be doorgeven met de broedcodes is aangeraden: bezet nest, pas uitgevlogen jongen, paar in broedterritorium…. Dit is makkelijker voor de verwerking.
 
Mei en juni en nog juli voor een aantal soorten blijven dan ook belangrijke maanden om de vinger aan de pols te houden hoe goed of slecht de soorten het bij ons doen. Saai? Allesbehalve toch…..
 
Door Norbert Desmet
 
Foto: Kievit pulli in Langemeersen door JaVH
09-05-2016 door DVDP

Fraaie tuinsoorten

Fraaie tuinsoortenAsper dorp, niet meteen de plaats waar je uiterst zeldzame soorten verwacht. Maar op amper twee dagen tijd doken er toch wel eventjes twee knalsoorten op. JaVH zag er op 8 mei een bijeneter. Alsof dat nog niet goed genoeg was, prikte hij er de dag nadien ook nog even een roodpootvalk bij. Die kunnen tellen als tuinsoort.

Het is de achtste keer dat bijeneter wordt gezien in VA+. Oude waarnemingen: 1969 (Oudenaarde, 1ex, JVB) , 1985 (Deinze, 1 ex, RLO), 1997 (Maarkedal, 1ex, Jacques), 2004 (Ronse, 9ex, Nico) 2007 (Nederename, 1 ex), 2013 (Kruishoutem, 3ex, GCO),  2015 (Zottegem, 2ex, BMA). Een drietal dagen na de waarneming in Asper werden er 4 bijeneters gezien in Astene door IST. Mogen we deze soort de komende jaren meer en meer verwelkomen? De kans zit er wel in. Ze worden over heel België meer opgemerkt de laatste jaren. Vorig jaar was er zelfs nog een geslaagd broedgeval net ten westen van ons, in Harelbeke.
 
Een goeie 24 uur later opnieuw prijs in het luchtruim boven Asper. Een vrouwtje roodpootvalk vliegt over. Het is de negende waarneming van de soort in de regio én bovendien al de tweede keer dat JaVH ze in Asper ziet.  Foto: roodpootvalk over Asper, JaVH
08-05-2016 door DVDP

Negen soorten roofvogels op één dag in VA+

Negen soorten roofvogels op één dag in VA+
Moederdag bleek een goede dag te zijn voor roofvogels in de regio. Er werden maar liefst negen verschillende soorten opgemerkt.

Er werden drie rode wouwen gezien: Ouwegem (SHE), Sint-Lievens-Esse (NaVW) en 's avonds in Zingem (ADV)

Zwarte wouwen boven Opbrakel (SDB) en drie tegelijk -ja je leest het goed- boven Nederbrakel (LNE).

LVDL had het geluk om een grauwe kiekendief te zien boven Mater.

Bruine kiekendieven werden gespot in de Langemeersen te Petegem, Grammene en Zingem.

Slechtvalk, boomvalk, torenvalk, buizerd en sperwer dikten het lijstje verder aan.

Kontaktesex
Foto: Rode wouw boven Zingem, Paul Vandenbulcke.
online flirten
03-05-2016 door DVDP

Callemoeie, nogmaals...

Callemoeie, nogmaals...
3 mei was opnieuw een dag om te onthouden aan de Callemoeie. Na het sternenfestival op 29 april, was het opnieuw kermis aan de Callemoeie. GCO ontdekte een kanoet, en, alweer een dwergstern. Het was de vierde kanoet in negen jaar.

Om het plaatje compleet te maken werden die dag aan de Callemoeie ook nog kluut, bontbekplevier, kleine plevier, tureluur, groenpootruiter, oeverloper, bonte strandloper, visdief, zwarte stern, kleine zilverreiger en lepelaar gezien. NGE haalde van tussen de vele visdieven ook nog een Noordse stern.

Foto: Kanoet aan de Callemoeie, door Luc Verroken.
28-04-2016 door DVDP

Langs Vlaamse wegen

Langs Vlaamse wegen
Afgelopen week werd een rosse grutto ontdekt op de kouters in Heurne (DVDP).

De rosse grutto is een soort die je meer aan de kust mag verwachten op de grote slikken, zoals bv. de Ijzermonding in Nieuwpoort. In het binnenland zijn ze zeldzaam. Maar tijdens de trek kan er natuurlijk altijd eens een soort opduiken op een onverwachte plaats. De vogel bleef een dag ter plaatse.

Voor onze regio is het nog maar de vijfde waarneming sinds 1985 (Bron: "Zijn er nog vogels?, LME" en wgvap.waarnemingen.be). De laatste drie waarnemingen gebeurden in de laatste vier jaar.

Foto: Rosse grutto op Heurnekouter, Dimitri Van de Populiere.
27-04-2016 door DVDP

Sternenfestival aan de Callemoeie

Sternenfestival aan de Callemoeie

Een zeer gezellige drukte. Zo kan je de situatie aan de Callemoeie te Nazareth best beschrijven op 27-04. Er werden op één moment maar liefst vier soorten sternen waargenomen. Een unicum.  

De meest algemene stern die ter plaatse was, was de visdief. Deze stern is een regelmatige bezoeker van de plas tijdens de trekperiode. Er waren wellicht een viertal visdieven aanwezig.  

Daar tussenin vloog een zwarte stern. Of waren het er twee? Deze moerasstern laat zich ook wel vaker zien tijdens de trekperiode, maar is toch een zeldzaamheid in de regio.  

Er kwamen in totaal tien kijklustigen af om de twee topsoorten waar te nemen: dwergstern en noordse stern.  

De dwergstern, ontdekt door NVW, bleef het minst lang ter plaatse. Enkel diegene die er snel bijwaren, konden de soort aanvinken op hun lijstje. Het is de zestiende waarneming van de soort in onze regio. 13 waarnemingen zijn van voor 1986 (grootste groep: 2x 7ex op 9-5-1982 en 19-8-1982 door HRO & JRO op de Callemoeie). Dan werd de soort niet meer gezien tot 2007 (21-05: Callemoeie: 1 ex, DDG​). Verder nog een waarneming in 2010 (7-06: Leebeekvijver Eine: 1 ex, GGR​).  

Tussen de visdieven werd er plots gewag gemaakt van een noordse stern (LVE). Met verenigde krachten van de aanwezige vogelkijkers bleken er uiteindelijk zelfs drie rond te vliegen. Het is de tiende waarneming van de soort in de regio. Er zijn vier waarnemingen uit de jaren '80 en eentje uit de jaren 90. De overige vijf waarnemingen komen uit de laatste vier jaar (1x 2012, 1x 2013, 2x 2015 en nu dus 1x 2016). De drie aanwezige vogels zijn ook meteen goed voor het hoogste aantal ooit in de regio.  

En alsof dat nog niet voldoende was, konden we ook nog genieten van 4 dwergmeeuwen, 5 geoorde futen, een koppeltje kleine plevieren en een zwarte ruiter. 

Bron historische waarnemingen: "Zijn er nog vogels?" Menschaert, 1991 & vwgvap.waarnemingen.be  

Foto: Dwergstern door Jeroen Vanheuverswyn​.

26-04-2016 door DVDP

Hotspot Langemeersen

Hotspot LangemeersenNatuurgebied Langemeersen, langs de Schelde tussen Oudenaarde en Petegem, is de voorbije twee weken een beetje de place to be voor onze vogelkijkers. Een plasje in het zuidelijk deel van het gebied trok de voorbije twee weken enkele interessante vogels aan.

De akkerplas was goed voor zomertaling, bontbekplevier, kleine plevier, bonte strandloper, zwarte ruiter (ontdekt door BHE), kluut, oeverlopers, scholeksters, ... . De grootste groep groenpootruiters bestond uit 8 vogels. De witgatjes waren eens met 9 tegelijk te zien. De tureluurs deden met 13 vogels tezamen het ook niet slecht. Er werd ook al een vroege bosruiter gevonden (JaVH).
 
In het gebied zelf zijn ook blauwborsten, rietzangers en roodborsttapuit te zien. Er werden de voorbije 14 dagen ook heel wat beflijsters gezien, wat in onze contreien toch een niet alledaagse doortrekker is. Goed nieuws ook uit het rietveldje. Na het geslaagde broedsel van de bruine kiekendieven vorig jaar, is er nu ook opnieuw balts gezien. Doen ze het voor het tweede jaar op rij? Top of the bill is natuurlijk de waarneming van de grijze wouw (25-04) door JaVH. Na de waarneming werd er vrijwel meteen intensief door vijf personen gezocht in het gebied, helaas zonder succes. Deze soort werd nog nooit eerder in de regio gezien. Ook op nationaal niveau is dit een uiterst zeldzame soort. Zo werd er op Wapenstilstand 2015 een grijze wouw in Doel gezien die maar liefst min. 100 vogelkijkers lokte.
 
Foto: Groenpootruiter bij plasje Langemeersen door Bart Heirweg .
12-04-2016 door DVDP

Slechtvalken op markt Oudenaarde: ze zijn er

Slechtvalken op markt Oudenaarde: ze zijn erDoor GGR.  

Voor het vierde jaar op rij komt een koppel slechtvalken tot broeden op de Sint-Walburgatoren op de markt in Oudenaarde. Begin maart werden in een nestkast hoog bovenin de toren vier eieren gelegd. Maandag kroop het laatste kuiken gezond en wel uit de eischaal. 

HYPE 

Niemand had verwacht dat de slechtvalken in het Oudenaardse een echte hype zouden worden. Tal van mensen volgen sinds weken het doen en laten van de vogels op de website van Natuurpunt Vlaamse Ardennen plus (www.natuurpuntvlaamseardennenplus.be) en de stad Oudenaarde (www.oudenaarde.be). Velen hebben dagelijks naar dit moment toegeleefd. Dat blijkt alvast uit de vele reacties die op de facebookpagina (www.facebook.com/SlechtvalkenOudenaarde) en per email bij Natuurpunt en de stad Oudenaarde binnenkomen. Geïnteresseerden kunnen dag en nacht een kijkje nemen via de twee camera’s die deze roofvogels gadeslaan ofwel een samenvatting bekijken van de hoogtepunten op het YouTube-kanaal van de initiatiefnemers (www.youtube.com/channel/UC1CAYjjZuFG9glkcuXEEFkA?nohtml5=False). 

HET LANGE WACHTEN 

Welgeteld 38 dagen heeft geduurd vooraleer het eerste kuiken het levenslicht zag. Algauw volgden ook de drie andere kuikens. Met drie dagen verschil was het maandag 11 april 2016 de beurt aan het laatste kuiken. Een waar succes dat hopelijk blijvend is. Voorlopig is het nog uitkijken naar de zeldzame momenten dat de kuikens van onder de pluimen van de oudervogels piepen, maar weldra wordt het er een drukte van jewelste. Wanneer de hongerige kuikens aanhoudend om voedsel bedelen, vliegen de oudervogels op en aan met prooien. Naarmate ze opgroeien zullen we ook meer van het jonge grut te zien krijgen, maar tot dan is het nog eventjes verlangend uitkijken. 

ER WORDT NIET STILGEZETEN 

Ondertussen zitten Natuurpunt en de stad Oudenaarde niet stil. Eind deze maand komt er - dankzij het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen - aan het stadhuis op de markt een uitkijkpunt van waaruit de vogels door passanten kunnen worden bekeken. Daarvoor kan een verrekijker worden ontleend bij de toeristische dienst om de hoek. In de Walburgatoren zal het slechtvalkengezin ook op een groot beeldscherm kunnen bekeken worden. En op 22 mei volgt er een heuse slechtvalkenkijkdag waarop de vliegvlugge dieren met telescopen kunnen worden gevolgd. Voor kinderen en jongeren heeft het Natuureducatief centrum de Kaaihoeve een educatief programma uitgewerkt. In het centrum kunnen ook de hoogtepunten van het broedproces bekeken worden en worden de vogels op beeldscherm geobserveerd.  

AANVULLENDE PERSINFORMATIE 

Bijkomende informatie en een persfoto is te verkrijgen bij de projectcoördinator Gunther Groenez van Natuurpunt Oudenaarde (GSM: 0486/16.74.30 - gunther.groenez@telenet.be). Bij afwezigheid van Gunther kan ook bij Dirk Criel van Natuurpunt Vlaams Ardennen plus (GSM: 0475/45.05.34 – dirkcriel@skynet.be) informatie worden ingewonnen.U kan tijdens de kantooruren ook terecht bij Jelle Didier van de communicatiedienst van de stad Oudenaarde (Tel.: 055/33.51.31 - jelle.didier@oudenaarde.be). 

FOTO: Gerard Mornie
31-03-2016 door DVDP

Fenologielijstjes dikken aan

Fenologielijstjes dikken aan
Eind maart. De eerste soorten zijn al aangevinkt op de fenologielijst. De fenologie is een jaarlijks weerkerende studie waarop de data worden vergeleken van terugkerende trekvogels.

Een van de eerste soorten die zich laat opmerken is de tjiftjaf. Hoewel er de laatste jaren meer en meer blijven overwinteren, is het toch steeds uitkijken naar dat kleine zangertje die uit een nog kale boom zijn getjiftjaf laat horen. Voor mij persoonlijk altijd het sein dat de lente er aan komt. Maart was relatief fris, maar met een zachte start van april in het vooruitzicht, zullen ze uitbundiger beginnen zingen. Ze zijn dan ook al in grotere getale toegekomen.

De vroegste boerenzwaluwen zijn ondertussen ook al onze streek binnengevlogen. De eersten werden op 23 maart gezien boven Oudenaarde (TVA). Ik hoop van harte dat deze taaie kunstvliegers eens een goed broedseizoen kennen. De boerenzwaluw kent al decennia een afname. Hier en daar lees ik cijfers over een afname van 50-75% in de laatste 40 jaar. Een toename van steriele bio-industrie en het verdwijnen van de kleinschaligheid in landbouwgebied zijn daarvoor verantwoordelijk. 

Eind maart kan je ook al gaan zoeken naar de eerste fitissen. Al is het dan nog niet eenvoudig om er eentje te vinden. In april stijgen de kansen. Al zijn de kansen geringer dan pakweg een kleine tien jaar geleden. Ook de fitis kent een afname (daling van 25%). Het was mij ook al opgevallen dat het de laatste jaren steeds moeilijker is om een zangpost te vinden. 

In april kunnen we verder nog onder andere zwartkop, blauwborst, koekoek, grasmus, gele kwikstaart, oever- en huiszwaluw, etc... verwachten.

De laatsten om te arriveren zijn o.a. bosrietzanger, wespendief, grauwe vliegenvanger. Deze komen pas toe in mei. 

Ik ben benieuwd of we dit jaar nog zomertortel zullen zien in de regio. De laatste jaren is het dramatisch gesteld met deze frêle duif in onze contreien met amper een handvol waarnemingen per seizoen. 

Voor een overzicht van de fenologie kan je naar onze website surfen -> waarnemingen -> overzichten -> fenologie. Je kan dan per soort vergelijken op welke datum ze eerst werden gezien.

Foto: Zomertaling door JeVH.
01-03-2016 door DVDP

Bijzondere waarnemingen winter 1516

Bijzondere waarnemingen winter 1516
De winter zit er alweer op. Het was vrij nat en ook relatief zacht. Dat was ook te merken aan de waarnemingen: weinig spectaculaire soorten en lage aantallen watervogels. Een (beknopt) overzichtje:

De ijsduiker die in november werd ontdekt (TMA) bleef tot 28 december op de Integra in Eke. Tims ontdekking werd ook bekroond met de GMO-award.

NDS zag een nonnetje op de Donkvijver op 21 januari. Het was al van 2013 geleden dat er nog een werd gezien in onze regio.

Een koppeltje kleine zwanen bleef twee weken pleisteren in de weiden aan de Grootmeers te Zingem in december (JaVH).

Een rode wouw vloog over Bos t'Ename eind februari.

Kraanvogels werden in december gezien boven Elene (DDK). Het verhaaltje van de groep van 24 die op acht locaties boven de regio werden gezien is ondertussen al bekend (DVE).

Een koppeltje grauwe gorzen bleef een drietal weken aan TTP Leystraat (GCO).

Foto: Grauwe gors - TTP Leystraat - Paul Vandenbulcke
28-02-2016 door DVDP

24 Kraanvogels over de regio

24 Kraanvogels over de regio
Zaterdag, 10u21, een bericht. 24 kraanvogels laag over centrum Ronse (DVE).

10u30, een tweede bericht: Kranen recht over mijn tuin! Zalig te zien, soms roepend, verder naar NO (SFE, Nukerke).

Hmm, snel even Google Maps openen. Lijntje trekken van Ronse naar Nukerke, noordnoordoost. Komt uit boven de Scheldevallei, ten noorden van Oudenaarde. De beslissing wordt al vrij snel genomen. Hup, de auto in, to higher ground! De brug over de Schelde in Zingem lijkt me een goede optie.

Bericht nummer drie, 10u43. Iemand met hetzelfde idee als mij. BHE: Laag over Ename vanaf brug Eine. Een blik op waarnemingen leert dat ook SDH dezelfde groep had boven Bos t'Ename.

10u47: bingo. Een slordige lijn in de horizon. Ze vliegen recht naar mij. Traag maar gestaag naderen ze. Ze doen er toch nog een goede tien minuten over. Genoeg voor ADV om zijn voordeur te openen en ze boven Zingem dorp te zien vliegen.

11u15: Volgend bericht. Ook BDE heeft ze vanaf de brug in Eke, ergens boven Semmerzake.

Van Ronse naar Semmerzake op een uurtje tijd, een kleine 23km in vogelvlucht. Snel gingen ze dus niet vooruit. Het was dan ook tegenwind.

1. 10:21: Ronse - centrum (DVE)
2. 10:30: Nukerke – Terbeke (SFE)
3. 10:43 Ename (BHE, SDH)
4. 11:00: Zingem – Grootmeers (DVDP, ADV)
5. 11:15: Semmerzake (BDE)

's Avonds nog even geloerd op de nationale waarnemingensite. Een groep van 24 kranen werd nog gezien én gefotografeerd boven Gentbrugge (11u49), Kalken (12u07) en tenslotte boven Essen - provincie Antwerpen, ten noordoosten van de Kalmthoutse Heide (14u38). Allemaal mooi in een min of meer rechte lijn, al zijn ze vanaf Gent meer NO i.p.v. NNO gaan vliegen. Koerscorrectie? 100 km in 4u20, dat geeft een gemiddelde van 23 km/u.

Foto: 24 kraanvogels over Zingem (Dimitri Van de Populiere)
25-02-2016 door DVDP

Slechtvalken spotten

Slechtvalken spotten
Door Gunther Groenez.

Al drie jaar lang brengt een koppel slechtvalken zijn jongen groot op de Sint-Walburgatoren, hoog boven de Oudenaardse markt. De slechtvalk is een roofvogel die bekend staat als de snelst vliegende vogel. In duikvlucht kan hij snelheden van meer dan 350 km/u halen. Dat levert soms spectaculaire waarnemingen op.
 
Online volgen

Tot nog toe konden alleen vogelliefhebbers die van het gebeuren op de hoogte waren de spectaculaire vluchten van deze grote valk volgen. Natuurpunt Vlaamse Ardennen Plus en de stad Oudenaarde willen voortaan de levenswijze van deze bijzondere gast voor iedereen zichtbaar maken. Daarom werden in en nabij de nestkast twee infraroodcamera’s geplaatst die de komende maanden het doen en laten van deze vogels in en om hun nest zullen vastleggen. De beelden worden live doorgestuurd naar de websites van beide partners. Zo zal het broedproces van dit koppel prachtige dieren van minuut tot minuut te volgen zijn.
Later komen er op verschillende plaatsen ook televisieschermen die het gebeuren weergeven en zullen enkele observatiepunten worden ingericht.
 
Natuurpunt en stad Oudenaarde zijn partners

Voor de uitwerking van het initiatief kon Natuurpunt zonder aarzeling rekenen op het stadsbestuur van Oudenaarde. De stad ging meteen in op de vraag om de camera’s op de toren te plaatsen en leverde naast logistieke steun meteen ook de helft van de bijdrage in de kosten. Meerdere sponsors uit Oudenaarde ondersteunen financieel en materieel de sensibilisatie-actie.
 
Meer dan vogeltjes kijken

De beelden zullen ook voor andere educatieve doeleinden worden gebruikt. Zo toonden het educatief centrum de Kaaihoeve in Meilegem en het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen in Ronse reeds interesse om uitgebreid in het educatieve luik te participeren. De beelden worden ook opgeslagen voor wetenschappelijk onderzoek. Hierdoor wordt het project veel meer dan enkel wat “vogeltjes kijken”.
De beelden zijn te vinden via: 
• http://www.natuurpuntvlaamseardennenplus.be/p_slechtvalk.html
• http://www.oudenaarde.be/toerisme/praktische-info/oudenaarde-live-beeld

Je kan ook dagelijks op de hoogte blijven via de speciale Facebookpagina:  www.facebook.com/SlechtvalkenOudenaarde/
14-02-2016 door DVDP

Feestelijke inhuldiging vernieuwde schuilhut Weiput

Feestelijke inhuldiging vernieuwde schuilhut Weiput
Op zondag 14 februari werd een feestelijke inhuldiging van de vernieuwde schuilhut Weiput te Zingem georganiseerd door het Agentschap voor Natuur en Bos in samenwerking met Natuurpunt Vogelwerkgroep Vlaamse Ardennen+. Eerst werd er gewandeld door de Zingemse Scheldemeersen. Aan de Weiput werd er geklonken op de de nieuwe schuilhut.

De Weiput ligt tussen de Weistraat en het jaagpad langs de Schelde in Zingem. De hut was aan vernieuwing toe nadat de vorige geteisterd werd door vandalisme en ouderdom.De VWG en ANB sloegen de handen in elkaar om het verouderde toegangspad af te breken. De hut werd nadien in ere hersteld door ANB. Er kwam een plankenvloer in FSC hardhout en een stevige klapdeur. Er zal ook verhoogd toezicht komen.
10-02-2016 door DVDP

Ze zijn al op weg!

Ze zijn al op weg!
Veel grutto's hebben er al hun eerste etappe op zitten. In Spanje en Portugal worden steeds oplopende aantallen gemeld. In Doñana in Zuid-Spanje zitten er 25 000, rond Lissabon 45 000 en in Extremadura ook nog eens vele duizenden. Ze trokken van West-Afrika, over de Sahara of Atlantische Oceaan naar Spanje en Portugal. Ze zijn er neergestreken op de rijstvelden.

Op onderstaande website kan je terecht om de gezenderde grutto's te volgen. 6 van de 25 gezenderde grutto's legden vorige week al meer dan 1000 km af. Eentje raakte wat uit koers en kwam boven de oceaan uit, vliegend richting Canada. Hoe dat afliep kan je ook zien op de website. Terwijl je toch op de website bent, vergeet dan ondertussen niet om de petitie te tekenen voor het behoud van de bloemenrijke weilanden in Nederland.

https://www.redderijkeweide.nl/hoe-ver-zijn-de-gruttos-nog/

Binnenkort mogen we hopelijk opnieuw grutto's ontvangen in de Vlaamse Ardennen. Door de overvloedige regen van de voorbije week liggen er nu veel gebieden zeer geschikt bij. Wanneer mogen we ze hier verwachten? Ongeveer vanaf begin maart, de hoofdmeute is al gepasseerd voor april. Broeden doen ze niet in de regio, op één plaats na: de Leiemeersen in Bachte-Maria-Leerne.

Foto: Grutto door Paul Vandenbulcke
09-02-2016 door DVDP

Bergeenden in Eke

Bergeenden in Eke
Afgelopen weekend ondernam ik samen met Bart het zoveelste toertje in de regio om eindelijk die langverhoopte wenkbrauwalbatros te ontdekken. Helaas, het was ons niet gegund. 

Wat ons wel opviel, waren de relatief grote aantallen bergeend aan de Scheldekant in Eke. Bart telde op 4 februari in totaal 43 exemplaren op een aardappelveld. Tijdens onze speurtocht naar die albatros kwamen we aan 41 exemplaren. Toch snel even op onze regionale waarnemingensite kijken. Doorklikken naar statistieken. En wat blijkt? 43 blijkt het grootste aantal dat al is ingevoerd in onze online database. Zou dit dan een regiorecord zijn?

Even checken tussen de historische waarnemingen in "Zijn er nog vogels?" (Luc Menschaert). De allereerste waarneming dateert van 1956 in Oudenaarde. Alle twitchers daarheen! Of bestond dat nog niet in die tijd? In de jaren 60 amper twee waarnemingen. Eind jaren 60 kreeg de industrialisatie greep op het zuiden van Oost-Vlaanderen. Er kwamen opgespoten terreinen bij, en ook bergeenden. Blijkt dat die bontgekleurde eenden graag verblijven op natte, zanderige grond met moddervelden en zandheuvels. Ze kiezen vaak een konijnenhol om hun nest in te maken. 

Bon, het échte record? 19 december 1982: 174 exemplaren aan Noorderwal in Deinze (HRO, JRO). We zitten er dus ver van. Maar we mogen toch een beetje blij zijn. De groep in Eke is met zekerheid de grootste groep van de laatste jaren in de regio. 

Foto: Bart Heirweg.
06-02-2016 door DVDP

44e uilenwandeling op de Kluis

44e uilenwandeling op de KluisZaterdagavond stond de 44e uilenwandeling op de Kluis gepland onder leiding van Willy Aelvoet en Norbert Desmet. Ondanks de stevige wind kwamen toch 36 deelnemers opdagen in de hoop een glimp van de bosuil op te vangen. Geen sinecure wegens de harde wind. Toch slaagden de gidsen er in een bosuil te vinden en met behulp van de telescoop kon iedereen toch meegenieten.

camsex online
De aansluitende sterrenkijkactiviteit o.l.v. Gunther Groenez ging jammer genoeg niet door. De sterrenkijkers moesten noodgedwongen in de wagens achterblijven doordat de sterren zich niet lieten zien door het dikke wolkenpakket. Volgend jaar hopelijk beter weer!

Gaycamsex ist einer der größten Portale in Cam Bereich.
Foto: Willy Aelvoet.
01-02-2016 door DVDP

Kievit: vogel van het jaar 2016

Kievit: vogel van het jaar 2016
Door Norbert Desmet.

Onze vogelwerkgroep kwam voor dit jaar tot de keuze van de kievit als vogel van 2016. We proberen dus die soort intenser volgen. Wat speelde mee in de keuze? Het is in de eerste plaats een erg bekende soort voor ongeveer alle natuurliefhebbers, de soort heeft ook een eigen verhaal in onze streek en vooral de kievit gaat achteruit en dat allemaal samen vraagt om aandacht dit jaar.

Kieviten die in groep over akker ‘flappen’ in zwart-wit zijn een bekend beeld voor ons allemaal. Pittiger nog als ze in de lente over de velden buitelend hun mooie ‘kiewit’ uitbazuinen en hun broedgebied afbakenen of urenlang opdringerige kraaien uit hun buurt proberen te houden. Het is een van de soorten die in onze gezamenlijke vogelkennis gebakken zit. Het is ook een van de vele soorten die onopvallend in aantal achteruitgaat, bij ons zowel als broedvogel en als wintervogel. Weg zijn de grote winterconcentraties op de akkers met nog niet zolang geleden langs de N60 in Heurne, jaarlijks een paar duizend…..
De aparte geschiedenis van de kievit bij ons is sommigen gekend: van weidevogel ooit naar akkervogel, zelfs vrij recent.

Samen met Gust Schaemelhout telde ik in de jaren 70 als aangename ‘verplichte’ opdracht kieviten in de meersen van Oudenaarde. Inventariseren avant la lettre. Er blijven historische getallen hangen van meer dan 20 broedparen, geteld alleen al van op de ‘ring’ thv Oudenaarde, te controleren aan de hand van overvliegende zwarte kraaien. De mannetjes kievit gingen dan achter de kraai aan tot aan de grens van hun broedterritorium. Dit terwijl de vrouwtjes op het nest zaten, toen nog veilig in de hooiweiden, die redelijk laat gemaaid werden. Later in de zomer zaten ze dan op de gemaaide percelen, ouden en jongen samen met oa in hun gezelschap veel grote lijsters en gele kwikken, allen ‘trots’ op hun nakomelingen. Wat een tijd!

Wat heeft de overstap van de soort naar de akkers veroorzaakt? Er is een sterk vermoeden dat de gradiëntrijke hooiweiden te snel plaatsmaakten voor eeuwig groene raaigras- en andere te bemeste graslanden. Het werd een eentonige hoge groene brij waarin de kievit letterlijk zijn nest en jongen niet meer terugvond, laat staan voldoende voedsel als oogjager…..
Dan maar verkassen naar de akkers in de jaren tachtig, aanvankelijk met enig succes en twee tot drie nesten per jaar. Starten deden ze in de vroege graanakkers en niet bewerkte velden, later een tweede nest in de bietenakkers…..meestal succesvol. Maar toen bolden de machines steeds vroeger over de kouters en dan kwam de maïs steeds meer opzetten…. De grauwe gors stierf uit bij ons veldleeuwerik ging drastisch achteruit , allemaal de laatste 20 jaar, de akkervogels in het rood…Misschien speelt het klimaat ook mee met wispelturiger weer? Momenteel probeert de kievit nog stand te houden in onze streek maar de broedresultaten zijn echt niet goed en voor de toekomst als soort is dat nefast. Nesten verdwijnen onder de steeds vroeger en meer intensieve akkerbewerking en met de opgroei van de schaarsere jongen is er ook wat mis…voedsel?
Als we ergens te rade kunnen is het bij onze Noorderburen, je weet wel met de koningin en het eerste kievitsei, gelukkig traditie nu. In Sovon-nieuws juni 2015: ‘in het grote Waddenzeegebied gaat de kievit snel achteruit behalve in de kwelders van de Nederlandse oostelijke Waddenzee: zouden de kieviten daar profiteren van de minder intensieve manier van boeren daar?’ En iets verder: ‘Zelfs de meest algemene onder de boerenlandvogels, de kievit, gaat nu hard achteruit en is bijna gehalveerd ten opzichte van 1990. De indruk is sterk dat de kuikenoverleving de sleutelfactor is voor de kievit. Factoren als harde wind, weinig neerslag, lage voorjaarstemperaturen, predatie, akkerwerkzaamheden hebben allicht slechte invloed’. Daar gaat men nu de jongen zenderen en met kleurvlaggen de jongen merken om te kunnen ‘meten’. En ook in Nederland is 2016 uitgeroepen tot jaar van de kievit!

We zouden iets gelijkaardigs in Vlaanderen kunnen aanvragen bij Joke en die zou allicht aan iedere burgemeester en aantal kleurvlaggetjes geven…. Neen, we gaan ook dat maar zelf doen: waar kieviten broeden bij ons volgen we ze in 2016 van dichtbij op, tijdstip broeden, soort akkers, jongen? en zo mogelijk verder verloop met samenstelling groepjes later op het jaar… en de wintervogels, aantallen, plaatsen…. Iedereen kan meedoen, allemaal te deponeren op http://www.vwg-vlaamseardennenplus.be/. Probeer in de mate van het mogelijke iets te zeggen over de aantallen, gedrag en biotoop. Zeker in het broedseizoen.

Tussentijds voor zover dat mogelijk is, proberen we een tussenstand van zaken te geven in Meander.

Foto: Jeroen Vanheuverswyn
24-01-2016 door DVDP

Uitwaaien in Zeeland, met een witkopgors

Uitwaaien in Zeeland, met een witkopgors
Verslag door Niko Van Wassenhove

Iets na 7 vertrokken we vanuit Eke met 3 wagens richting Schouwen-Duiveland. Het Veerse Meer was de eerst stop en daar stonden twee mensen die ons vervoegden. Typische soorten als rotgans, middelste zaagbek en brilduiker werden er bewonderd. Bij de volgende stop (Wilhelminadorp) werden we opgewacht door vader en zoon Vanheuverswyn om samen de vogel van de dag, de witkopgors, te bekijken. Veel wit was er niet te zien aan het ‘saai’ bruin vogeltje. In onze ANWB gids lezen we dat deze gors tot 2008 in Nederland al 35 maal werd waargenomen. 

Via Zierikzee kwamen we rond de middag aan Wevers en Flaauwers Inlaag. In de loop van de voormiddag hadden we soorten als kleine zilverreiger, zwarte ruiter, kluut en watersnip gezien. Na onze warme drank met boterhammen zagen we grote groepen wulpen, goud- en zilverplevieren en bonte strandlopers het binnenland invliegen. Een paar lepelaars waren aan het foerageren en een groep steenlopers vloog rond in de haven van Flaauwers Inlaag. In de verte zat een slechtvalk op een paal. Op Prunje zagen we de steeds zeldzamer wordende blauwe kiekendief rondvliegen, een groepje nonnetjes, grote groepen kluten en grutto’s en welgeteld 1 kemphaan. In 2015 zouden in Nederland maar een 10 tal koppels blauwe kiekendieven gebroed hebben. 

Aan Brouwersdam, het trekgat van onze tocht, werden geen ijseenden gevonden. Er zat wel een drieteenmeeuw tussen de ander meeuwen. We maakten plaats voor een ganse bus vogelaars uit het Antwerpse. Neeltje Jans was de laatste stop en daar lag een eenzame zeehond terwijl een kuifduiker zich mooi kwam tonen. Na wat zoeken vonden we de zwarte zeekoet die daar al een tijdje pleistert. De groep van 15 mensen had samen een lijst van ruim 70 vogelsoorten en verschillende zeehonden. Tevreden keerden we terug richting Vlaamse Ardennen.

Schouwen Duiveland: Ontstaansgeschiedenis

In de 12de eeuw bestond het huidige eiland uit 4 kleine eilandjes; Schouwen, Duiveland, Dreidijke en nog een kleiner eiland. Omstreeks 1200 besloot men om gans het bewoonde gebied te bedijken en dit met hulp van Vlaamse kloosters die veel bezittingen hadden op de Zeeuwse eilanden. Pas in 1610 kwam er een uiteindelijke dam tussen Schouwen en Duiveland. Schouwen Duiveland kreeg zijn definitieve vorm in 1899. Zierikzee was een belangrijke haven in deze periode. 

Op het eiland waren er heel wat kreekruggen die ook als verharde wegen werden gebruikt om zich van het ene dorp naar het andere dorp te verplaatsen. 

Er waren heel wat overstromingen en het eiland verloor in het zuiden land terwijl het aangroeide in het noordoosten. In totaal verloor het eiland 12 dorpen. Zo is de plompe toren een overblijfsel van Koudekerke die tussen 1600 en 1700 verloren is gegaan. De toren is blijven staan daar zij een baken was voor de haven van Zierikzee. Deze werd door de haven Zierikzee onderhouden en gefinancierd. 

De inlagen die het huidige gezicht geven van de kustlijn dateren voornamelijk uit de zeventiende en achttiende eeuw. Op het eiland waren heel wat houtkanten en kleine bosjes die na de overstroming van 1953 verdwenen door aanpassingswerken voor de waterhuishouding van het eiland. De rechte banen op het eilanden dateren allemaal van tijdens de werken na de overstroming. 

Vroeger leefden mensen van landbouw, rapen van eieren in broedkolonies, het rapen van kokkels en mossels en men viste op palingen. Men werkte aan de dijken en loste schepen. Voor verwarming in de winter jutte men brandhout langs de zeedijk. In de winter was het armoe troef voor vele inwoners. 

Vogels op Schouwen Duiveland

In de avifauna van 1986 worden 302 vogelsoorten besproken. 

Tot in de jaren 1920 broedden naar schatting 8 tot 10 duizend koppels Grote Sternen op Schouwen-Duiveland en was een belangrijke broedplaats van deze vogelsoort. Jaarlijks zijn er overwinterende Grote sternen.

In de winter worden jaarlijks zeekoet, zee-eend, ijseend, roodkeelduiker, kuifduiker en geoorde fuut, brilduiker en Middelste zaagbek gezien aan Brouwersdam.  

Kuifaalscholvers zijn sinds de jaren ’70 een jaarvogel geworden in de Oosterschelde. Sinds 2012 is er jaarlijks nestbouw van Kuifaalscholver aan Neeltje Jans. In 2015 waren meerdere vogels aanwezig maar ontbraken aanwijzingen voor een broedpoging. 

Verschillende gorzen werden gezien op Schouwen Duiveland:
IJsgors, Sneeuwgors, Witkopgors, Geelgors, Ortolaan, Bosgors, Dwerggors; Wilgengors, Rietgors, Grauwe gors
Witkopgors: 5x waargenomen op Schouwen Duiveland tot 1986 en in totaal 35x in Nederland (tot 2008).
o 12/11/1961
o 27/10/1962
o 1/11/1962
o 20/10/1968
o 26/10/1980

Bronnen: 
Boele A. 2015. De zeldzaamste broedvogels in 2015: veel Rode Wouwen, Bijeneters en Draaihalzen tegenover de laatste Korhoenders, Blauwe Kiekendieven en een solitaire Kuifleeuwerik. Sovon-Nieuws jaargang 28 (4):5-7. 
Werkgroep Avifauna Natuur -en Vogelwacht Schouwen-Duiveland. 1986. De Vogels van Schouwen-Duiveland. Zierikzee. 

Foto: Paul Vandenbulcke

22-01-2016 door DVDP

Waar zijn de tafeleenden heen?

Waar zijn de tafeleenden heen?
De aanhoudend negatieve trend van tafeleend in Europa baart zorgen. Via diverse internationale monitoring- en onderzoeksprojecten wordt de komende jaren bijzondere aandacht gevraagd voor deze soort.

Ook jullie kunnen hierbij helpen. Concreet wordt gevraagd om bij elke groep zo veel mogelijk het aantal mannetjes en vrouwtjes te tellen. Tijdens de midmaandelijkse watervogeltelling in januari werd er al gevraagd om hier op te letten. Maar je kan ook helpen via waarnemingen.be. Daar kun je ook de sex-ratio ingeven. Je doet dit door het aantal getelde individuen door te geven, de waarneming op te slaan en vervolgens via 'groepssamenstelling opgeven' het aantal mannetje en vrouwtjes afzonderlijk in te voeren.

Foto: Jeroen Vanheuverswyn
 
15-01-2016 door DVDP

Ijsduiker verkozen tot waarneming van 2015

Ijsduiker verkozen tot waarneming van 2015
Voor het vijfde jaar op rij werd er door de leden van de VWG opnieuw een stemming gehouden om de mooiste waarneming van 2015 uit onze regio te bekronen met een prijs. Het was de ijsduiker die van 19 november tot 28 december te zien was op de Tweelingsputten in Eke die de eerste prijs wegkaapte. De vogel werd ontdekt door TMA. Het was de eerste waarneming sinds 1993, de vijfde in totaal voor de regio. De duiker bleef lang genoeg zitten om meer dan 150 vogelkijkers naar Eke te lokken. Tim kreeg een foto geschonken door Gerard Mornie.

Hij volgt daarmee de groep van 40 kraanvogels op die pleisterden in de Langemeersen (2014, LVDL).

Op de tweede plaats volgde het porseleinhoen uit de Snippenweide (DDG). De bronzen plak was de twee overvliegende kleine jagers te Ronse (DVE).

De wisselbeker "Jaarlijster" bleef bij GCO, die zichzelf opvolgt als winnaar en de beker opnieuw een jaartje op de schouw mag laten blinken. Geert zag 175 soorten in de regio en deed daarmee eentje beter dan in 2014.

Foto: Paul Vandenbulcke.

Van links naar rechts: DDG, TMA, GMO, GCO.
27-12-2015 door DVDP

Vogelen op linkeroever

Vogelen op linkeroever

Verslag vogeltocht VWG Vlaamse Ardennen naar Antwerpen-Linkeroever op zondag 27-12-2015 door Jacques Vanheuverswyn.

14 vogelwerkgroepsleden verzamelden aan de kerk te Eke. Een heggenmus zong uitbundig. Stipt om 8u30 vertrokken we met 4 wagens naar het Antwerps havengebied met zijn aansluitende natuurgebieden.

Eerste halte met Drijdyck op grondgebied van Beveren. Honderden smienten verwelkomden ons met hun fluittonen. De laatste wulpen verlieten hun slaapplaats en een vijftigtal vonden we later terug in een maisstoppelveld. Een groep van 40 putters danste in de lucht. Een sliert slobeenden (zowat 150), bergeenden, krakeenden, wintertalingen, pijlstaarten, kuif- en tafeleenden vulden de soortenlijst aan. Een 1000tal kieviten vlogen af en toe op en gingen in het ondiepe van de plas weer zitten. Ondertussen ontdekten we ook een 15 tal goudplevieren met ertussen de kleineren Aziatische goudplevier. Grote zilverreiger, buizerd en vrouwtje blauwe kiekendief kwamen in de telescoop. 1 Witgatje, 2 dodaars, brandganzen en 135 grote Canadese ganzen en tientallen grauwe ganzen werden ingegeven als waarnemingen.

Het tweede gebied werd Putten West waar we wandelden tot aan de hoge dijk. Eén kemphaan en een roepende, overvliegende grutto waren van de partij. Thijs volgde deze laatste en door de telescoop konden we goed zien dat het een mannetje IJslandse grutto was in zomerkleed… ongelooflijk op dit moment van het jaar… zoiets zagen we in het voorjaar einde maart nog in onze afdeling! Hier op de uitgestrekte plassen ook een zestal knobbelzwanen. Een tiental nonnetjes, voornamelijk mannelijke exemplaren lieten zich langdurig bekijken. Tussen de honderden brandganzen en grauwe ganzen ontdekten we plots die ene roodhalsgans. Even opvliegend met een grauwe gans… wat is die roodhalsgans in de vlucht toch een mooie gans. Hier ook vele wintertalingen, smienten en andere grondeleenden. Ondertussen zagen we enkele keren een jagende blauwe kiekendief en een torenvalkje.

Stilaan naderde de middag en we besloten naar de dijk aan het Paardenschor naast de kerncentrale van Doel te rijden om te picknicken (beneden de dijk, aan het rietveld… uit de wind die toch vrij krachtig waaide).

Op het Paardenschor zaten een 15tal kluten, enkele scholeksters en een tiental wulpen. De verhoopte baardmannetjes lieten zich niet zien of horen…

Als vierde gebied overschouwden we Doelpolder-noord. Een uitgestrekt weidengebied met tal van sloten. Hier veel smienten en honderden brandganzen. Ook zeker 100 wintertalingen en 50 wulpen. Een torenvalk hing stil tegen de wind in… Een vrouwtje bruine kiek en een vrouwtje blauwe kiekendief joegen de grazende smienten naar de plassen. Ook de kieviten en wulpen gingen in de lucht. Ondertussen ook overvliegende kolganzen. Later op de middag passeerden er nog een 150tal die dan ook landen in Doelpolder-noord. Hier ook een grote groep putters!
Als vijfde gebied reden we in het havengebied naar de Verrebroekse plassen/Blikken. Een torenvalk en een ijsvogeltje lieten zich langdurig bekijken. Ook hier een witgatje en één grote mantelmeeuw. De kuifeenden, tafeleenden, smienten en honderden wilde eenden zaten wel tegenlicht en veraf…
Omdat er nog wat tijd was reden we richting Groot Rietveld om er een laatste stop te houden aan het rietmoeras van Kallo, een vrij recent natuurgebied. Een grote zilverreiger en een kleine zilverreiger, zowat alle eenden, waarbij een 100tal wintertalingen lieten zich goed bekijken met de ondergaande zon in de rug.
Op terugweg naar de wagen viel nog een lepelaar schroevend uit de lucht. Eigenlijk zien we maar sternen zo kunstig vliegen. Meteen de 66ste soort op het soortenlijstje!
Tevreden namen we afscheid van elkaar en reden we afzonderlijk naar Eke terug.

Met dank aan Jeroen voor het ingeven in Obsmap  van de waarnemingen).

Foto: Landende roodhalsgans door Paul Vandenbulcke.
 

25-12-2015 door DVDP

Bijzondere waarnemingen najaar 2015

Bijzondere waarnemingen najaar 2015
Laat ik eerst even beginnen met een rechtzetting: in het overzicht van de bijzondere waarnemingen van de zomerperiode, ben ik de volgende spectaculaire waarneming vergeten te vermelden: 2 kleine jagers over Ronse op 19-06 door DVE & LVE. Het was de eerste waarneming van de soort in onze regio sinds 1988.
 
Eens augustus naar zijn einde gaat, begint de trektelmicrobe bij velen te jeuken. Alle ogen naar het noorden. Ze komen er aan. Winter is coming! Helaas, dit najaar vielen de aantallen wat tegen. Te lang mooi weer waardoor alles (te) gespreid doorkwam voor de grote aantallen te halen? Nog te warm ten noorden van ons? Het is gissen.

De meest opvallende verschijning van deze periode is de juveniele ijsduiker die sinds 19 november aanwezig is op de Tweelingsputten in Eke. Het fotogenieke dier laat zich enorm goed bekijken. Het is bovendien een echte fijnproever. De kreeftjes gaan vlot naar binnen. Hij zit er bij het schrijven van dit bericht (24-12) nog steeds. Ontdekt door TMA. De eerste sinds 1993, de vierde in totaal.

Kleine zwaan werd gezien vanop de TTP Vinkemolen: een mooie groep van 15 ex op 30-10 (LNE,BHE,BDE) en 6 ex zaten op de Weiput te Zingem op 6-11 (KDW).

Verder zijn er ook nog de waarnemingen van dwerggans en kleine rietgans. De dwerggans zat anderhalve week op de kouters te Heurne (DVDP) en de kleine rietgans werd gezien in de Damstraat te Zingem (FDH). Beide vogels zijn van bedenkelijke origine en mogen als ESC beschouwd worden.

Qua roofvogels was het relatief kalm. Een visarend werd gezien over TTP Leystraat (GCO) begin september en eentje over Ronse op 1-11 (LBA). Rode wouw werd gezien op TTP Leystraat, TTP Vinkemolen en Michelbeke. De topdag voor bruine kiekendief was op 31-08 met 12 ex over TTP Vinkemolen (LNE). Maar waar zijn de blauwe kiekendieven? Het valt nu toch al enkele jaren op dat de grote aantallen blauwe kiekendief wegblijven. Een grauwe kiekendief werd gezien over TTP Leystraat (GCO) op 11-09.

De velduil kwam er goed door met acht waarnemingen in totaal. Een draaihals werd gezien in het Kluisbos (DDD). Middelste bonte specht liet zich opmerken in Ronse met verscheidene waarnemingen (DVE). Zwarte specht werd gehoord in Wortegem (NDS).

In de Pyreneeën te Ronse werd ook nog een bladkoning gehoord (DVE). Ijsgors werd gehoord op TTP Leystraat (GCO) en Ronse (DVE).

Foto: Ijsduiker op Tweelingsput door Ivan Steenkiste.
02-12-2015 door DVDP

Een buizerd met Duitse nummerplaat

Een buizerd met Duitse nummerplaatOp 2 december zag GDG in de Scheldemeersen in Eke een buizerd met een wingtag. De buizerd droeg een gele wingtag op de rechtervleugel met de cijfer-lettercombinatie 6Q.

Na wat opzoekwerk via internet kon contact gelegd worden met de verantwoordelijke van het project. 

De buizerd werd geringd op zo'n 10 km ten noordwesten van Bielefield, Duitsland. Bij benadering zo'n 360 km in vogelvlucht van Eke vandaan. Het is een erg jonge vogel. Het dier werd getagd op 12 juni 2015 in een nest van drie jongen. Het is een vrouwtje. Het is ook meteen de eerste terugmelding van het amper 6 maanden oude wijfje.

Mocht je de vogel zelf nog zien in de komende maanden, laat dan zeker iets weten aan de VWG.

Foto: Gilbert De Ghesquière.
19-11-2015 door DVDP

Zeldzame ijsduiker in Eke

Zeldzame ijsduiker in EkeIn Eke werd deze voormiddag een ijsduiker ontdekt op de Tweelingsputten/Integra door TMA. Het is de eerste waarneming sinds 1993, ruim 22 jaar geleden.

Ijsduikers zijn vogels van het hoge noorden. Ze broeden op de binnenwateren van Ijsland, Groenland en Noord-Amerika. Ze overwinteren langs de kusten van Europa, van Noorwegen tot zelfs Portugal. Het is een vrij zeldzame overwinteraar in België, met slechts enkele exemplaren per winter.

Dat deze duiker opduikt in het binnenland in Eke, is wellicht te danken aan de hevige westenwinden van de voorbije dagen. Het komt dan wel eens voor dat zeevogels landinwaarts worden geblazen.

Het is nog maar de vijfde keer dat er eentje wordt gezien in de regio. De vorige vier waarnemingen zijn allemaal van aan de Callemoeie en de Soeverein in Nazareth/Deinze.

Foto: Ijsduiker aan de Integra door Jacques Vanheuverswyn.
13-09-2015 door DVDP

Excursie naar de Ijzermonding

Excursie naar de Ijzermonding
Zondagvoormiddag stond een excursie naar de Ijzermonding in Nieuwpoort gepland. De omstandigheden waren ideaal: zachte temperaturen, weinig wind en veel goesting!

De soortenteller dikte al aan vanuit de wagen. Een mannetje bruine kiekendief vloog laag over de E40 bij Mannekensvere. Het zou de eerste van vele zijn.

Omstreeks half acht verzamelden we met negen deelnemers op de parking aan de Halvemaanstraat voor een tocht langsheen de Ijzermonding. De eerste steltlopertjes werden al aangekruist op het lijstje vanaf de parking: kanoet, rosse grutto, tureluur, scholekster, wulp, steenloper en oeverloper. Verder nog kleine zilverreiger, grote mantelmeeuw, ijsvogel en … een hoog overvliegende bruine kiekendief, duidelijk op trek.

Langsheen het wandelpad naar het staketsel werden we nog verwend met twee tapuiten, roodborsttapuit, graspiepers, kneutjes en een schitterend schouwspel verzorgd door een juveniele bruine kiekendief en een vrouwtje blauwe kiekendief. Beiden kwamen heel dicht langs de groep vliegen. Ze jaagden in de schorren, vlogen over de duinen en vertoonden sterke staaltjes acrobatiek. De torenvalk die er kwam tussenvliegen leek toch wel wat overdonderd. Dat allemaal in een mooi ochtendzonnetje. 

Ondertussen waren we al aan de pier waar je een mooi uitzicht hebt over het reservaat. Tijd om het slik af te speuren. Meteen vielen de twee lepelaars op die zich even aan een ochtendwandeling waagden. Verder zaten de eerder vernoemde steltlopertjes er ook, met aanvulling van zwarte ruiter, bonte strandloper, bontbekplevier en een kleine strandloper. Eén van de bontbekjes zijn ochtend liep minder fortuinlijk af toen een slechtvalk hem uit de lucht plukte. Knap vastgelegd door Jeroen! Oh ja, de vierde bruine kiek kwam aangevlogen van over zee en zette zijn tocht verder naar het zuiden.

Even naar het staketsel wandelen: over zee kijken kan geen kwaad, zeker niet in deze periode. Op het strand naast het staketsel lag een gewone zeehond te rusten, tot een paar nieuwsgierige toeristen met de smartphone een foto wilden nemen. Weg was de zeehond, net als de grote sterns en rosse grutto’s die ook op het strand zaten. Op het einde van het staketsel werden de telescopen en verrekijkers in gereedheid gebracht om enkele zeevogels te zien. We zagen twee maal een jager laag boven de golven, maar helaas een beetje te ver om echt 100% zeker te zijn. We dachten tot twee maal toe een kleine jager. We hadden wat meer geluk met een juveniele jan-van-Gent die langs het staketsel kwam vliegen. Aan de horizonlijn vloog wellicht een troep zwarte zee-eenden. 

Op de terugweg naar de parking pikten we nog drie zilverplevieren mee.

We mogen terugblikken op een geslaagde tocht met toch twaalf soorten steltlopertjes en zes soorten roofvogels.  

Foto: Blauwe kiekendief door Jeroen Vanheuverswyn.

06-09-2015 door DVDP

Bijzondere waarnemingen zomer 2015

Bijzondere waarnemingen zomer 2015
Hier volgt een beknopt overzichtje met de leukste en meest bijzondere waarnemingen van de voorbije zomer (juni-augustus).

De drukst bezochte plek onder de vogelkijkers moet wel de Putten VDM geweest zijn in Nederename. Daar zijn ze al de hele zomer klei aan het ontginnen waardoor het waterpeil van de plas erg gezakt is. Zo zijn enkele slikplaten aan de oppervlakte gekomen. Het werd de put van de witte vogels... Al van half augustus hebben kleine zilverreigers en twee lepelaars er hun kamp opgezet. Het maximale aantal kleine zilverreigers die er werden gezien was drie, een evenaring van het record voor de regio. De twee lepelaars wisselden elkaar af. Een jong exemplaar bleef een dagje, terwijl een ouder exemplaar er al vanaf 19-08 zit (deze namiddag zat hij er nog steeds!). Een krombekstrandloper hield er eind juli ook even halt (DVDPi). Het was nog maar de tweede waarneming in 26 jaar van deze soort in onze regio.

De grootste zeldzaamheid werd half juni gezien in het Dal in Heurne door DDG. Tijdens eens van zijn broedvogelrondes stootte hij een poelsnip op. Het is de vijfde waarneming voor onze regio. De vorige dateren uit de jaren 70 en 80.
Het was een goed jaar voor bijeneters in België, maar VA+ moet het stellen met 1 waarneming van twee overvliegende vogels in Zottegem (BMA). Een duinpieper werd gezien boven Eine door DDG.

De orpheusspotvogel broedde voor het tweede jaar op rij in Ronse (DVE). Mogelijk heeft de soort ook nog ergens anders gebroed. Er waren immers 4 verschillende zangposten. De bruine kiekendieven in de Langemeersen brachten drie jongen groot (THE). Een koppeltje roodborsttapuit heeft drie jongen voortgebracht in de Vallei van de Zeverenbeek in Deinze (AB). Er was wat verwarring rond een mogelijk broedsel van rode wouw in Nukerke/Zulzeke. Uiteindelijk werden geen concrete bewijzen van nest gezien.

Half augustus zijn ook onze TTP's in actie geschoten. De komende weken en maanden zullen deze bezet blijven. Op de TTP Leystraat werd al duinpieper gezien (GCO), TTP Vinkemolen scoorde al met zwarte ooievaar.

Foto: Lepelaar en kleine zilverreiger (door DVDP).
30-08-2015 door DVDP

Ringactiviteit

Ringactiviteit
door GGR.

Zondagochtend verzamelden 16 enthousiastelingen om de jaarlijkse ringactiviteit bij te wonen.

Net na het felle onweer van de voorbije nacht had TLI zijn netten opgetrokken langsheen het riet en één bij het dichte struikgewas.
Benieuw welk effect de onweersbui zou hebben op de vangst...

NDS nam de groep op sleeptouw en lichtte de hele groep in over de historiek van het gebied. Onderweg werd een beetje uitleg gegeven over de plaatselijke fauna en flora.

In totaal werden 131 exemplaren uit de netten gehaald verdeeld over 16 soorten zangvogels. Als uitschieter mochten we een gekraagde roodstaart uit de hand waarnemen, ook 2 tuinfluiters en 3 rietzangers. Een prachtige blauwborst er ook bij.

Bosrietzanger en de kleine karekiet zijn visueel nauwelijks van elkaar te onderscheiden, tenzij bij meting van enkele vleugelparameters. Dat kon de groep dan ook eens beleven.

Een boomkruiper werd blijkbaar ook aangetrokken door het aanlokkelijke geluid van de andere vogels die door de luidsprekers galmde.

Verder noteerden we 52 zwartkoppen en 42 kleine karekieten. 
Als gewone soortjes werden heggenmus, grasmus, merel , koolmees en pimpelmees genoteerd.

Hartelijk dank aan TLI en SFE om deze leuke activiteit te mogen bijwonen.

Volledige telling: http://trektellen.nl/count/view/1081/20150830

Foto: gekraagde roodstaart door GGR.
16-08-2015 door DVDP

De trektelposten schieten in actie!

De trektelposten schieten in actie!De najaarstrek is al even bezig. Zo zijn de steltlopertjes al van juli in de weer, de meeste koekoeken hebben het land al verlaten, de exodus van de gierzwaluwen is al begonnen, etc ... Het begon dan ook te kriebelen en de eerste berichten verschenen " zouden we toch niet de TTP ... " en " wie heeft er nog zin om ... ". Na enkele onweers- en regendagen was vandaag dan ook de ideale dag de lenzen van de telescopen en verrekijkers te kuisen en de blik op het noorden te richten.

Er werd vandaag op drie plaatsen geteld in de regio: TTP Vinkemolen; TTP Leystraat en in Machelen. 

GCO was eigenlijk zaterdag al gestart in de Leystraat in Huise. Door de regen moest hij noodgedwongen stoppen. Maar hij gaf de moed niet op en waagde vandaag opnieuw zijn kans en met succes: 3 bruine kiekendieven, 3 boomvalken, een wespendief en een goudplevier. 

Langs de Leie in Machelen werd er geteld door drie mensen. Daar hadden ze onder andere een rode wouw, een paapje en slechtvalk. 

De drukst bezette TTP was de Vinkemolen (straat Moldergem) in Zwalm met 8 tellers. Uitschieters waren een zwarte ooievaar, 2 lepelaars, 6 wespendieven w.o. 2 ter plaatse en een bruine kiekendief. De meeste soorten werden gezien voor het uitdelen van de aperitief. 

Een overzicht van de tellingen vind je hier:

http://trektellen.nl/count/view/474/20150816
http://trektellen.nl/count/view/1060/20150816
http://vwgvap.waarnemingen.be/waarnemingen_v7.php?groep=1

De komende weken wordt er zeker nog geteld. Het is moeilijk om deze lang op voorhand aan te kondigen omdat de weersomstandigheden bepalend zijn. Wil je er eens bij zijn? Hou dan zeker onze Facebookpagina (https://www.facebook.com/groups/vwgvap) of het forum (http://www.natuur-forum.be/phpBB3/viewforum.php?f=4) in de gaten. Daar verschijnt meestal wel op voorhand een bericht wanneer de TTP bemand wordt.

Maar op 3 en 18 oktober staan we er zeker want dan is het Eurobirdwatch met simultaantrektellingen in heel Europa. Tot dan?

Foto: TTP Vinkemolen zijstraat Moldergem door BDE.


31-07-2015 door DVDP

Orpheusspotvogel broedt voor het tweede jaar op rij in de Vlaamse Ardennen

Orpheusspotvogel broedt voor het tweede jaar op rij in de Vlaamse Ardennen
De orpheusspotvogel was in 2015 opnieuw goed vertegenwoordigd in de Vlaamse Ardennen met minimum 4 zangposten: Volkegem (zelfde locatie als vorig jaar), Ronse (zelfde locatie als het broedgeval in 2014), Sint-Goriks-Oudenhove en aan de flanken van de Koppenberg in Melden.

Zopas bereikte ons het nieuws dat de orpheusspotvogel in Ronse opnieuw jongen heeft grootgebracht. DVE zag de ouders voedsel brengen naar de vliegvlugge jongen. Exact op dezelfde plek als vorig jaar!

Hopelijk zijn we vertrokken voor enkele jaren...

Foto: Orpheusspotvogel in Volkegem (2014) door Dimitri Van de Populiere.
29-07-2015 door DVDP

Krombekstrandloper in Nederename

Krombekstrandloper in Nederename
Aan de Putten VDM in Nederename werd deze namiddag een krombekstrandloper ontdekt door DVDP. Na de waarneming van vorig jaar aan de Callemoeie door SFE is het nog maar de tweede waarneming in 26 jaar in onze regio.

Deze strandloper broedt op de toendra in het hoge noorden. In het najaar trekt een deel van de vogels terug via West-Europa, waar ze dan voornamelijk aan de kust worden gezien. In het binnenland zijn ze zeldzaam.

In onze regio zijn er voornamelijk waarnemingen in de jaren 70 en 80. Daarna werd het wat stil rond deze soort.

Foto: Krombekstrandloper, Nederename door DVDP.
28-07-2015 door DVDP

Geslaagd broedsel bruine kiekendief

Geslaagd broedsel bruine kiekendief
door Theo Helsloot.

Sinds 2011 hebben Bruine kiekendieven hun oog laten vallen op de Langemeersen. Toch was het nog wachten tot dit jaar om het eerste geslaagde broedgeval in de annalen te kunnen bijschrijven.

In 2011 was er al een serieuze maar uiteindelijk toch nog in extremis mislukte broedpoging, waarbij de jongen later vlak bij het nest dood zijn aangetroffen. Waarschijnlijk gestorven op 23 dagen oud. Na onderzoek was er niet echt een doodsoorzaak vast te stellen.

De volgende jaren werden er wel Bruine kiekendieven waargenomen, en zelfs balts en aanvoer van nestmateriaal, maar de exemplaren waren waarschijnlijk nog te jong om de primeur van een eerste geslaagd broedsel in de Langemeersen weg te kapen.

Dit jaar echter lagen de kaarten beter. 
Op 7 april maakte een eerste mannetje zijn opwachting. 
Op 24 april werd ook het vrouwtje voor het eerst gezien.
Beiden waren volwassen vogels. Al gauw buitelden ze over elkaar in de lucht tijdens spectaculaire baltsvluchten en was er voedseloverdracht van het mannetje naar het vrouwtje. Na enkele dagen al werd er begonnen met nestbouw. Zowel het mannetje als het vrouwtje vlogen af en aan met rietstengels en twijgen. Dat was een goed begin. Het mannetje nam, als goede huisvader, de taak op zich van verdediger van het nest, soms geholpen door het vrouwtje. Opdringerige kraaien of een nieuwsgierige buizerd, die te dicht in de buurt van het nest kwamen, werden furieus verjaagd.

Maar toch groeiden er ook twijfels: het vrouwtje zat ons inziens (?!) veel te weinig op het nest... Beide partners vlogen geregeld rond en lieten het nest lange tijd onbezocht. 
Maar... schijn bedriegt!

Op 21 juni zagen we plots het mannetje een prooi overbrengen, in volle vlucht, aan het vrouwtje, dat hem was tegemoet gevlogen en die het lekkers onmiddellijk naar de nestplaats bracht. Bingo! Er moest een blijde gebeurtenis hebben plaatsgevonden! 

Normaal duurt de broedtijd zo’n 30-32 dagen, en het vrouwtje begint al te broeden vanaf het eerste ei. Om de andere dag legt ze een ei. De jongen worden dus op verschillende tijdstippen geboren. Ze blijven doorgaans een 4 tal weken op het nest, maar kunnen pas echt vliegen na zo’n 35 à 40 dagen. 
De week van 20 juli zou dus wel eens voor spektakel kunnen zorgen...

En ja, op 21 juli, nationale feestdag, waagden drie jongen hun eerste, nog stuntelige, vluchtpogingen. Vooral de landingen waren aanvankelijk nog erg onbeholpen. Als dronken acrobaten lieten ze zich neerploffen in de boomkruinen. Op het goed-vallen-uit. Letterlijk... Maar oefening baart kunst. En... de aanhouder wint.

Het broedgeval kan vanaf nu in de statistieken als geslaagd worden ingeschreven.

De jongen blijven nog een 15 tal dagen rond het nest hangen, waarbij ze zelfs al beginnen met eerste jachtpogingen, die echter doorgaans nog mislukken. 3 tot 6 weken na het uitvliegen kunnen ze zelfstandig jagen, al schieten de ouders dikwijls nog ter hulp met prooi. Na 80 tot 90 dagen zijn ze zelfstandig. 

En dan... is het voor ons weer wachten tot het volgend jaar...

Foto: jonge bruine kiekendieven door Theo Helsloot.

15-07-2015 door DVDP

Broedpoging rode wouw in de Vlaamse Ardennen?

Broedpoging rode wouw in de Vlaamse Ardennen?
door Norbert Desmet.

De rode wouw is niet bepaald een soort die we bij ons verwachten, maar verleden jaar had een broedgeval plaats in gelijkaardig gebied in Vlaams Brabant. Het was dus even diep ademhalen toen na wat losse waarnemingen in een ruime omgeving  in maart,  plots midden april de waarnemingen zich leken te concentreren rond het Elenebos te Zulzeke Kluisbergen. Van 10 tot 20 april  is op waarnemingen.be  duidelijk een lijn te zien rond Nukerke,  Melden,  Etikhove,  meestal van één ex. Toch waren er waarnemingen van omwonenden ook van soms twee rode wouwen. Op 28 april zag Indra Jacobs van op de N60 ter hoogte van Nukerke er twee. 

In mei wordt de spoeling dunner, maar toch geregeld nog waarnemingen: op  3, 6, 11 en 21 mei, wat natuurlijk de aandacht blijft gaande houden en de mogelijkheid van een vrouwtje op een nest openhoudt.  Veel van de  waarnemingen  gebeuren door  Paul  Hubau die tijdens werken op het veld de rode wouw vaak van dichtbij kan waarnemen: tijdens het maaien  zelfs op enkele meters afstand en met prooi!  Even wordt het heel stil, ondanks verscherpte aandacht van de plaatselijke waarnemers en we dachten er aan om begin juni de geheimhouding op te heffen. We deden dit aanvankelijk om een mogelijk broedgeval niet te verstoren door teveel belangstelling. De jagers ter plaatse waren beperkt op de hoogte van bij de start. 

Dan komt juni, de cruciale periode waarin er voedsel voor de jongen dient gezocht en er meer waarnemingen moesten volgen. Op 11 juni  nog een rode wouw boven de Weyns te Berchem  (A. Boonaert) en op 15 juni nog eenmaal boven de Waaienberg, Zulzeke (P. Hubau).  En dan komt de melding van 2 ex op 19 juni die in Russeignies jonge eenden komen vangen…. Verder niets meer tot 11 juli…..

Besluit: er was een waarnemingenreeks inpasbaar in ‘mogelijke broedpoging’ van rode wouw, maar stevige aanwijzingen (bv met  nestmateriaal enz ) ontbreken. Alleen de aanwezigheid in geschikte periode en geschikt biotoop van één en soms twee  ex . ondersteunen de hypothese. Misschien volgen er nog wat waarnemingen die meer aan het licht brengen ofwel was de tijd nog niet rijp. Blijft het belang van te proberen meer details in de waarnemingen te zetten als tijdstip, gedrag, leeftijd… om het geheel beter te evalueren. Met dank aan allen die discreet de zaak bleven volgen van dichtbij en misschien de gelegenheid  om een protocol af te spreken hoe we in de toekomst met dergelijke situaties omgaan vanuit de VWG. 

Norbert Desmet.
Foto: Bart Heirweg. 

27-06-2015 door DVDP

Verslag nachtzwaluwtocht 13 juni 2015

Verslag nachtzwaluwtocht 13 juni 2015Verslag door LNE.

Op zaterdag 13 juni vertrokken we iets na veertien uur richting provincie Antwerpen om –zoals gewoonlijk in ons landje- iets later al in de file te staan. We lieten ons niet uit het lood slaan: het vooruitzicht om enkele mooie waarnemingen te doen later die dag, maakte dat we kalm in het rijtje bleven staan.

Een uurtje later vatten we de eerste tocht van de dag aan. Een rondje door bos en hei, zowat de omtrek volgend van het Stappersven. Gids van dienst Niko had gezorgd voor een folder met de beknopte geschiedenis van het gebied. Leuk om weten dat de “Stappers” in de naam van het ven niks te maken heeft met het wandelen eromheen.

Reeds op de parking van de heide konden we aan de slag met genieten en noteren van vogelwaarnemingen: Roodborst, Pimpelmees, Fitis… juni is geen topmaand om hun zang te beluisteren, maar nu en dan lieten ze zich toch horen.

Op de oever van het ven kregen we de gelegenheid te zoeken naar welke (vogel-) soorten zich op en om het water bevonden. Opvallende aanwezigheid wel hier van libellen, waterjuffers en enkele kikkers (hoe zit dat nu weer met dat groene-meer-poelkikkercomplex? Wij zijn vogelaars, geen kikkeraars.). Dodaars, Kuifeend en de prachtige Geoorde fuut werden bewonderd, na wat (tegenlicht!) zoeken vonden we ook Oeverloper en, nogal verwarrend, een Blauwborst op een slikoever van een eilandje: niet direct een plaats waar zo’n beestje veel tijd doorbrengt…
Het grote aantal libellen bleef ook voor anderen niet onopgemerkt: een Boomvalk kwam zijn vieruurtje halen onder (boven) onze bewonderende blikken.

Langs het bospad dartelden hier en daar wat vrolijke vlinders rond, een beetje gehinderd door het stevige briesje vlogen oa Citroenvlinder en Bont zandoogje ons voor de voeten. Een eindje verderop kwamen we aan een grasvlakte waarin verspreid wat skeletten van bomen die ‘de’ brand van 25 tot 27 mei 2011 niet overleefden. Ideale plaats voor Boomleeuwerik… terwijl we het dachten was hij daar: Boomleeuwerik, zijn prachtige liedje fluitend en bijna ‘golvend’ rondvliegend. Zijn korte staartje en wat brede vleugel geven hem een karakteristiek silhouet.
Nog geen vijfhonderd meter verder geeft een Boompieper een demonstratie van wat híj kan: zingend opstijgen en vervolgens als een mini-valscherm op een takje landen. De fotografen kunnen zich even uitleven omdat het vogeltje niet echt heel schuw blijkt te zijn en zich rustig laat bewonderen tussen enkele zangvluchten door.

De droogte drijft ons stilaan richting auto’s… maar we blijven oplettend voor een Buizerd “écht geen Wespendief? Nee hoor…” , links en rechts een Roodborsttapuit“Zoooomoooi!” en nog wat “klein grut” – excuseer mot.
Een juveniel dodaarsje op een klein vennetje komt ook nog dicht genoeg om de fotografen te plezieren, maar de dorst wordt te groot om nog langer te blijven. Instappen en wegwezen.

In restaurant ‘De Druivelaar’ maken we onze keuze bij een glas lekkere drank en genieten we wat later van een heerlijke maaltijd. Maar de laatste zonnestralen jagen ons naar de “doelsoort” van deze uitstap: Nachtzwaluw.

Het is nog licht wanneer we op de plek aankomen waar we een goede kans hebben nachtzwaluwen te horen. Spannend, maar niet voor lang: de legendarische ‘geitenmelker’ laat zich al na vijf minuten horen en … zien! We komen ogen en oren te kort: de aanwezige (Vier? Vijf?) vogels vliegen vlak voor ons langs, verdwijnen tegen de stilaan donker wordende achtergrond, duiken wat verder weer op om op een stammetje of in een boom te gaan zitten en vliegen, jagend op insecten, weer verder. Hun ratelende zang en luide vleugelklappen is niet uit de lucht. Dit is echt genieten van de bovenste plank!  Iedereen is enthousiast, wat te horen is op de geluidsopnames die sommigen met hun gsmproberen te maken(nachtzwaluwgeratel in de verte, en nabij “Daar, daar, nog enen! Kijk hier, links, twee samen!...)Jeroen slaagt erin een sprekende foto te maken van zo’n ‘dagslaper’: een grijs-bruine, bijna spookachtige verschijning (kijk maar op de Facebookpagina van onze Vogelwerkgroep). Iedereen komt volop aan zijn trekken. De superlatieven vliegen samen met de vogels in het rond. “Zalig”, zou een notoir lid van de VWG VA+ zeggen…

Als we terug aan de auto’s komen is het aardedonker… op het blauwe zwaailicht van een politiecombi  na. Twee vriendelijke politieagenten komen ons nog vertellen dat een groepje jongeren is teruggevonden dat eerder op de avond twee leden was verloren op de heide. Die twee hadden ons ontmoet en gevraagd of wij met onze verrekijkers eens wilden rondturen op zoek naar hun kameraden, zonder resultaat. Maar toch eind , al goed. Oók op weg naar huis: geen file deze keer, wel beklijvende herinneringen.

Foto: JeVH
19-06-2015 door DVDP

Kleine jagers over Ronse

Kleine jagers over RonseIn Ronse werden op vrijdag 19 juni twee jonge kleine jagers gezien, vliegend boven het stadscentrum. Op vrij grote hoogte kwamen ze uit het zuiden aangevlogen en vlogen door naar het noorden. De vogels werden gezien door DVE en LVE.

Een waarneming van deze zeevogels in het binnenland is zeer zeldzaam. De laatste waarneming uit onze regio, VA+, dateert al van 1988. Tijdens het broedseizoen zitten deze vogels normaal gezien op de toendra van Noord-Europa. De zuidelijkste populaties zijn te vinden aan de kusten van Noord-Schotland. 

Deze vogels leven van kleine knaagdieren, vogels en insecten, maar ze durven ook voedsel te stelen van meeuwen en sterns. Vandaar hun Latijnse naam: Stercorarius parasiticus.

Foto: Kleine jager door LVE, in Ronse.
31-05-2015 door DVDP

Terugblik voorjaar 2015

Terugblik voorjaar 2015
Eens de winter zijn laatste adem uitblaast en de lente er aan komt, maken veel vogelkijkers zich op om de lang verwachte zomergasten te verwelkomen.Het voorjaar is dan ook een drukke periode. Elke dag kan er wel iets anders zitten. Maar wat werd er zoal gezien in onze regio van maart tot en met mei? Hier een kort overzichtje en enkele impressies.

De brilduikers die de hele winter op de Callemoeie in Nazareth zaten, zijn gebleven tot de derde week van april. Gezien ze er al zaten van half november, konden we dus ruim zes maanden van hun aanwezigheid genieten. Eind maart zat er een rosse grutto aan de Callemoeie (ADV). Dat is nog maar de vierde waarneming van de laatste tien jaar.

In april komen dan de meeste zomergasten toe. Purperreigers werden gezien in Heurne, Zingem en Sint-Maria-Horebeke. Een grauwe kiekendief vloog over de Langemeersen (GCO). Een temmincks strandloper bezocht de Callemoeie (BDE). Hier werd ook nog twee keer een noordse stern ontdekt (JaVH;GCO). Her en der doken beflijsters op. Middelste bonte specht en zwarte specht lieten zich horen en zien in het Kluisbos en Ronse. Draaihalzen werden gezien in Maarke-Kerkem, Heurne en Wannegem-Lede. Een grauwe gors zat even aan de grond in Wannegem-Lede (GCO). Een hop werd gezien en gefotografeerd in een wijk in Ename (SDE).

Mei is dan eigenlijk dé periode waar de kans op nog zeldzamere doortrekkers nog net iets groter is. Tijdens een van broedvogelinventarisaties in de Heurnemeersen werd een roepende woudaap ontdekt (DDG;SFE), de laatse waarneming in het gebied dateert al van het jaar 2000. Een kanoet rustte een dagje uit aan de Callemoeie (DBO,ea). Een grote groep van 10 drieteenstrandlopers streek ook even neer aan de Callemoeie (WSI). Onze nieuwste broedvogel uit 2014 is ook terug: tot vandaag werden al vijf zangposten van orpheusspotvogel ontdekt. Een vogel die duidelijk uitbreidt naar het noorden toe. Nog een soort die opvallend meer aanwezig was dan de voorbije jaren was de nachtegaal.

Foto: Middelste bonte specht door EVC in Ronse.
01-05-2015 door DVDP

Babynieuws op Walburga

Babynieuws op WalburgaHeuglijk babynieuws vanop de Sint-Walburga kerk in Oudenaarde. Bij controle van de nestbak werden twee gezonde jongen aangetroffen. Drie eieren van het slechtvalkkoppel waren niet bebroed. 

De jongen werden geringd door een erkend ringer en kregen een witte identificatiering om de poot met grijze cijfers (S1 en S2). Er werden ook DNA-stalen genomen voor verder onderzoek om het geslacht te bepalen en eventuele verwantschappen na te gaan.

In 2013 kwamen er vier jongen uit het ei en vorig jaar drie.

Wil je de jongen in actie zien? Doe dan eens een terrasje op de markt binnen enkele weken. Ze zullen dan wellicht uitvliegen en hun kunstjes tonen in het luchtruim boven de stad.

Foto: GGR.
28-04-2015 door DVDP

Opvallend veel beflijsters dit voorjaar

Opvallend veel beflijsters dit voorjaarEr zijn deze maand al opvallend veel waarnemingen van beflijster in de regio. Tot nog toe staat de teller op 17 ingevoerde waarnemingen tussen 10 april en 28 april. Ter vergelijking: in het voorjaar van 2014 werden slechts 3 waarnemingen ingevoerd.

De piekperiode voor de trek van deze speciale lijster is nu al wel voorbij. Waarnemingen in mei zijn eerder uitzonderlijk. 

Heb je er nog eentje gezien? Aarzel dan niet om deze in te voeren op onze website.

Foto: man beflijster te Zingem, Grootmeers door ADV.
22-03-2015 door DVDP

Spechten- en mezentocht op de Kluisberg

Spechten- en mezentocht op de KluisbergEen flink aantal deelnemers waren zondag aanwezig op de spechten- en mezentocht op de Kluisberg o.l.v. NDS. Het werd deze morgen een aangename tocht met o.a. deze mooie waarnemingen: vele grote bonte spechten hebben we goed kunnen zien, groene spechten talrijk gehoord, voorts ook zwarte mees, kuifmees, goudhaantjes, zanglijsters, grote lijster, glanskop liet zich diverse keren mooi zien, de bosuil was weer present, boomklevers waren er alom,...

Foto & tekst: PVDB.
01-03-2015 door DVDP

Overzicht winter 1415

Overzicht winter 1415De winter zit er alweer op. Tijd voor een overzicht van wat er zoal te zien was in onze streek. De natte december- en januarimaand leverden toch enkele leuke soorten op. Ook februari leverde enkele leuke soorten op.

Een constante gedurende de wintermaanden was de aanwezigheid van brilduikers. Op de twee grootste plassen waren ze altijd te vinden. Op de Donk in Oudenaarde zat er eentje, en op de Callemoeie maar liefst tot max. vier vogels. Ze zitten er vandaag nog steeds. Ook het gemengd koppel geelpootmeeuw / pontische meeuw was de hele winter aanwezig aan de sluis in Oudenaarde.

De uitschieters in december waren een middelste zaagbek (DVDP) op de Donkvijver (zie vorige berichten), een rode wouw over Strijpen (CNU) en een roepende middelste bonte specht in centrum Asper (JaVH).

In januari kregen we een koppel pleisterende kleine zwanen (FTJ) op bezoek in Zulte. Die hadden het zo naar hun zin dat ze bleven tot half februari. In Ronse werd een overvliegende pestvogel gemeld (DVE). Grote zaagbekken lieten zich zien op de Donk en Callemoeie. Een overvliegende juveniele wilde zwaan werd opgemerkt over de Doorn in Eine (JaVH).

In februari mochten we nog een mannetje topper (DVDP) welkom heten op de Callemoeie. Dat was ook al van 2013 geleden. Een wilde zwaan vloog over Oudenaarde (LME). De eerste kraanvogels (GCO, KTE) vlogen ook al over halverwege februari. Een rode wouw werd gezien in Elene (KVO). Zwarte specht en middelste bonte specht tekenden present in het Kluisbos (WAE, NDS). 

De winter afsluiten gebeurt traditioneel met de uilentocht op de Kluis onder leiding van WAE en NDS. Maar liefst 85 geïnteresseerden daagden op. Wauw!

En nu? Lentekriebels...

Foto: Topper op Callemoeie (JeVH) 
01-02-2015 door DVDP

De queeste naar de ijseend

De queeste naar de ijseend
Op zondag-ochtend 1 februari verzamelden 16 dappere zielen in de ochtendschemer aan de kerk in Eke met 1 gezamenlijk doel. Vogels kijken in Zeeland en als het even kan de ijseenden aan Brouwersdam bewonderen. Rond 7u ’s morgens vertrok de colonne richting Zeeland, onder leiding van gids NVW.

De eerste halte was de Zandkreek bij het Veerse Meer nabij Goes, waar elke ochtend rotganzen verzamelen voor ze naar hun foerageergebieden vertrekken. Een goede 100 rotganzen lieten zich ondanks de regen en harde wind goed bekijken op het slik. Op de golven van de Oosterschelde dobberden enkele middelste zaagbekken, op het Veerse Meer lieten de eerste van vele brilduikers zich zien. Twee slechtvalken rustten op een steiger in het water.

Tijd om Schouwen-Duiveland binnen te rijden. In de Zuidernieuwlandpolder zaten enkele honderden ganzen: rotganzen, brandganzen, grauwe ganzen. Ondertussen stopt het gelukkig met regenen. We zouden voor de rest van de dag gespaard blijven, op een enkele bui na. Net voor we de wagen instapten om onze tocht verder te zetten vlogen nog een tiental goudplevieren over.

In Zierikzee speurden we de natte Karrenvelden af op zoek naar nog meer moois. De steltlopers lieten zich niet onbetuigd: 11 bontbekplevieren, zwarte ruiters, tureluurs, wulpen, … . Kleine zilverreiger, een jonge lepelaar en vele eenden zoals smienten, wintertaling en pijlstaart waren ook aanwezig. Van bovenop de dijk zagen we ook nog 5 middelste zaagbekken op de Oosterschelde.

Het natuurontwikkelingsproject van het Pikgat bij Zierikzee leverde nog 10 lepelaars op.

Rond 11u arriveerden aan de Papeweg bij Kerkwerve. Daar hadden we naast knobbelzwaan ook nog 62 kleine zwanen en 1 wilde zwaan. Allemaal lekker dichtbij. Het lijstje met ganzen werd ook verder aangedikt: 100-tal kolganzen en een 20-tal toendrarietganzen. Aan de Prommelsluis bij Kerkwerve werd ook nog kluut toegevoegd aan het daglijstje.

We parkeerden de wagens aan de Heerenkeet bij de Zeedijk aan de Oosterschelde. De telescopen werden gepositioneerd en er werd vrijwel meteen een zeekoet ontdekt op het water. Voor mij persoonlijk toch een van de hoogtepunten van de dag. Op het water werd er ook nog eider en middelste zaagbek ontdekt. Enkele grote groepen rosse grutto kwamen aangevlogen van over de Oosterschelde en vlogen het binnenland in. We sloegen de weg in tussen de zuidwestelijke Prunje en Weversinlaag. Hier werd nog geoorde fuut, brilduikers, bonte strandlopers, etc … gezien. Enkele gelukkigen zagen ook nog 2 kuifduikers, een gewone zeehond en enkele bruinvissen aan de Schelphoek op de Oosterschelde.

Rond 14u bezochten we ook nog eens de noordelijke Prunjepolder, de plaats met de kijkwand. Daar zaten vele steltlopers: honderden goudplevieren, zilverplevieren, rosse grutto’s, grutto’s, drieteenstrandlopers, bonte strandlopers, zwarte ruiters, kluten, wulpen, … . Een smelleken vloog laag over en joeg de hele hoop de lucht in. Op het water dobberden een hoop eenden, waaronder onze eerste nonnetjes (4) en een vrouwtje topper. Enkele kleine zilverreigers en lepelaar maakten het plaatje compleet. Langs de slikweg zaten nog duizenden brandganzen en enkele rotganzen.

Tijd om richting Brouwersdam te rijden. De harde wind maakte het ons niet echt gemakkelijk maar we kregen toch waar we voor kwamen. Vijf ijseenden lieten zich héérlijk zien. Ze zaten daar in het gezelschap van kuifduikers, een 50-tal brilduikers, eider en 2 roodkeelduikers. 

Het was ondertussen half vijf en we zouden zo stilaan terug richting Schelde-Leie rijden. Een snelle blik op waarneming.nl leerde ons dat we op de terugweg nog enkele leuke soortjes zouden kunnen tikken. Wat is dat mobiel internet toch een handig iets! We besloten terug te rijden via de Oosterscheldekering bij Neeltje Jans waar we nog kuifaalscholver konden en zouden zien. Ten zuiden van de kering zaten bij Wissenkerke ook nog 2 sneeuwganzen.

We mochten terugkijken op een geslaagde excursie met veel deelnemers en 75 soorten. Terug onder de kerktoren van Eke waren we wel verplicht om bij een goed biertje nog even na te praten.

Bedankt aan de gids NVW en alle deelnemers.

Tekst: DVDP

Foto ijseend: PVDB.

Soortenlijst:
1. Knobbelzwaan
2. Wilde zwaan
3. Kleine zwaan
4. Sneeuwgans
5. Kolgans
6. Toendrarietgans
7. Grauwe gans
8. Brandgans
9. Rotgans
10. Bergeend
11. Wilde eend
12. Krakeend
13. Pijlstaart
14. Slobeend
15. Smient
16. Wintertaling
17. Tafeleend
18. Topper
19. Kuifeend
20. Eider
21. Ijseend
22. Brilduiker
23. Nonnetje
24. Middelste zaagbek
25. Roodkeelduiker
26. Kuifduiker
27. Geoorde fuut
28. Dodaars
29. Fuut
30. Aalscholver
31. Kuifaalscholver
32. Kleine zilverreiger
33. Blauwe reiger
34. Lepelaar
35. Buizerd
36. Sperwer
37. Torenvalk
38. Smelleken
39. Slechtvalk
40. Waterhoen
41. Meerkoet
42. Scholekster
43. Kluut
44. Bontbekplevier
45. Zilverplevier
46. Goudplevier
47. Kievit
48. Drieteenstrandloper
49. Steenloper
50. Bonte strandloper
51. Tureluur
52. Zwarte ruiter
53. Grutto
54. Rosse grutto
55. Wulp
56. Kokmeeuw
57. Stormmeeuw
58. Grote mantelmeeuw
59. Kleine mantelmeeuw
60. Zilvermeeuw
61. Zeekoet
62. Holenduif
63. Houtduif
64. Turkse tortel
65. Ekster
66. Zwarte kraai
67. Kauw
68. Veldleeuwerik
69. Spreeuw
70. Roodborst
71. Merel
72. Zanglijster
73. Huismus
74. Vink
75. Putter

31-01-2015 door DVDP

Bezoek uit het departement van de Loire

Bezoek uit het departement van de LoireDit vrouwtje kuifeend, ontdekt door ADV, zat samen met enkele tientallen soortgenoten op de Schelde in Zingem. Wat opviel aan het beestje was de gekleurde snavel met de code BTL. 

Na wat opzoekwerk via internet kwam ADV in contact met de verantwoordelijke van het ringproject. Het vrouwtje werd geringd op 8/02/2013 in het Franse departement van de Loire in het plaatsje Saint-Philbert-de-Grand-Lieu, ten zuiden van Nantes.

Foto: ADV.
18-01-2015 door DVDP

Duo kleine zwanen in de Leievallei

Duo kleine zwanen in de LeievalleiIn de Leievallei te Zulte pleisteren al geruime tijd twee kleine zwanen. Deze sierlijke vogels zijn te vinden op een akker naast de brug over de Leie van Zulte naar Oeselgem. De dieren werd ontdekt op 18-01 door FTJ. 

De kleine zwaan is een zeldzame wintergast uit arctisch Rusland. Ze lijken goed op de zeldzamere wilde zwaan. Maar zoals de naam al doet vermoeden is de kleine zwaan een stuk kleiner. In vlucht is het niet altijd even gemakkelijk om beide soorten uit elkaar te houden zonder groottevergelijking. Het beste kenmerk is het geel aan de snavelbasis. De wilde zwaan heeft meer geel op de snavel die doorloopt tot onder en voorbij het neusgat. De kleine zwaan heeft minder geel op de snavel.

Het is ondertussen al twee jaar geleden dat er nog kleine zwanen aan de grond werden gezien in de regio. In 2013 mochten we ons verblijden met een groep van maar liefst 13 kleine zwanen op een natte akker in Vinkt. 

Foto: 2 kleine zwanen, Zulte, Leievallei door DVDP.
15-01-2015 door DVDP

Kraanvogels in de Langemeersen is waarneming van 2014

Kraanvogels in de Langemeersen is waarneming van 2014Naar goede traditie werd op de nieuwjaarsreceptie van de VWG de GMO-award uitgedeeld die de mooiste waarneming van afgelopen jaar bekroont. Dit jaar viel LVDL in de prijzen. Hij vond in maart een grote groep van 40 kraanvogels aan de grond in de Langemeersen in Petegem. De vergelijking met Lac du Der waar 's winters grote groepen kraanvogels verblijven was niet ver te zoeken en de waarneming met dan ook met een meerderheid van de stemmen verkozen. Hij ontving een mooie fotokader geschonken door Gerard.

Het podium werd vervolledigd door ADV die in het najaar een groep van 23 baardmannetjes ontdekte in de Snippenweide in Eine. Op plek drie stond de juniwaarneming van een zeldzame roodmus, eveneens in de Langemeersen.

De wisselbeker voor "Lijster van het jaar" ging deze keer naar GCO, die 173 soorten zag binnen de grenzen van ons werkingsgebied.  

Het was opnieuw een geslaagde receptie. Een grote dank u aan iedereen die heeft geholpen. 

Benieuwd wie volgend jaar zo'n kader naar huis mag meenemen...


30-12-2014 door DVDP

Verslag Braakmantocht

Verslag Braakmantocht
Vanaf de kerk van Eke rijden we met één wagen naar de Braakmankreek nabij Terneuzen, Nederland.

Vanaf de Braakmandijk genieten we van een prachtige zonsopgang, niettegenstaande een ijzige wind. Ganzen slapen op de zandbanken in de Westerschelde en komen in kleine groepjes  of in lange slierten overgevlogen. We herkennen een honderdtal grauwe ganzen maar vooral zo’n 350 brandganzen. Ook groepjes kolganzen en 8 toendrarietganzen komen laag overgevlogen.

Op de Braakmankreek is het eerder kalm: een drietal brilduikers, een tiental kuifeenden en een voorbijvliegende middelste zaagbek. Op de ligweide van het recreatieoord sliepen honderden wulpen, die nu in kleine groepjes van telkens zo’n 25 wulpen over komen vliegen op weg naar de polders. Ook watersnip, 2 kemphanen en 7 putters komen overgevlogen. Géén overnachtende kleine zwanen: zij slapen wellicht op het waterspaarbekken van Philippinne. 19 exemplaren komen echter laag aangevlogen en landen op de kreek. Ook 22 kluten vliegen over de Braakmankreek.

We keren terug naar de ingang van het recreatiedomein en krijgen het gezelschap van vier leden uit Zottegem.  We zijn nu met zeven om de dag verder te zetten.

Vanaf de nieuw aangelegde parking van Braakman-noord wandelen we tot de Grote plas, een nieuw natuurontwikkelingsterrein. Op weg in het struweel zien we 2 goudvinken. Op de Grote plas 2 knobbelzwanen, 40 slobeenden, 13 bergeenden, 50 wintertalingen, krakeenden, kuifeendjes en een tafeleend en in het aanpalende weiland wat koperwieken. Ook sperwer, torenvalk en buizerd worden gezien. Tijdens de picknick komen nogmaals 12 kleine zwanen overgevlogen.

In de namiddag trekken we naar de Westerschelde. In de grachtjes onderweg zien we 2 kleine zilverreigers en 2 ijsvogels wegvliegen.  Een tegenvaller aan de Westerschelde is het lage water en de verzanding van deze bocht in de Westerschelde. Eerst wandelen we richting Braakmanhaven. We zien een vijftal rietgorzen. Op het slik zitten erg weinig scholeksters en maar enkele tureluurs. In de Braakmanhaven lossen en laden momenteel 7 schepen… niet verwonderlijk dat er hierdoor geen vogels pleisteren… we zien er amper 4 futen.

Omstreeks 15u verlaten Frans, Monique, Natalie en zoon Pieter-Jan ons. Jammer, want ze zijn nog geen kwartiertje weg of we ontdekken 1 oeverpieper en 1 strandleeuwerik. Die laat zich gewillig door Jeroen fotograferen en door Eddy en mezelf langdurig bekijken.

We wandelen door tot Paulinahaven. In het slikken- en schorrengebied en op de dijk foerageren een 50-tal groenlingen. Op het slik lopen verspreid een tiental tureluurs en zo’n 200 scholeksters. Ook de kleine zilverreiger foerageert er.  De ontdekking van een groenpootruiter doet ons schrikken: is dat wel een overwinteraar (even dachten we zelfs aan een kleine geelpootruiter…)? Ook een zilverplevier wordt herkend en voorbij de staken van Paulinahaven zien we een mannetje eider. Blijkbaar de enige vogel van de Westerschelde dit jaar (volgens een plaatselijke vogelaar). We missen echter de bonte strandlopers en drieteentjes… die komen er niet meer… Ook géén velduil of blauwe kiekendief… géén fratertjes meer… wat is dit natuurgebied toch veranderd in al die jaren. Ooit overwinterden 600 fraters hier aan de Westerschelde tussen Terneuzen en Vlissingen…

We krijgen de tip om nog even naar de Plaskreek te rijden: alweer een nieuw natuurcompensatiegebied naast een oude kreek.  We zien er 15 zwarte ruiters, 3 kleine zilverreigers en 50 Canadese ganzen…

Het wordt ondertussen donker en we keren terug naar Eke. Net voor Zelzate vliegen nog 12 goudplevieren over de wagen de polder in en loopt er ook een ree… Op de soortenlijst van vandaag komen een zeventigtal vogelsoorten.

Verslaggever en gids van dienst: Jacques Vanheuverswyn.
Foto strandleeuwerik: Jeroen Vanheuverswyn

28-12-2014 door DVDP

Winterprik brengt onverwachte gast

Winterprik brengt onverwachte gastDe sneeuw en vrieskou van zaterdag moesten wel voor wat beweging zorgen bij de vogels. Maar dat er een middelste zaagbek zou uitkomen, verwachtte niemand. De soort is minder gebonden aan strenge winterperioden dan andere zaagbekken.

Op zondagvoormiddag werd er een mannetje ontdekt op de Donkvijver in Oudenaarde (DVDP). Het is al even geleden dat er nog eentje werd ontdekt op onze grote plassen. Het is de eerste waarneming in 7 jaar van een pleisterende vogel, en bovendien de eerste in 12 jaar die door meer dan 1 persoon werd gezien. Voor enkelen was het dan ook de eerste kennismaking met de soort in eigen streek. (bron http://vwgvap.waarnemingen.be/)

Op de andere grote plas van de regio, de Callemoeie in Nazareth, zitten er al drie brilduikers. De eerste werd gezien halverwege november (NVW) en ondertussen kwamen er dus al twee bij.

Foto middelste zaagbek (DVDP).
19-10-2014 door DVDP

Eurobirdwatch 2

Eurobirdwatch 2Zondag 19 oktober was het de tweede Eurobirdwatch waarbij zo veel mogelijk telposten worden bemand in Europa. In de Vlaamse Ardennen werden twee posten voorzien van tellers: Vinkemolen (Zwalm) en de uitkijktoren (Kruishoutem).

Aan de molen passeerden op 4u tijd net geen 7000 vogels, geteld door max. 4 tellers. Vooral vinken kwamen goed door, al was het voor de kleine diertjes ploegen tegen de harde wind in. Er werden ook enkele V-tjes ganzen ontdekt: grauwe (40 ex) en kolgans (27). Ook de "lululu" van de boomleeuwerik werd verschillende keren opgemerkt met in totaal 17 ex. Dé uitschieter was een rode wouw die van west naar oost vloog, gepest door een hele meute kauwen.

GCO bemande de toren in Kruishoutem. Hij speurde in zijn eentje de einder af. Hij onderschepte ook enkele grauwe ganzen en boomleeuweriken. Er vlogen ook 2 zwarte mezen langs de toren.

Foto: Rode wouw door THE (Petegem, Langemeersen, 2013).




12-10-2014 door DVDP

Baardmannetjes strijken neer in Snippenweide

Baardmannetjes strijken neer in SnippenweideZondagmiddag werd een grote groep baardmannetjes ontdekt in de Snippenweide. ADV zag ze over de huizen in Eine vliegen. Hij zag ze daarna neerstrijken in de Snippenweide.

Kort daarna werd de groep teruggevonden door andere vogelkijkers. 23 baardmannetjes werden geteld. De groep was erg mobiel en nerveus. Van lisdodde, naar het riet, dan even in een wilgje, etc... Het duurde dan ook niet lang voor de groep plots omhoog ging en over de wilgen en de Schelde hun tocht naar zuidwest verder zette.

Het is de zevende waarneming van baardmannetje in de afgelopen 15 jaar voor de regio VA+. De grootste groep werd gezien in het Paddenbroek in oktober 2010. Toen lieten 34 ex. zich zien aan TLI.

Foto: Baardmannetje, Snippenweide, Eine door DVDP. 
04-10-2014 door DVDP

Eurobirdwatch

EurobirdwatchVandaag was het de eerste van twee Eurobirdwatchdagen. Overal in Europa werden de trektelposten zoveel mogelijk bemand. Ook de Vogelwerkgroep Vlaamse Ardennen plus deed mee met twee telposten: de Vinkemolen in Zwalm en de uitkijktoren in Kruishoutem.

Het werd al snel duidelijk dat het wel eens een goede dag kon zijn. Al van bij het krieken van de dag kwamen de zangvogeltjes goed door. Zanglijsters, vinken, spreeuwen, ... .

We werden ook verwend met enkele zeldzaamheden. Zo passeerden langs de Vinkemolen in totaal 10 grote zilverreigers. in Kruishoutem werden er 14 genoteerd. Een visarend passeerde aan de Vinkemolen, terwijl een half uurtje later ook nog 2 zwarte ooievaars werden ontdekt boven de Scheldevallei. Een fietsende GCO had op weg naar huis van de uitkijktoren in Kruishoutem ook nog een grote pieper. Fietsen is dus niet enkel gezond, het levert ook nog wat vogels op!

De drank werd pas uitgedeeld na de middag, om dubbeltellingen te vermijden ;-)

De volledige tellingen vind je hier:

http://trektellen.nl/trektelling.asp?telpost=1060

http://trektellen.nl/trektelling.asp?telpost=1428 
24-09-2014 door DVDP

Broedpogingen bruine kiekendief mislukken

Broedpogingen bruine kiekendief mislukken
Voor zover bekend is, vonden er in 2014 twee broedpogingen van de bruine kiekendief plaats. Een koppeltje probeerde het in het rietveld aan de centrale in Ruien. Het andere koppel werd gezien in de Langemeersen in Petegem. Het laatste koppeltje werd met bijzondere aandacht gevolgd, gezien het mannetje zgn. wingtags droeg. 

De bruine kiekendief is een roofvogel die aangetrokken wordt door rietmoerassen en grote waterpartijen omzoomd met riet. Af en toe durven ze ook wel eens broeden in een graan- of koolzaadveld. Het nest bevindt zich op de grond. Ze leven van knaagdieren, vogels, vissen, reptielen en amfibieën. Deze elegante rovers herstellen momenteel van enkele rake klappen die ze kregen vanaf de jaren ’60. Het heeft aan een zijden draadje gehangen. Habitatverlies, jacht en pesticiden brachten de soort op de rand van de afgrond in België en het aantal broedparen beperkte zich toen tot de Blankaart in West-Vlaanderen en enkele rietpartijen in Limburg. Dankzij wettelijke bescherming kon de soort zich gelukkig handhaven en langzaamaan herstellen tot een climax van 160 broedparen in Vlaanderen in 2002. Vanaf dan ging het echter weer naar omlaag tot 70-80-tal broedparen in 2010. De poldergebieden van de Kust, Meetjesland en Beneden-Zeeschelde herbergen de meeste broedparen.

Begin april werd in de Langemeersen meerdere keren één of twee bruine kiekendieven gemeld. Gezien het tijdstip in volle trekperiode voor deze soort, werd nog niet meteen aan broeden gedacht. Pas vanaf half april werd duidelijk dat het wel degelijk een koppeltje was en dat het mannetje wingtags droeg (DVDP). De slanke rovers trokken wel wat andere vogelkijkers aan en de activiteit rond het nest werd in het begin goed opgevolgd. Nadat de aandacht wat wegebde bij de andere vogelkijkers, heeft THE het broedsel nauwzettend opgevolgd. Zowel het mannetje als het vrouwtje werden baltsend waargenomen, er werd nestmateriaal aangebracht, enz… Helaas is het broedsel op niks uitgedraaid en werden er geen jongen geboren.

Dankzij het aflezen van de wingtags, die eigenlijk gekleurde plaatjes zijn bevestigd op de vleugel met symbolen erop, kon de leeftijd en herkomst van het mannetje achterhaald worden. Op de rechtervleugel een rood plaatje met witte bol, op de linkervleugel een wit plaatje met zwarte driehoek. Het bleek om een 2e zomer mannetje te gaan, geringd in 2012 in Zuiddorpe, provincie Zeeland (NL), zo’n kleine 10 km ten no. van Zelzate. Via Facebook kan je het reilen en zeilen van de gemerkte kiekendieven volgen via de groep “Bruine kiekendief”.

Ook in Ruien draaide het broedsel uit op een sisser. Een volwassen vrouwtje was daar gekoppeld aan een 2e kalenderjaar mannetje. Het vrouwtje verjoeg o.a. een overvliegende zwarte kraai uit het gebied tijdens de periode van de eileg. Het vrouwtje werd verschillende malen gezien boven de rietkraag. Het nest werd op latere datum leeg teruggevonden. (NDS, TLI).

Het laatste geslaagde broedgeval in de Langemeersen dateert van 2011. Toen werden er drie blakende jongen geboren (THE). Helaas werden in de derde week de jongen op zo’n 60 cm van het nest dood teruggevonden. Doodsoorzaak onbekend. Ook onderzoek in het labo achteraf kon geen uitsluitsel brengen. In 2012 en 2013 was er wat balts en nestindicerend gedrag, maar tot broeden is het nooit gekomen. In Ruien is er al minstens twee keer een nest met jongen voortgebracht, waar er toen ook een verloren is gegaan met bijna vliegvlugge jongen (NDS). In 2012 was er ook balts en nestbouw aan de Weiput in Zingem, maar een broedpoging bleef uit.

Hoe komt het nu dat zoveel broedpogingen uitblijven, ondanks balts en nestbouw, ofdat ze mislukken? Het blijft gissen. Wat vaak blijkt is dat de mannetjes nog niet volwassen zijn (zie vogel met wingtags). Misschien zijn ze te onervaren, brengen ze te weinig prooi aan doordat ze nog aan hun jachttechniek moeten schaven? Een andere piste is dat onze streek niet genoeg voedsel biedt aan deze prachtige rovers doordat onze natuurgebieden niet groot genoeg zijn en ze dus verder moeten uitzwerven op zoek naar voedsel waardoor het nest kwetsbaarder is. Ook bepaalde meteorologische omstandigheden zoals droogte maken het nest kwetsbaar voor predatie (door o.a. vos). Dit was mogelijks het geval dit jaar in Ruien. Een verklaring ligt misschien wel in een combinatie van bovenstaande factoren. 

Hopelijk mogen we in de nabije toekomst eens een broedgeval hebben waarbij we de jongen hun sierlijke glijvluchten zien maken onder goedkeurend oog van de ouders. Het is natuurlijk noodzakelijk dat we deze bijzondere vogels nauwgezet blijven opvolgen.

Dimitri Van de Populiere

Bronnen:
“Zijn er nog vogels” , door L. Menschaert.
“Atlas van de Vlaamse broedvogels 2000-2002”

Foto: Paul Vandenbulcke
27-08-2014 door DVDP

Krombekstrandloper (kort) aan Callemoeie

Krombekstrandloper (kort) aan CallemoeieNa 26 jaar werd er nog eens een krombekstrandloper gevonden in de regio. Aan de Callemoeie in Nazareth werd in de namiddag een solitaire vogel gevonden door SFE, al bleef de strandloper wel maar een klein uurtje ter plaatse. Het was al van 1988 geleden dat er nog eens eentje in de regio werd gezien.

Deze strandloper broedt op de toendra in het hoge noorden. In het najaar trekt een deel van de vogels terug via West-Europa, waar ze dan voornamelijk aan de kust worden gezien. In het binnenland zijn ze zeldzaam.

In onze regio zijn er voornamelijk waarnemingen in de jaren 70 en 80. Daarna werd het wat stil rond deze soort. De laatste waarneming gebeurde op 1-09-1988 aan de Donkvijver in Oudenaarde (LVE).

Foto: B. Deduytsche
18-07-2014 door DVDP

Nieuwe broedvogel voor de regio: orpheusspotvogel

Nieuwe broedvogel voor de regio: orpheusspotvogelDe orpheus rukt op en dat was deze jaargang te merken. Er werden nog nooit zoveel orpheusspotvogels gezien in onze regio als dit jaar. Tot nog toe zijn er vijf verschillende waarnemingen geweest. Eentje daarvan kwam zelfs tot broeden en is zo een nieuwe broedvogel voor de regio Vlaamse Ardennen plus.

Laten we even de verschillende waarnemingen op een rijtje zetten. Half mei dook er eentje op aan de Boigneberg in Maarke-Kerkem (BHE). Een kleine week nadien werd er aan de Steenbergstraat in Kerzelare/Volkegem nog eentje ontdekt (BHE). Begin juni werd een zingend exemplaar gezien in de Pyreneeën in Ronse (DVE). Halverwege juni opnieuw een zingend exemplaar in Ouwegem (GCO). De vijfde vogel werd ontdekt op de grens tussen Eine en Heurne, op een braakliggend terrein in de Heurnestraat, grenzend aan de Snippenweide (ADV).

Eergisteren vond DVE de vogel in Ronse terug, gekoppeld, en met jongen. Een nieuwe broedvogel!

De opmars van de orpheusspotvogel gaat hoogst waarschijnlijk samen met de klimaatsverandering. Het is immers een zuidelijke soort. De soort zit al even in het zuiden van ons land, en lijkt nu dus ook op te rukken richting Vlaanderen. Hij lijkt erg op de bekendere spotvogel, met wie het jammer genoeg een pak minder goed gaat. In het veld is het niet altijd even gemakkelijk om een onderscheid te maken tussen beide soorten. 

Foto: Orpheusspotvogel aan de Steenbergstraat, Volkegem (DVDP).
12-07-2014 door DVDP

Steltlopertrek opnieuw begonnen

Steltlopertrek opnieuw begonnenWe mogen ondertussen echt wel zeggen dat het voorjaar er op zit. Sommige vogels zijn zelfs al begonnen aan de terugtrek. De steltlopers beginnen er al aan in juli. Het natte weer van de voorbije dagen zorgt er voor dat er heel wat gebieden goed bijliggen voor deze dieren. Zo werden er al bosruiters, groenpootruiters, wulpen, ... gemeld aan De Ratte in Eke. Uitkijken dus!

Foto: Groenpootruiter door B. Heirweg.
14-05-2014 door DVDP

Orpheus in Maarke-Kerkem

Orpheus in Maarke-KerkemOp 14 mei werd door BHE een "spotvogel" gemeld. Het bleek een lastig te determineren vogel. De vogel liet zich moeilijk zien en zong afwijkend. Via opnames en foto's werd de determinatie sluitend. De korte handpenprojectie pleit voor orpheusspotvogel, net als de bruinrode poten. De vogel werd ook als dusdanig aanvaard door de admins van waarnemingen.be op basis van foto's en geluid. 

Daags nadien werd de vogel gezien en gehoord tot de middag. Daarna wakkerde de wind aan en was er veel verstoring rond de plaats. In de namiddag waren er zes pogingen om de vogel te horen of te zien, maar er was er maar één die geluk had. 

Om de verwarring compleet te maken werd er de dag nadien een mogelijke "gewone" spotvogel én opnieuw de orpheusspotvogel gemeld. 

De vorige melding van orpheusspotvogel dateert van eind mei 2012 in het Geboortebos in Ronse (DVE). Daarvoor gaan we al terug naar juni 2007 toen er een zangpost was in Tombele, Ronse (DVE). In 2006 was er een zangpost in de Reytmeersen in Welden (DDG, DVDP). 

Foto: BHE. 
02-05-2014 door DVDP

Roodhalsfuut op Donk

Roodhalsfuut op DonkOp 2 mei werd een roodhalsfuut ontdekt op de Donk in Oudenaarde door BHE en DVDP. De vogel werd nog tot 's avonds waargenomen en lokte 15 kijklustigen. De dag nadien was de fuut echter al vertrokken.

Het was inmiddels van 2005 geleden dat er nog eens eentje opdook in onze regio. In augustus 2005 verbleef een juveniel een weekje op de Weiput in Zingem. Daarvoor moeten we al teruggaan naar 2003 toen DDG er ook een op de Donk had.

Foto: DVDP.
23-04-2014 door DVDP

Babynieuws op Walburga!

Babynieuws op Walburga!Op de Walburga in centrum Oudenaarde is opnieuw een koppeltje slechtvalken actief. In de nestbak werden op 23 april drie gezonde, sterke jongen en één onbevrucht ei aangetroffen. De vogels wogen tussen de 250 en 320 g.

Het is nu voor het tweede jaar op rij dat de vogels de weg naar nestbak hebben gevonden. Vorig jaar brachten ze vier jongen groot. Wie in de komende weken eens een terrasje doet op de markt, hou je ogen gericht op de toren. Misschien zie je het snelste dier ter wereld wel rond de toren zoeven.

Foto: Gunther Groenez. 
19-04-2014 door DVDP

Steenloper aan Callemoeie

Steenloper aan CallemoeieAan de Callemoeie werd op 19-04-2014 in de namiddag een steenloper ontdekt op het schiereilandje door BDE. De vogel bleef tot 's avonds aanwezig, maar was daags nadien verdwenen.

Steenlopers zijn vrij algemeen aan de kust op golfbrekers, maar in onze regio zijn ze zeldzaam. De laatste waarneming dateert al van mei 2005 (DDG; DVDP). Voor 1990 waren er 27 waarnemingen, meestal solitaire vogels. De grootste groep waren twee maal vijf vogels aan de Callemoeie in 1980 en 1982 (HRO, JRO). 

Bron: "Zijn er nog vogels; Luc Menschaert
Foto: Steenloper - Nazareth, Callemoeie - April 2014; BDE.
11-04-2014 door DVDP

Purperreiger even pleisterend aan Zingembrug

Purperreiger even pleisterend aan ZingembrugOp vrijdag 11 april werd aan de brug in Zingem een purperreiger ontdekt door BDE. Deze erg schaarse doortrekker zat aan het ondergelopen weilandje aan de brug over de Schelde in Zingem. 

Deze soort, die hetzelfde formaat heeft als de algemene blauwe reiger, is een zomergast in de Benelux. In onze regio wordt hij maar zelden aan de grond gezien. Meestal vliegt hij over tijdens de trekperiode. Maar dan heb je nog een flinke dosis geluk en een scherp oog nodig om er een te zien te krijgen. Eentje die dus lang genoeg blijft zitten, is vrij uitzonderlijk.

Foto: DVDP.
09-03-2014 door DVDP

Groep kraanvogels houdt halt in de Langemeersen

Groep kraanvogels houdt halt in de LangemeersenDeze morgen werd een groep van rond de 40 kraanvogels ontdekt in de Langemeersen door Ludo VDL vanop de vaste voorjaarstelpost. De kraanvogels zaten midden in de meersen in een ondergelopen weide. Eind februari was er al eens een piek in de trek van kraanvogels. Toen werden er verschillende groepen gezien in de regio. Ook dit weekend was het "gank" in België met meer dan 1000 waarnemingen op 2 dagen, waarvan wij er toch eentje mochten meepikken. De hoofdmeute was zoals altijd bij kraanvogels voor het oosten van het land. Foto: Gunther Groenez
12-02-2014 door DVDP

Witoogeend in Nederename

Witoogeend in Nederename
Er zit al een week witoogeend in Nederename op de uitgegraven kleiput van Vande Moortel. De vogel bevindt zich in een groep kuifeenden. 

De witoogeend is een schaarse broedvogel in Oost-Europa die in aantal afneemt. Voor België is het een vrij schaarse doortrekker en wintergast. Ze komen vaak voor tussen andere duikeenden en kunnen vrij lang op dezelfde plaats blijven hangen. Soms gebeurt het ook dat ze bij gebrek aan partners hybridiseren met andere duikeenden zoals kuif- en tafeleenden.

Het zijn ook graag geziene vogels in collecties bij kwekers vanwege de mooie kleuren die het mannetje vertoont. Bij de vogel van Nederename werden alvast geen (kleur)ringen gezien aan de linker- of rechterpoot, wat dus goed nieuws is voor diegenen die hem willen toevoegen op hun lijstje. Het is (nog maar) de achtste vogel van vermoedelijk wilde afkomst in tien jaar tijd in de regio.

Foto: Dimitri Van de Populiere 
01-02-2014 door DVDP

Roodkeelduiker op bezoek

Roodkeelduiker op bezoekOp de Donkvijver in Oudenaarde zit sinds 29 januari een adulte roodkeelduiker in winterkleed. De vogel werd ontdekt door NGE tijdens een slaapplaatstelling van meeuwen. Ondanks de verstoring op en rond de vijver, is deze duiker al enkele dagen aanwezig. Deze vogel is uitsluitend een wintergast. In België wordt hij regelmatig gezien aan de kust. Waarnemingen in het binnenland zijn eerder een zeldzaamheid. In het voorjaar vertrekken ze terug naar Scandinavië of West-Rusland.

Het was ondertussen alweer drie jaar geleden dat deze soort in de regio werd gezien. In 2011 werden we verwend met drie waarnemingen (2x op de Schelde in Oudenaarde, 1x op Tweeling in Eke). 

Foto: Bart Heirweg.
20-01-2014 door DVDP

Gezocht: Geelgors

Gezocht: Geelgors
De geelgors is een van de typische soorten geweest in onze streek, vroeger zelfs ook buiten de Vlaamse Ardennen. Daar zijn nu nog de laatste broedgebiedjes maar de winteraantallen zijn onrustwekkend gedaald, van nog meer dan 100 een paar jaar geleden naar een paar luttele waarnemingen nu.  Ook rietgors is in vrije val en de grauwe gors is bij ons ongeveer uitgestorven. Wat is er mis met de gorzen?

Daarom de oproep: kijk deze winter extra uit naar de soort op uw wandelingen en geef die door aan de vogelwerkgroep of de redactie of op waarnemingen.be. Het is een soort in nood en meten is weten, zoals zo dikwijls.
 
Artikel: Norbert Desmet
Foto: Bart Heirweg
08-01-2014 door DVDP

Bruine boszanger is soort van 2013

Bruine boszanger is soort van 2013

Bij het begin van het nieuwe jaar wordt er traditie-getrouw even terug-gekeken op wat het voorbije jaar ons heeft gebracht. Zo werd op onze nieuwjaarsreceptie voor de vierde maal de wisselbeker “lijster van het jaar” uitgedeeld, een prijs voor wie het hoogste aantal vogelsoorten heeft gezien binnen de regiogrenzen van VA+ op 1 jaar tijd. SFE mag de wisselbeker voor een jaartje op de schouw zetten. Hij klokte af op 180 soorten en kwam daarmee dicht in de buurt van het record (182 in 2011 door DDG).

De prestigieuze “Gerard Mornie-award” werd voor de derde keer overhandigd aan de persoon die de mooiste en zeldzaamste soort heeft gevonden tijdens het voorbije jaar. De winnaar wordt democratisch verkozen d.m.v. een stemming.  Gerard leverde net als vorig jaar eigenhandig de prijs: een mooi kader met foto. Dit jaar werd er gekozen voor de  bruine boszanger van DDG. Dit kbv-tje uit Oost-Siberië ontbreekt wat aan X-factor, maar is zeldzaam genoeg om de meerderheid van de stemmen achter zich te krijgen. Het gaat hier om de allereerste waarneming ooit voor VA+.  Hij volgt de breekbekstrandloper (2012 door ADV) en de 8 morinelplevieren (2011 door GCO) op. Op de tweede plaats volgde de kleinste jager (door ADV). De derde plek was voor de grote karekiet (door ADV).

Proficiat aan SFE en DDG. Een grote dank u wel aan Gerard en iedereen die heeft meegeholpen op de receptie.

24-12-2013 door DVDP

Verstoring op Donk zorgt voor slachtoffers

Verstoring op Donk zorgt voor slachtoffers

Afgelopen weken kwamen er regelmatig meldingen binnen van dode of gewonde meeuwen rond de Donkvijver in Oudenaarde, meer bepaald onder de hoogspanningskabels die in de buurt van de vijver staan. De meeuwen vliegen er 's nachts tegen en storten dan gewond naar beneden. Sommigen overleven de val niet. De meeuwen vliegen 's nachts op van de slaapplaats omwille van verstoring. Dat gebeurt meestal door bootjes, hoewel dit verboden is tijdens de wintermaanden net om verstoring tegen te gaan. De meeste van de slachtoffers zijn kokmeeuwen, niet onlogisch gezien die het talrijkst aanwezig zijn op de slaapplaats, gevolgd door de stormmeeuwen. 

De Donkvijver is de belangrijkste meeuwenslaapplaats in de Vlaamse Ardennen. In de wintermaanden troepen 's avonds duizenden meeuwen samen op de vijver. De kokmeeuwen zijn het talrijkst, met maxima tegen de 4500 aan, gevolgd door de stormmeeuwen, met maxima tegen de 1200 aan. De grotere soorten zoals zilvermeeuwen, kleine mantelmeeuwen en uitzonderlijk eens de zeldzame geelpootmeeuw, pontische meeuw en grote mantelmeeuw blijven er ook slapen. 

Foto: Kokmeeuwen door Dimitri Van de Populiere.

03-11-2013 door DVDP

Heurnemeersen scoren met bruine boszanger

Heurnemeersen scoren met bruine boszanger

Op 2 november werd in de Snippenwei in Eine een zeer zeldzame bruine boszanger ontdekt door conservator DDG. Dit kleine zangvogeltje is afkomstig uit het oosten van Siberië. Het is de eerste veldwaarneming voor de regio.
Het dier liet zich maar heel moeilijk laat zien. De vogel kruipt vaak weg tussen de lage begroeiing waardoor hij nog moeilijker te zien is. Zijn aanwezigheid wordt meestal eerst verraden door de typische smakkende tsjekroep. Andere vogelkijkers moesten dan ook uren geduld hebben voor ze hem ook konden zien of horen.
Deze zangvogel, wat gelijkend op een donkere tjiftjaf met een forse wenkbrauwstreep, is een broedvogel van de moerasbossen op de taiga. Hij duikt regelmatig eens op in West-Europa, vooral tijdens de tweede helft van oktober en eerste helft van november. Normaalgezien overwintert dit taaie beestje in Zuidoost-Azië.
Foto: Zicht op Snippenweide (DDG)

20-10-2013 door DVDP

Vinkenslag (door LNE)

Vinkenslag (door LNE)In de nacht van vrijdag 18 op zaterdag 19 oktober was het al duidelijk: wie buiten was en goed luisterde en keek, kon Koperwieken en Zanglijsters horen en bij het felle maanlicht zelfs zién overtrekken.  Zaterdag zou eindelijk een feestdag worden voor de “trektellers”, die eerder in het najaar nog niet verwend werden met grote aantallen vogels of zeldzame soorten.
GCO en LNE stonden nog vòòr zonsopgang op de trektelpost aan de Leystraat in Wannegem-Lede, en hadden vanaf de eerste minuut de handen vol met het determineren en tellen van vinken, lijsters en leeuweriken. Al van bij het begin werd duidelijk dat twee mensen nog geen fractie zouden kunnen tellen van wat nog maar vlakbij de telpost voorbijvloog, laat staan de diertjes die honderden meters verderop passeerden…
Om vijf na acht konden we al een Smelleken noteren, tuk op al dat lekkers volgt de kleinste roofvogel van Europa trekkende piepers en leeuweriken: zijn meeneemmaaltijd.
Mensen die op de trektelpost staan, krijgen nu en dan een sms van andere vogelwerkgroepleden: “Al iets gezien?” is de voor de hand liggende vraag. De antwoorden deze keer liepen uiteen van “Veel, zéér veel!” via “onvoorstelbaar” tot “HELP!!!”. Die hulp kwam er: ADV, NVW, WSI en later BDE kwamen mee tellen en noteren.
Het tellen van de overvliegende vogels is op zulke momenten bijna frustrerend: je ziet links van je een groepje van dertig, veertig vinken, probeert die zo correct mogelijk te tellen, maar ondertussen zie je dat er op de achtergrond een minstens even grote ‘kliek’  doorvliegt: wat doe je dan? En nog vóór je je verrekijker op die tweede groep gericht hebt, hoor je boven je alweer een andere groep, of een andere soort… Het is zo klaar als een klontje dat er op zulke dagen heel veel ‘onderteld’ wordt: de massa vogels is gewoon te groot om precieze tellingen te kunnen doen.
Nóg moeilijker dan het tellen (of nog meer frustrerend zo je wil), is het noteren: zowel links als rechts van de notulist worden soortnamen en totalen genoemd, en terwijl je op het lijntje ‘vink’ 19 schrijft, hoor je al ‘koperwiek 28’ zeggen en ‘kievit 6’.  Op zoek dus naar de juiste regel, maar ondertussen hoor je iemand “blauwe kiek” roepen, en dan wil je zelf toch ook eens kijken… echter weer iemand anders zegt nét op dat moment: “boomleeuwerik …’ om gek van te worden!
Het werd alleszins een fantastischevogelkijk-dag: boeiend om zoveel vogels in zo diverse soortenvariatie te zien overtrekken, in bijna zomerse weersomstandigheden.
De cijfers van de volledige “fenomenale vinkendag”, zoals GCO opmerkte op ‘trektellen.nl’, kan je daar gaan nalezen. Toch willen we jullie de meest markante niet onthouden: 12174 Vinken, 3051 Koperwieken, 1776 Veldleeuweriken en 1647 Kieviten… duizelingwekkend! Rietgors (164), Aalscholver (725), Kramsvogel (576) en Boomleeuwerik (16) lieten ook mooie getallen optekenen, net zoals de zes, misschien wel laatste van het jaar, Boerenzwaluwen.
Zondag 20 oktober, de ‘after-party’. Negen tellers op post, om een heruitzending van zaterdag te bekijken? Niet helemaal: de Vinken doen het met 5308 nog steeds goed, de Spreeuwen gaan voor een honderdtal extra (1249 op zaterdag, 1332 op zondag), maar de lijsters laten het afweten (154 Kramsvogels, 26 Zanglijsters en ‘slechts’ 127 Koperwieken). En kijk: toch nog vier ‘boerkes’, zoals de vogelaars de charmante Boerenzwaluw noemen.
Om twaalf uur houden enkelen het voor bekeken, het stoofvlees en de frietjes wachten thuis, het is mooi geweest.  ADV en GCO voelen als volleerde tellers waarschijnlijk aan hun eksterogen dat er nog wat zit aan te vliegen, want zij blijven nog wat ‘nakijken’. Korte tijd later melden ze de waarneming van de kers op de taart: een Roodkeelpieper! Bovendien vliegt het beestje niet over, maar zit het ergens in de mosterd- en klavervelden rond de TTP. Maandag is het piepertje nog aanwezig zodat enkele vogelaars nog kunnen genieten van de aanblik en het geluidje van deze zeldzame gast: een mooie afsluiter van een top-vogelweekend!
28-09-2013 door DVDP

Rosse grutto in Asper

Rosse grutto in AsperAfgelopen week zat er eerste kalenderjaar rosse grutto in het Klonkeveld in Asper. De vogel werd ontdekt door ADV vanop de trein. Rosse grutto is een zeldzame verschijning in het binnenland de laatste 20 jaar. Het betreft hier nog maar de derde waarneming in de regio sinds 1985 (Bron: "Zijn er nog vogels?" van LME en waarnemingen.be).Foto: Dimitri VDP.
03-09-2013 door DVDP

Kleinste jager op bezoek

Kleinste jager op bezoekEind augustus werd boven de Spettekraai in Zingem zowaar een jager spec. ontdekt door ADV. De vogel werd binnen het uur nog enkele keren gezien in de buurt van de Schelde tussen Zingem en Asper. De vogel werd van ver gezien en een zekere determinatie bleef uit. Het was pas op 1 september dat er zekerheid kwam. De vogel werd opnieuw gezien in de buurt van de sluis in Asper tegen de avond. Het werd al gauw donker en en het zien van de kenmerken bleek moeilijk te zijn, al waren sommigen het toch al eens dat het een juveniele kleinste jager betrof. 100% zekerheid kwam er pas de dag erna op basis van foto's en een vreemde twist aan het verhaal.  De volgende ochtend zat de vogel verzwakt op de weg naast de sluis. De vogel was zelfs zo verzwakt dat HVE het dier kon opnemen. HVE wou de vogel naar het VOC brengen. Hij stopte voor een kleine pitstop thuis om het dier wat vis bij te voederen. Dat deed de jager blijkbaar herleven, vloog op, won hoogte en was weg. Even later werd hij nog opgemerkt op een akker in Schelderode.  Kleinste jagers zijn in feite zeldzame doortrekkers aan onze kust, voornamelijk in de periode augustus tot oktober. Juveniele vogels worden soms gezien in het binnenland.  Het betrof hier nog maar de tweede waarneming voor onze regio. In 2010 werd een verzwakt exemplaar gevonden in Schorisse, dat later overleed in het VOC. Foto: juveniele kleinste jager, Schelderode; Hilbran Verstraete.
02-07-2013 door DVDP

Overzicht bijzondere waarnemingen maart-mei 2013

Overzicht bijzondere waarnemingen maart-mei 2013Sneeuw, koud, nat, winderig… De lente die er geen was. Het had ook een invloed op onze trekvogels. De algemene indruk is dat alles wat later was dit jaar. Regen en sneeuw brachten steltlopers naar beneden in maart, wat zorgde voor grote aantallen. Hopelijk hebben die steltlopers de koude een beetje kunnen verteren. Er zullen alleszins slachtoffers gevallen zijn en de eerste indrukken van het broedseizoen zijn allerminst positief. Er werden ook enkele bijzondere vogels gezien in de regio zoals een vale gier, steltkluten, ijslandse grutto, grote karekiet, bijeneters, een kanoet en andere toffe steltlopers.     Futen tot eenden   Kleine zwaan: 22-03: Hillegem: 4 ex over (DVDB). Kolgans: 2-03: Nokere: 33 ex over (LKI); 6-03 tot 10-03: Zingem, Damstraat: 2 ex (ADV, SFE); 7-03: Nokere: 100 ex over (LKI); 4-04: Eine: 40 ex over (SFE). Zomertaling: 22 waarnemingen. Krooneend: 24-03: Deinze, Vaart: 1 ex (VLO, e.a.). Eider: Deinze, Noorderwal: 1 vr. (al aanwezig vanaf 2/01, laatst gezien 19-05). Brilduiker: 4-03: Oudenaarde, Donk: 1 man (DVDP). Geoorde fuut: 28-04: Eke, Tweelingsputten: 1 ex (LVM, e.a.); 15-05: Nazareth, Callemoeie: 3 ex (DDG, e.a.). Roerdomp: 3-03: Nederename, Putten VDM: 1 ex (NGE); 24-03 en 29-03: Zingem, Grootmeers: 1 ex (LNE, JVD); 5-04: Eke, Koemeersen: 1 ex (NVW). Grote zilverreiger: 44 waarnemingen. Purperreiger: 15-04: Wannegem-Lede: 2 ex over (GCO); 22-04: Nazareth en Eine, Zevenputten: 1 ex (NVW, LME); 13-05: Melden: 1 ex (USA). Ooievaar: 63 waarnemingen. Lepelaar: 2-04: Eke, De Ratte: 1 ex (DVDP, e.a.); 18-05: Leievallei: 1 ex (PDP); 29-05: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (GCO, DVDP).     
Roofvogels   Vale gier: 26/27-04: Ronse, Wittentak: 1 ex: wild? Escape? (CHE). Visarend: 18-04: Asper: 1 ex (JaVH); 1-05: Petegem, Langemeersen: 1 ex (LNE); 9-05: Kruishoutem, kasteelpark: 3 ex (NGE, DVDP). Rode wouw: 33 waarnemingen! Zwarte wouw: 15 waarnemingen. Bruine kiekendief: 100 waarnemingen, wel enkele dubbelwaarnemingen. Blauwe kiekendief: 50 waarnemingen. Grauwe kiekendief: 25-04: Michelbeke: 1 vr (DBO); 26-04: Wannegem-Lede: 1 vr (GCO); 9-05: Petegem, Langemeersen: 1 vr (DVDP, BHE); 17-05 tot 19-05: Ooike: 1 man (GCO, e.a.). Wespendief: 25 waarnemingen. Havik: 13 waarnemingen. Slechtvalk: Oudenaarde, Walburga: broedgeval met 4 jongen.     
Rallen tot sternen  
Porseleinhoen: 14-04: Eine, Snippenweide: 1 ex roepend (DDG, e.a.). Kraanvogel: 5-03: Sint-Lievens-Houtem, Erwetegem, Wannegem-Lede en Ronse: 1 – 200 – 4 – 85 ex (PHE, HHA, GCO, RWE); 27-03: Berchem: 2 ex (NDS); 2-04: Wannegem-Lede en Maarke-Kerkem: 11 en 2 ex (GCO, DVQ); 21-04: Eke: 1 ex (CZA). Kwartel: 13-05: Kruishoutem, Zijldegemkouter (GCO); 18-05: Petegem, Langemeersen: 1 ex (PVDB); 20-05: Ename, Bos t’Ename: 1 ex (SFE); 27-05: Asper: 1 ex (JaVH); 28-05: Petegem, Langemeersen: 1 ex (NGE). Kluut: 9/10-03: Nazareth, Callemoeie: 1 tot 9 ex (NGE, e.a.); 10-03: Petegem, Langemeersen: 11 ex (DDG, LVDL); 27-03: Deinze, Noorderwal: 9 ex (VLO, KVH); 24-04: Eke, Tweelingsputten: 1 ex (SFE); 11-05: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (WSI, e.a.). Steltkluut: 23-05: Nazareth, Callemoeie: 3 ex (ADV, e.a.). Bontbekplevier: 40 waarnemingen. Max: 10-03: Heurne, Kouters: 11 ex (DVDP). Goudplevier: 46 waarnemingen. Max: 10-03: Petegem-aan-de-Schelde: 196 ex op kouter (DVDP, DDG, NGE, e.a.) + 9-04: Wannegem-Lede: 362 ex over (GCO). Kanoet: 11-05: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (DVDP, e.a.). Drieteenstrandloper: 4-5 verschillende exemplaren aan de Callemoeie vanaf 10-05 tot 29-05. Max: 15-05: 3 ex (BDE, e.a.). Bonte strandloper: 48 waarnemingen. Max: 10-03: Ouwegem, akker: 44 ex (NGE, e.a.). Temmincks strandloper: 18-05: Nazareth, Callemoeie: 2 ex (SFE, e.a.). Bosruiter: 18-04: Eke, De Ratte: 2 ex (JeVH) en Semmerzake: 2 ex (JaVH). Zwarte ruiter: 1-04: Zingem, Grootmeers: 1 roepend (JaVH); 28-04 tot 1-05: Meilegem, Kaaimeersen: 3 ex (GGR, e.a.). Groenpootruiter: 49 waarnemingen. Grutto: 107 waarnemingen. Max: 10-03: Eke, De Ratte: 96 ex (DVDP, GGR, e.a.); broedgeval: Bachte-Maria-Leerne: bezet nest met jongen (FGH). Ijslandse grutto: 10-03: Eke, De Ratte: 1 ex (BDE, e.a.). Regenwulp: 11 waarnemingen. Houtsnip: 39 waarnemingen. Bokje: 19 waarnemingen. Max: 8-04: Eine, Snippenweide: 3 ex (DDG, DVDP). Geelpootmeeuw: hele winter tot 2-04: Oudenaarde, omgeving sluis: 1 ex (NGE; e.a.). Pontische meeuw: hele winter tot 8-04: Oudenaarde, omgeving sluis: 1 ex (NGE; e.a.). Dwergmeeuw: 1-05: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (VLO); 15/16-05: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (DDG, e.a.). Noordse stern: 16-05: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (DDG, e.a.). Zwarte stern: 9 waarnemingen. Max: 26-04: Nederename, Putten VDM: 24 ex (NGE, e.a.).     Duiven tot lijsters   
Zomertortel: 15-04: Herzele: 1 ex (NBO); 12-05: Ronse, Oude Spoorweg: 2 ex (DVE); 18-05: Oudenaarde, Meersbloem: 1 ex (GGR, e.a.) & Mullem, Rooigembeekvallei: 1 ex (JaVH); 19-05: Oudenaarde, Donk: 2 ex (WSI, e.a.). Ransuil: 17 waarnemingen. Velduil: 26-04: Zegelsem: 1 ex (LNE); 25-05: Huise, Kolpaert: 1 ex (GCO); 27-05: Petegem, Langemeersen: 1 ex (JaVH, JeVH). Kerkuil: 17 waarnemingen. Bijeneter: 9-05: Kruishoutem, Zijldegemkouter: 3 ex over (GCO). Zwarte specht: 21-03: Ruien, Kluisbos: 1 ex (NDS); 29-03: Nazareth, Hospicebossen: 1 ex (JaVH); 7-04: Wortegem: Spitaelsbossen: 1 ex (SFE); 16-04: Melden, Koppenberg: 1 ex (XCO). Middelste bonte specht: 19-03: Lozer, Bos: 1 ex (NGE); 22-03: Ronse, Sint-Pietersbos: 1 ex (KGO). Kleine bonte specht: 46 waarnemingen. Boomleeuwerik:  11 waarnemingen. Boompieper: 22 waarnemingen. Rouwkwikstaart: 19 waarnemingen. Engelse gele kwikstaart: 24-04: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (JaVH). Pestvogel: 3-04: Oudenaarde, Sluis: 10 ex over (DDG). Nachtegaal: 25-04: Ronse: 1 ex (RWE); 21-05 tot 25-05: Oudenaarde, Camping Donk: 1 ex (LVDL, e.a.); 25-04: Zingem, Spettekraai: 1 ex (XCO); 26-04: Sint-Lievens-Houtem: 1 ex (WRO). Gekraagde roodstaart: 34 waarnemingen, meeste uit Eke. Tapuit: 35 waarnemingen. Paapje: 27-03: Eke, Koemeersen: 1 vr (NVW); 17-04: Melden: 1 ex (SDH); 20-04: Sint-Goriks-Oudenhove: 1 ex (DSC); 22-05 tot 26-05: Elsegem, Scheldemeersen: 1 kp (THE, e.a.); 26-05: Welden, Reytmeersen: 2 ex (JVDB) & Zeveren: 3 ex (JVL). Beflijster: 2-04: Bos t’Ename: 1 ex (USA); 14-04: Petegem, Langemeersen: 1 ex (LNE, e.a.) & Wannegem-Lede: 2 ex (GCO);  16-04: Ronse, Pyreneeën: 1 ex (DVE); 19-04: Welden, Reytmeersen: 1 ex (DDG); 24-04: Eine: 1 ex (DDG).     Zangers tot gorzen   
Braamsluiper: 30 waarnemingen. Rietzanger: 85 waarnemingen. Max: Eine, Snippenweide: 3 zp (DDG). Cetti’s zanger: 55 waarnemingen. Grote karekiet: 18/19-05: Petegem, Scheldekant: 1 ex (ADV, e.a.). Spotvogel: 50 waarnemingen. Grauwe vliegenvanger: 12 waarnemingen. Bonte vliegenvanger: 13-04: Machelen: 1 ex (ECO); 18-05: Huise, Rooigembeekvallei: 1 ex (JaVH). Matkop: 58 waarnemingen. Wielewaal: 30 waarnemingen. Kleine/Grote barmsijs: 18 waarnemingen. Europese kanarie: 15-04: Ronse, Sint-Pietersbos: 3 ex (KGO). Goudvink: 4-03: Ronse, Pyreneeën: 2 ex (DVE); 28-03: Ronse, Tombele: 1 ex (DVE); 19-04: Schorisse, Bos Terrijst: 1 ex (XCO). Appelvink: 26 waarnemingen. Kruisbek: 17-03: Schorisse, Bos Terrijst: 1 ex over (NVE); 2-05: Ronse, Muziekbos: 1 ex (RDS); 3-05: Oudenaarde: 1 ex over (NGE); 27-05: Huise, Beertegem: 1 ex over (BHE). Geelgors: 37 waarnemingen. Grauwe gors: 10-03: Moregem/Ooike: 1 ex (DDG, e.a.); 30-04: Huise, Leystraat: 1 ex (GCO).   Dank aan alle waarnemers! Foto: Bosrietzanger (Oudenaarde, Coupure) door DVDP.
06-06-2013 door DVDP

Honkvaste kievit (door Simon Feys)

Honkvaste kievit (door Simon Feys)In het begin van dit voorjaar lag De Ratte in Eke er goed bij voor steltlopers, met waarnemingen van onder andere grote groepen Grutto’s (tot maximum 97 samen!), Lepelaar, Bontbek- en Kleine plevieren, Watersnip, Wulp, Tureluur, Witgat en Bonte strandloper.   Zelf passeerde ik hier ook regelmatig om eens te kijken wat er zat. Als ik vogels bekijk, probeer ik ook steeds te kijken of er geen ge(kleur)ringde vogels tussenzitten, wat hier begin maart al resulteerde in 2 gekleurringde Grutto’s. Deze bleken allebei in Frankrijk geringd te zijn, en 1 ervan was zelfs 13 jaar oud.   Eind maart zag ik bij een van mijn bezoekjes een Kievit vlakbij de weg zitten, en toen ik hem door de verrekijker bekeek zag ik dat hij een metalen ring droeg. Aangezien hij niet echt aanstalten maakte om weg te vliegen haalde ik telescoop en fototoestel uit, en het lukte zowaar om de volledige code op de ring af te lezen. Het ging om een Belgische ring, en ik was toch wel benieuwd naar waar en wanneer deze vogel geringd was. Thuis stuurde ik meteen de gegevens door naar het KBIN, en toen ik deze week een stapeltje papieren met vooral aflezingen van geringde meeuwen kreeg toegestuurd, zaten de gegevens van deze vogel er ook tussen. Hij bleek als pullus op exact dezelfde plaats geringd als waar ik hem zag, en dit in april 1996! Zo maar even 17 jaar oud dus (en nog niet eerder teruggemeld), lang niet slecht. Een zoektocht op internet leverde al snel het leeftijdsrecord voor Kievit op, een Deense vogel bleek maar liefst 24 jaar en 6 maanden oud geweest te zijn (http://www.euring.org/data_and_codes/longevity-voous.htm), de vogel van Eke heeft dus nog wel even te gaan wil hij of zij dit record breken. De oudste geringde vogel die ik zelf ooit zag was een Kokmeeuw van 24 jaar oud, ook een vogels met een Belgische metalen ring.
10-03-2013 door DVDP

Steltloperfestival: Relaas van een gek weekend

Steltloperfestival: Relaas van een gek weekend
Wat een weekend! Grutto's, bonte strandlopers, kluten, goudplevieren, bontbekplevieren, watersnippen, bokjes, wulpen, ... Zo veel dat je er tureluurs van werd. Overal in de regio kwamen steltlopers dit weekend aan de grond, van de meest banale akker tot ondergelopen weilanden. We weten al langer dan vandaag dat je bij druilerig weer begin maart een goede kans maakt op bv. goudplevier. Maar wat zich gisteren en vandaag heeft afgespeeld, had niemand gedacht. Hier volgt een overzicht van wat er de voorbije twee dagen te zien was.


Het begon allemaal rond de middag op zaterdag. Koude wind en mistig weer trokken heel wat steltlopers naar beneden. Bovendien ligt alles er kletsnat bij. Ideaal dus! Laten we beginnen met de grutto's. Op zaterdag werd een groep van 90 grutto's gezien in de Langemeersen te Petegem, die kort nadien opvlogen. In de late namiddag zaten er al 75 aan De Ratte in Eke. Misschien een deel van de groep uit Petegem? Op zondag werden grutto's bijna overal gezien waar een plas water stond. Een 30-tal in de Langemeersen, tot 97 aan de Ratte in Eke, 47 op een akker in Ouwegem, 40 in de Kaaimeersen te Meilegem. Bovendien werden er nog overvliegende groepen gezien tussen Oudenaarde en Zingem en enkele kleinere groepjes in weiden. Tussen de 97 grutto's aan De Ratte werd op zondag trouwens ook een zeldzame ondersoort van de grutto; de Ijslandse grutto; gezien (BDE, e.v.a.).


Aan de Callemoeie in Nazareth zat op zaterdag een groep van 9 kluten en op zondag in de Langemeersen in Petegem een groep van 11.


De grootste groep goudplevieren was te vinden op een akker in Moregem. 196 goudplevieren voelden zich daar goed thuis tot een jagende slechtvalk de groep in paniek deed wegvliegen. Andere kleinere groepen werden ook nog ontdekt in Eine aan Den Doorn (10 ex), Ouwegem (6 ex), Heurne (16 ex) en in Ronse (7 ex).


Op zaterdag werd 1 bontbekplevier gezien aan de Callemoeie in Nazareth, maar de dag erna kreeg hij gezelschap. In Moregem liep een enkeling tussen de verdronken maïsstoppels, 4 ex. waren te zien in Nazareth, eentje aan De Ratte in Eke, 5 in Ouwegem, 8 in Ooike en grootste groep was te zien op een akker in Heurne: 11 ex.


Op de Snippenweide in Eine zaten op zaterdag 19 watersnippen en 2 bokjes. Een ander bokje werd nog gezien op het industrieterrein De Coupure in Oudenaarde.


Wulpen werden gezien in Ronse, Zingem, Eke, Petegem-Schelde, Ouwegem, Mullem en Heurne.


De grootste groep tureluurs werd gezien in Ouwegem. Een groep van 17 foerageerde op een ondergelopen akker. Aan De Ratte in Eke werden er 9 gezien, en de akker in Moregem was goed voor 8 tureluurs.


Ook de bonte strandlopers waren massaal aanwezig. Op zaterdag tot 40 ex aan De Ratte in Eke en eentje aan de Callemoeie in Nazareth. Op zondag werden er gezien aan De Ratte in Eke (13 ex), Moregem (3 ex), Langemeersen in Petegem (4 ex), Heurne (8 ex) en maar liefst 50 ex in Ouwegem.


Conclusie: deze aantallen zijn zeer ongewoon voor het binnenland. Er werden op 2 dagen meer steltlopers gezien dan in voorbije jaren samen! Wellicht spelen verschillende factoren samen. Het weer lijkt alvast de grootste te zijn. Neerslag brengt sowieso overtrekkende steltlopers naar beneden. Bovendien liggen er heel wat gebieden zeer gunstig bij voor waadvogels door de neerslag van de afgelopen twee dagen. Begin maart is dan bovendien ook nog eens de piekperiode voor de trek van grutto.


Foto: "Bonte strandloper" door Paul Vandenbulcke.
 

07-03-2013 door DVDP

Kraanvogels gezien in de regio

Kraanvogels gezien in de regioDe voorbije dagen werd België overspoeld met kraanvogels. Deze sierlijke vogels trekken van hun overwinterings-gebieden in Spanje en Frankrijk terug naar het noorden. Het zwaartepunt van deze trek ligt voor ons land meestal in het oosten. Dat was ook nu het geval met o.a. een nieuw record in Bütgenbach waar 26.487 kraanvogels overvlogen.  Dankzij wind uit oostelijke richting mocht ook het westen van het land een beetje meegenieten van deze trek. Ook onze regio pikte enkele graantjes mee. Zo werden op 5 maart 3 waarnemingen ingevoerd. Boven Wannegem-Lede trokken 4 ex. over (GCO), in Ronse werd een groep van 85 gezien (RWE), maar de grootste groep werd gezien boven Erwetegem: een grote groep van maar liefst 200 ex. (HHA).  Foto: kraanvogeltrek Bütgenbach door David 'Billy' Herman
21-01-2013 door DVDP

Vrouwtje eider al hele poos aan Noorderwal

Vrouwtje eider al hele poos aan NoorderwalAan de Noorderwal in Deinze is al sinds 5 januari een vrouwtje eidereend aanwezig (LNE). Deze grote eend houdt zich op aan het strandje langs de vaart. Met slechts 3 waarnemingen in de laatste 10 jaar is het dus een zeldzame bezoeker. Eidereenden komen voornamelijk voor in kustgebieden. In de winter kunnen ze gezien worden aan de Belgische kust. Ze voeden zich met schelpdieren. De vogels heeft zijn naam te danken aan de Ijslanders, die hem de Aeþur-fugl, of "donsvogel" noemen. Foto: Dimitri Van de Populiere 
19-01-2013 door DVDP

Pestvogels aan sluis Oudenaarde

Pestvogels aan sluis OudenaardeSinds maandag 14 januari vertoeven er enkele pestvogels in de omgeving van de sluis in Oudenaarde. Deze noordelijke bezoekers doen er zich te goed aan de Gelderse roos en rozenbottel.  Aanvankelijk werd er een groep van een achttal vogels gezien. Terwijl de rest van de groep verdween, bleven twee eerstejaars pestvogels zitten. De twee vogels zijn niet schuw en zijn dus gewillige fotomodellen. Gisteren en eergisteren werden ze niet meer gezien, maar vandaag doken ze opnieuw op. Foto: Gerard Mornie
04-01-2013 door DVDP

Bijzondere waarnemingen september-november

De herfst. Die periode van het jaar waar we met z’n allen naar het noorden staren. Wachtend op dat lijntje ganzen, een bel van buizerds of een troep lijsters. Misschien, heel misschien hebben we ook eens geluk en halen we er die spetter uit. Beide telposten in de regio (Huise, Leystraat en Zwalm, Vinkemolen) werden druk bemand. Samen kwamen we aan meer dan 260 trekteluren. Al die ijver leverde ook heel wat op. Spetters werden gezien en jaren oude records sneuvelden. Zeearend, steppekiekendief, duinpiepers, roodkeelpieper, grote pieper en ortolaan passeerden de revue. Bij deze ook een warme oproep: stem op het einde van het jaar mee voor de beste soort van het jaar op onze mailinglist.

Futen tot eenden

 Geoorde fuut: 19-10 en 18-11: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (KGO, HVO). Wilde zwaan: 29-9: Berchem, Akkers: 3 ex over (USA). Kolgans: 21-10: Eke, Koemeersen: 14 ex over (GMI); 28-11: Wannegem-Lede: 38 ex over in verschillende groepen (GCO); 28-11 en 29-11: Asper, Dorp: 52 en 55 ex over (JaVH); 29-11: Wannegem-Lede: 30 ex in verschillende groepen over (GCO). Toendrarietgans: 29-11: Wannegem-Lede: 3 ex over (GCO). Grauwe gans: topdag 29-11: Wannegem-Lede: 1680 ex over (GCO). Ooievaar: 18 waarnemingen. Purperreiger: 18-11: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (HVO). Kleine zilverreiger: 8/9-9: Heurne, Dal: 1 ex (DDG, e.a.). Grote zilverreiger: 42 waarnemingen.

Roofvogels

Zeearend: 28-10: Zwalm, Vinkemolen: 1 ex over (LNE, ADV). Visarend: 1-9: Huise, Leystraat: 1 ex over (GCO) en Bachte-Maria-Leerne: 1 ex over (JaVH); 13-9: Huise, Leystraat: 1 ex (GCO); 28-9: Bevere, Dorp: 1 ex over (NGE). Rode wouw: 24-9: Wannegem-Lede: 1 ex over (GCO); 11-10: Welden: 1 ex over (SFE); 14-10: Zwalm, Vinkemolen: 1 ex (LNE, e.a.); 16-10: Beerlegem: 1 ex over (JaVH); 21-10: Dikkele: 1 ex over (CNU); 27-10: Zwalm, Vinkemolen: 1 ex over (BDE, e.a.). Bruine kiekendief: 17 waarnemingen. Blauwe kiekendief: 18 waarnemingen. Grauwe kiekendief: 21-9: Asper, Dorp: 1 ex over (JaVH). Steppenkiekendief: 1-10: Zwalm, Vinkemolen: 1 ad man over (LNE). Havik: 11 waarnemingen. Buizerd: topdag 27-10: Zwalm, Vinkemolen: 79 ex over. Smelleken: 15 waarnemingen. Slechtvalk: 39 waarnemingen.Wespendief: 8 waarnemingen.

Rallen tot sternen

Porseleinhoen: 8-9: Berchem, Paddenbroek: 1 ex (DDE). Houtsnip: 11 waarnemingen. Bokje: 24-11: Eine, Snippenwei: 2 ex (DDG, ADV). Goudplevier: 16 waarnemingen. Grote mantelmeeuw: 20-11: Deinze, Noorderwal: 1 ex (NGE); 25-11: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (ADV); 28/30-11: Eine, Scheldemeersen: 1 ex (DDG). Pontische meeuw: 10-11 tot 20-11: Deinze, Noorderwal: 1 ex (VLO, KVE, NGE). 16-11: Oudenaarde, Schelde: 1 ex (NGE). Geelpootmeeuw: 8 waarnemingen. Zwarte stern: 4-9: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (ADV, JaVH).

Duiven tot lijsters

Ransuil: 1-10: Zingem, Dorp: 1 ex (EVDA); 2-10: Kruishoutem: 1 ex (WSI); 10-10: Oudenaarde, Sluis: 1 ex (BHE); 14-10: Dikkelvenne: 1 ex (JVE). Velduil: 24-10: Wannegem-Lede: 1 ex (GCO). Kerkuil: 11 waarnemingen. Zwarte specht: 6-11: Wortegem: 1 ex (NDS). Middelste bonte specht: 18 waarnemingen, waaronder tuinwaarnemingen in Dikkelvenne (BDE) en Schorisse (RDC). Kleine bonte specht: 16 waarnemingen. Draaihals: 1-9: Ronse, Pyreneeën: 1 ex (DVE); 29-9: Mater: 1 ex (USA, MVD). Veldleeuwerik: topdag 20-10: Huise, Leystraat: 2927 ex over (GCO, DVDP); Boomleeuwerik: 14-10: Zwalm, Vinkemolen: regiorecord 57 ex over (ADV, LNE, e.a.); 6/20-10: Huise, Leystraat: 41 en 48 ex over (GCO, DVDP). Totaal 41 waarnemingen. Bonte vliegenvanger: 4-9: Ruien, Kluisbos: 1 ex (NDS). Graspieper: 30-9: Huise, Leystraat: regiorecord 1474 ex over (GCO, DVDP). Duinpieper: 9-9: Huise, Leystraat en Zwalm, Vinkemolen: 1 ex over (GCO, LNE); 15-9: Zingem: 1 ex over (DVDP). Grote pieper: 27-10: Huise, Leystraat: 1 ex over (GCO, DVDP). Boompieper: 14 waarnemingen. Roodkeelpieper: 6-10: Oudenaarde, Meersbloem: 1 ex over (DDE); 11-10: Wannegem-Lede: 1 ex over (GCO).  Pestvogel: 10/11/12-10: Berchem, Weyns: 3-1-2 ex (TLI); 17-11: Oudenaarde, Scheldemeersen: 1 ex over (DDG); 21/24/25-11: Ronse, Pyreneeën: 1-3-3 ex (CDR, DVE, RWE); 26-11: Mullem, Kolpaert: 1 ex over (DVDP); 29-11: Oudenaarde: 2 ex over (NGE). Gekraagde roodstaart: 20-9: Berchem, Paddenbroek: 1 vangst (TLI, NDS); 4-10: Ronse: 1 ex (DVE); 26/27-10: Ename, Bos: 1 ex (LME). Tapuit: 27 waarnemingen. Paapje: 10 waarnemingen; max 20-9: Berchem, akkers: 5 ex (NDS). Koperwiek: topdag 27-10: Huise, Leystraat: 1617 ex over (GCO, DVDP). Beflijster: 12-10: Ronse, Pyreneeën: 1 ex (DVE); 18/20-10 en 3-11: Wannegem-Lede: 1 ex (GCO).

Zangers tot gorzen

Europese kanarie: 7-10: Huise, Leystraat: 1 ex over (GCO); 24-10: Ronse, Pyreneeën: 1 ex over (DVE). Barmsijs: 24 waarnemingen. Kruisbek: 10 waarnemingen. Vink: 20-10: Huise, Leystraat: regiorecord 4713 ex over (GCO, DVDP). Goudvink: 28/30-10: Ronse: 1 ex (DVE); 10/11-11: Meilegem, Kaaihoeve: 1 vr (BDE, e.a.); 11-11: Wortegem: 1 ex (GCO). Appelvink: 41 waarnemingen. Ortolaan: 15/23-9: Huise, Leystraat: 1 ex over (GCO). Ijsgors: 30-10: Huise, Leystraat: 1 ex over (GCO); 11-11: Ronse, Pyreneeën: 1 ex over (DVE).

Dank aan alle waarnemers!

11-12-2012 door DVDP

Grote zee-eenden bezoeken regio

Grote zee-eenden bezoeken regioVoor het eerst in bijna 13 jaar kregen we in onze regio nog eens bezoek van grote zee-eend. Op 8-12-12 werden twee grote zee-eenden ontdekt aan de Tweelingsputten/Integra in Eke door NVW. De eenden bleven minstens nog tot 10-12-12 aanwezig op de plas. De laatste waarneming dateert al van het jaar 2000, tijdens de maand januari. Toen doken er ook twee op, eveneens op de Tweelingsputten. Het is nog maar de dertiende waarneming van deze soort in de regio.Foto: Gerard Mornie
06-12-2012 door DVDP

Telposten breken records

Telposten breken recordsDe tellers op onze trektelposten mogen terugkijken op een geslaagd najaar. Vogelkijkers kwamen vaak ogen en oren te kort om alles te kunnen registreren. Dit fenomeen was merkbaar over het hele land. De commentaren van op de Vlaamse telposten logen er niet om: ongezien, verbijsterend, overweldigend. Zo zullen 18, 19 en 20 oktober 2012 de annalen ingaan als de dolle driedaagse. Zelden trokken zoveel vogels op zo’n korte periode over Vlaanderen. Op het eind van deze drie dagen stond de teller op 2.453.854 vogels. Nooit vertoond! 
Regiorecords 
De telposten uit onze regio werden uiteraard ook bemand. Vanaf half augustus tot begin november stonden er zowel tellers aan de Leystraat op de grens tussen Huise en Wannegem als aan de Vinkemolen in Zwalm. In totaal kwam men in de Leystraat aan 106 trekteluren en aan de Vinkemolen 152 uren, dit in begin november. Bij het aantal getelde vogels houden de posten elkaar in evenwicht. 40 870 vogels werden geteld en genoteerd in Huise. In Zwalm kwam men aan 37 658.   Maar welke records zijn er nu gesneuveld? Op zaterdag 20 oktober kwam men in Huise aan 4.713 overvliegende vinken na 6 uur tellen. Zo werd het 23-jarige regiorecord verbroken (’89: Wannegem: 3.900 ex; GCO).   Aan de Vinkemolen verbrak men het record van boomleeuwerik. Op 14 oktober noteerde men in totaal 57 vogels, een nieuw regiorecord. Aan de Leystraat werden er op 6 en 20 oktober respectievelijk 41 en 48 boomleeuweriken geteld, goed voor een derde en tweede plek. De veldleeuweriken kwamen ook massaal aangevlogen uit het noorden. Op 20 oktober telde men in Huise tot 2.927 vogels.   Ook de graspiepers zorgden voor een nieuw record. Op 30 september werden er aan de Leystraat 1.474 piepers geteld.  De lijsterachtigen trokken ook goed door. Zanglijsters braken net geen record, maar bij de koperwieken kwam men tot 1.617 exemplaren op 26 oktober in Huise.   Houtduiven en spreeuwen vlogen ook in grote aantallen door. In Zwalm telde men op 4 november tot 5.426 houtduiven. Op 20 oktober werden er 3.423 overtrekkende spreeuwen genoteerd in Huise.   Aan de Vinkemolen deed men een zeer verdienstelijke poging om het record van buizerd te verbreken, maar men strandde met de meet in zicht. Op 27 oktober kwam men tot 79 doortrekkers. In 2010 telde men tot 83 doortrekkers in Wannegem. De beweging van enkele mezensoorten was ook erg opvallend. Zo doken overal zwarte mezen op. Bij de pimpel- en koolmezen is er zelfs sprake van een invasie.   
Spetters 
De records op de telposten waren nog niet bevredigend genoeg voor de tellers. Men haalde ook nog eens enkele spetters uit de lucht.   Zwarte ooievaar, velduil, grote pieper, duinpieper, roodkeelpieper, ortolaan en ijsgors werden waargenomen in Huise. In Zwalm deden een mannetje steppenkiekendief, zeearend en duinpieper de harten sneller slaan.   Verder passeerden ook nog bruine en blauwe kiekendief, rode wouw, visarend, smelleken, ooievaar, grote zilverreiger, beflijster en Europese kanarie de revue. 
Goed nieuws? 
Zijn de hoge aantallen van dit najaar goed nieuws? We mogen best wel vrolijk worden van zo’n overweldigend natuurfenomeen. Maar gaat het goed met al deze soorten in België? Het antwoord is eerder negatief. Een concreet voorbeeld: op drie dagen tijd passeerden over ons land 362.533 veldleeuweriken. Voor Vlaanderen wordt de totale broedpopulatie echter maar geraamd op 9.000 à 11.000 (cijfer uit 2000 -2002), voor Wallonië zijn dat 23.000 broedparen (cijfer uit 2001-2007), samen goed voor maximaal 34.000 paartjes. De vogels die hier passeerden zijn vogels die ten noorden of ten oosten van ons broeden In België gaat het immers slecht met de veldleeuwerik door de intensivering van de landbouw en de veranderingen in het landelijk landschap.   Een verklaring voor deze uitzonderlijke trek is niet eenduidig. Een geslaagd broedseizoen in Scandinavië, gevolgd door een voedseltekort is een van de hypotheses van deze massale trek.  Wil je op de hoogte blijven van het trektellen? Bezoek dan www.trektellen.org. Wil je volgend najaar zelf komen meetellen, hou dan het forum in de gaten op www.natuur-forum.be.   
Bronnen: www.natuurbericht.be
                  www.vwg-vlaamseardennenplus.be
                  www.trektellen.org
                 Zijn er nog vogels (Luc Menschaert, 1991)
Foto: Vinkemolen, Zwalm (Paul Vandenbulcke)  
12-11-2012 door DVDP

Pestvogels gesignaleerd in de regio

Pestvogels gesignaleerd in de regio

Er worden de laatste week overal in België pestvogels gezien. We mogen dus spreken van een invasie.  Ondertussen zijn er ook al gesignaliseerd in onze regio. In de tuin van TLI in Berchem werden er al tot drie keer toe pestvogels gezien. Het blijft nog wachten op de eerste twitchbare vogels. Dat is ondertussen al van  februari 2005 geleden. Toen dook er een groepje van 8 vogels op aan de sluis in Oudenaarde. Uitkijken dus! Zeker op plaatsen met veel besdragende struiken.

Foto: Gunther Groenez.

30-10-2012 door DVDP

Telposten scoren met zeearend en grote pieper

Telposten scoren met zeearend en grote pieper
Afgelopen weekend werd er opnieuw geteld op onze twee telposten van dit najaar. Aan de Leystraat in Huise/Wannegem werd zaterdagochtend een grote pieper opgemerkt door GCO & DVDP. Zondagmiddag lukte het LNE om er een zeearend uit te pikken vanaf telpost Vinkemolen. Het dier vloog ongeveer boven Zottegem.

De dag voordien werden er al twee zeearenden opgemerkt boven de Durmemeersen in Hamme. Mogelijk was het een van die twee zeearenden die de dag nadien werd opgepikt boven Zottegem, dat mooi ten ZW van Hamme ligt.

De grote pieper op zaterdag aan de Leystraat was mogelijk een dier dat overnacht heeft rond de telpost. De pieper werd eerst gehoord, maar niet gezien. Een minuut later werd de typische roep opnieuw gehoord en de wegvliegende pieper werd dan ook gezien. Hoogst waarschijnlijk is hij opgevlogen uit een van de akkers rond de telpost.

Er werd dat weekend ook nog rode wouw, blauwe kiekendieven, ooievaars en heel wat grauwe ganzen gezien boven de telposten. Later meer...

Foto zeearend: Gerard Mornie.  
08-10-2012 door DVDP

Buidelmees aan de vistrap

Buidelmees aan de vistrap
Deze voormiddag werd een buidelmees gezien aan de vistrap aan de sluis van Oudenaarde (DDG). Het diertje doet er zich wellicht tegoed aan de talrijke lisdodden die daar staan. Hij houdt zich schuil in de wilgen en is daarom soms moeilijk te zien. De roep lijkt erg goed op dat van rietgors, maar is langgerekter. 
Het is nog maar de vijfde waarneming in 11 jaar tijd van deze zeldzame doortrekker. Eerdere waarnemingen gebeurden in Zingem (2001, DDG), opgespoten terrein (2003, DDG & NGE), Petegem langs de Schelde (2003, DDG & NGE) en Langemeersen (2010, NGE). Als we nog verder terugkeren in de tijd zien we dat het dan al van 1989 geleden is dat er nog buidelmezen gezien werden in de regio. Foto: Benny Cottele (Bourgoyen)
01-10-2012 door DVDP

Steppekiekendief over telpost

Steppekiekendief over telpost
De trektelposten in de regio werden afgelopen weekend goed bemand.Er werd zowel geteld aan de Vinkemolen in Sint-Denijs-Boekel, als in de Leystraat te Huise/Wannegem. Op maandag werd er zelfs melding gemaakt van een overtrekkende steppekiekendief (LNE) aan de Vinkemolen. Het betrof een adult mannetje. Meteen het allereerste exemplaar voor de regio. Foto: Johan Cosijn (Steppekiekendief in Turkije).

Het was het weekend van de graspiepers. In totaal werden 3 366 exemplaren geteld, waarvan 2 422 geteld werden in de Leystraat. Andere hoogtepunten daar waren 2 grote zilverreigers, bruine kiekendief, smelleken, boompieper en kruisbek. Aan de Vinkemolen scoorde men naast de steppenkiekendief ook nog bruine kiekendief en blauwe kiekendief.

Volgend weekend opnieuw op post! Wie interesse heeft om één van beide posten te komen bezoeken, hou dan zeker het forum (http://www.natuur-forum.be) in de gaten bij "Vogels" en "trektellen". Daar worden afspraken gemaakt over wie, waar en wanneer de posten bemand zijn.
07-09-2012 door DVDP

Bijzonde waarnemingen juni-september

Bijzonde waarnemingen juni-septemberDe hoogtepunten van deze wisselvallige zomer waren ongetwijfeld de kwartelkoning aan Bos t’Ename, de noordse en reuzensterns aan de Callemoeie, waarneming van duinpieper in Asper, de ringvangst van een waterrietzanger in het Paddenbroek, een graszanger in Eine en een overvliegende ortolaan in Huise.

Eenden tot futen
Zomertaling: 19-06: Nazareth, Callemoeie: 3 ex (KGO); 20-07: Zingem, Grootmeers: 2 ex (JaVH,JeVH); 2-08: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (DVDP). Krooneend: 5-06: Zingem, Weiput: 1 ex (DDG). Geoorde fuut: 21-06: Nazareth, Callemoeie: 2 ex (KGO); 5-07: Opbrakel, Bovenloop Zwalm: 1 ex (CDE). Kwak: 1-08: Zingem, Weiput: 1 ex (JaVH, JeVH); 12-08: Ename, Bos: 1 ex (GGR, JDW, DDG); 17-08: Eine, Snippenweide: 1 ex (DDG). Grote zilverreiger: 2-06: Wannegem, Kouters: 1 ex (GCO); 11-07: Eke, Koemeers: 1 ex (KHU); 12-07: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (KGO); 26-08: Zingem, Coupure: 1 ex (ADV). Purperreiger: 12-08: Zingem, Grootmeers: 1 ex (ADV, BDE); 13-08: Asper, Dorp: 1 ex (JaVH). Ooievaar: 21 waarnemingen; grootste groep: 18-08: Ronse, Ijsmolen: 70 ex (LBA). Zwarte ooievaar: 6/7-08: Zingem, Grootmeers: 1 ex (ADV, EVDA); 14-08: Melden: 1 ex (SDH); 31-08: Wannegem, Kouters: 1 ex (GCO).

Roofvogels
Visarend: 15-08: Bevere, Dorp: 1 ex (MVO, EVG). Zwarte wouw: 22-06: Velzeke: 1 ex (MDC); 23-06: Gottem: 1 ex (JTE). Bruine kiekendief: 18 waarnemingen. Blauwe kiekendief: 4-08: Ronse, Pyreneeën: 1 ex (DVE). Grauwe kiekendief: 20-07: Sint-Martens-Leerne: 1 ex (JeVH); 28-08: Kruishoutem, Zijldegem: 1 ex (GCO); 29-08: Wannegem, Kouters: 1 ex (GCO). Wespendief: 61 waarnemingen. Havik: 18-06: Ename, Bos: 1 ex (GTA); 31-07: Ronse, Tombele: 1 ex (RWE); 3/6-08: Ename, Bos: 1 ex (PBL); 5-08: Welden, Reytmeersen: 1 ex (DDG, e.a.); 11/14-08: Kwaremont, Beiaardbos: 1 ex (DVE, NDS); 15-08: Lierde, Uilenbroek: 1 ex (ADG). Slechtvalk: 25 waarnemingen.

Rallen tot sternen
Kwartel: 41 waarnemingen. Kwartelkoning: 4 t.e.m. 12-07: Ename, Bos: 1 ex (PBL, e.v.a.). Steltkluut: 22-08: Olsene, Leievallei: 1 ex (KHO). Kleine plevier: 18 waarnemingen. Bosruiter: 21/26-08: Zingem, Coupure: 1/3 ex (JaVH). Groenpootruiter: 6 waarnemingen. Regenwulp: 10-07: Zingem, Grootmeers: 1 ex (ADV); 15-07: Strijpen: 1 ex (CNU); 20-07: Eine, Snippenweide: 1 ex (DDG); 19-08: Wannegem, Kouters: 1 ex (GCO). Zwartkopmeeuw: 9 waarnemingen. Geelpootmeeuw: 12 waarnemingen. Pontische meeuw: 10-06 tot 19-07: Oudenaarde/Eine, Schelde: 1e zomer (NGE, DDG). Grote mantelmeeuw: 6-06: Deinze, Noorderwal: 1 ex (NGE); 9-08: Nazareth, Callemoeie: 5 ex (grootste aantal ooit!) (JaVH); 16-08: Petegem-Leie: 1 ex (VLO); 18-08: Nazareth, Callemoeie: 2 ex (JeVH). Visdief: 25 waarnemingen. Noordse stern: 9-08: Nazareth, Callemoeie: 2 ex (JaVH). Reuzenstern: 28-08: Nazareth, Callemoeie: 3 ex (DVDP, e.a.). Zwarte stern: 27-06: Nazareth, Callemoeie: 1 ex (KGO); 25-07: Oudenaarde, Donk: 1 ex (DVDP).

Duiven tot lijsters
Zomertortel: 14 waarnemingen. Ransuil: 24 waarnemingen. Kerkuil: 15 waarnemingen. Zwarte specht: 26-07: Wortegem, Spitaelsbossen: 1 ex (NDS). Kleine bonte specht: 10 waarnemingen. Middelste bonte specht: 1/7-07 en 13-08: Ronse, Pyreneeën: 1 ex (DVE); 3-07: Ronse, Nieuw Kerkhof: 1 ex (DVE). Draaihals: 18/24-08: Berchem, Paddenbroek: 1 vangst (TLI). Boompieper: 21-08: Ronse, Scheldekouter: 1 ex (DVE); 28-08: Wannegem, Kouters & Zingem, Grootmeers: 1 & 3 ex (GCO & JaVH); 29-08: Wannegem, Kouters: 2 ex (GCO). Duinpieper: 30-08: Asper, Dorp: 1 ex (JaVH). Rouwkwikstaart: 10-06: Eke, Ganzenbroek: 1 ex (TMA). Engelse gele kwikstaart: 3-06: Kruishoutem, Zijldegem: 1 ex (DDG). Nachtegaal: 12-06: Grotenberge, Breivelde: 1 ex (DVDB). Gekraagde roodstaart: 6-06: Schorisse: 1 ex (PDS). Tapuit: 10 waarnemingen vanaf half augustus. Paapje: 18-08: Ronse, Pyreneeën: 2 ex (DVE); 28-08: Kruishoutem, Zijldegem & Zingem, Grootmeers: 6 & 2 ex (JaVH). Roodborsttapuit: 26-06: Petegem, Langemeersen: 1 ex (NGE).

Zangers tot gorzen
Braamsluiper: 12 waarnemingen. Rietzanger: 16 waarnemingen. Waterrietzanger: 15-08: Berchem, Paddenbroek: 1 vangst (TLI, NDS). Graszanger: 11-08: Eine, Snippenwei: 1 ex (DDG, e.a.). Cetti’s zanger: 20 waarnemingen. Spotvogel: 18 waarnemingen. Orpheusspotvogel: vogel van eind mei (zie vorige editie) nog aanwezig tot 7-06 in Ronse, Geboortebos. Fluiter: 14-06: Nukerke: 1 ex (ADE). Bonte vliegenvanger: 14/15-06: Nukerke: 1 ex (ADE, DVDP); 12-08: Zingem, Stuivenberg: 1 ex (ADV); 17-08: Oudenaarde, Stad: 1 ex (LVDB); 18-08: Dikkelvenne, Scheldemeersen & Ronse, Bois Joly: 1 ex (JVE, DVE); 28-08: Berchem, Paddenbroek: 1 vangst (TLI). Matkop: 60 waarnemingen. Wielewaal: 13 waarnemingen. Europese kanarie: 19-07: Oudenaarde, Stad: 1 ex (NGE). Appelvink: 13 waarnemingen, allemaal uit Ronse, Pyreneeën. Kruisbek: 14/19-06: Ronse, Pyreneeën: 13/6 ex (DVE); 28-06: Ename, Bos & Oudenaarde, Stad: 8 & 1 ex (GTA, NGE); 3-07: Ronse, Bois Joly: 5 ex (DVE); 21-07: Ronse, Muziekbos: 3 ex (ADV); 5-08: Dikkelvenne: 1 ex (JVE); 14-08: Ronse, Pyreneeën: 8 ex (DVE). Ortolaan: 28-08: Huise, Kouters: 1 ex (GCO). Geelgors: 55 waarnemingen.

Dank aan alle waarnemers. 
25-08-2012 door DVDP

Drie reuzensterns aan de Callemoeie

Drie reuzensterns aan de CallemoeieOp 24/08 werden drie reuzensterns gezien aan de Callemoeie in Nazareth (DVDP, e.a.). De sterns zullen wellicht overnacht hebben aan de Callemoeie. Ze bleven nog tot 9u43 aanwezig. Het is nog maar de vierde waarneming ooit voor onze regio, de eerste keer dat er meer dan één dier werd gezien. De eerste waarneming dateert van 1987 (Opgespoten terrein, Oudenaarde). De tweede waarneming komt uit 2002 (Langemeersen, Petegem, NGE). De derde dateert van 2009. Toen had NVW een reuzenstern aan de Callemoeie.
De reuzenstern is de grootste stern. In Europa vind je ze voornamelijk aan de Baltische en de Zwarte Zee. Tijdens de trekperiode kunnen ze wel eens gezien worden in België, maar de waarnemingen zijn erg schaars, zeker in het binnenland.
24-08-2012 door DVDP

Waterrietzanger geringd in Paddenbroek

Waterrietzanger geringd in Paddenbroek
Voor het tweede jaar op rij werd er een water-rietzanger geringd in reservaat Paddenbroek in Berchem (TLI, NDS). Het betrof een adult vrouwtje.
Ook vorig jaar werd er een waterrietzanger geringd. Het ging toen om een eerste kalenderjaar (zie foto door Peter Van de Kerckhove). In 2009 werd er ook een eerste kalenderjaar geringd. Telkens in de periode tussen 15 en 25 augustus.
De waterrietzanger is een bedreigde zangvogel. De soort broedt voornamelijk in Oost-Europa en West-Azië. De soort durft tijdens de trekperiode wel eens op te duiken in de lage landen. Het aantal is weliswaar beperkt tot enkele exemplaren. 
13-08-2012 door DVDP

Zeldzame graszanger aan Snippenweide

Zeldzame graszanger aan SnippenweideZaterdag werd er een zeldzame graszanger gezien in het reservaat de Snippen-weide in Eine (DDG, e.a.). Het diertje liet zich enkel zien in de vroege ochtend. Het reservaat is niet toegankelijk. Je kijkt het best van op het jaagpad langs de Schelde. Het was al van 2008 geleden dat er nog eentje opdook in de regio. 

De vogel is ook zeldzaam op nationaal niveau. Het betreft nog maar de derde waarneming voor België in deze jaargang (cf. waarnemingen.be). Het is een soort die erg wintergevoelig is. Tijdens langdurige vorstperiodes hebben ze het erg moeilijk. Tijdens zachtere winters rukken ze naar het noorden op van hun normale leefgebied in Zuid-Europa.
24-07-2012 door DVDP

En ze zijn weer weg...

En ze zijn weer weg...
We zijn nog maar halfweg de zomer, of sommige vogels beginnen zich al op het zuiden te richten. Het zuiden wenkt voor de ene soort al wat vroeger dan voor de andere. 

In de tweede helft van juni zie je al witgatjes samentroepen op de slikplaten, uitgebroed in het noorden. Op 22 juni zat er al een groep van 14 aan de brug in Zingem (BDE). Vanaf half augustus komt het grootste deel van de steltlopertrek weer op gang.

De koekoek is ook een vroege vertrekker. Eenmaal de plicht gedaan is, hebben ze hier eigenlijk niet veel meer te zoeken. Hun jongen moeten ze namelijk niet zelf grootbrengen. In Engeland loopt er een project van het BTO die gezenderde koekoeken volgen. Een van die koekoeken is Chris. Hij arriveerde op 1 mei in Essex (V.K.) en was op 12 juni al in België. Zijn "zomer" duurde dus maar een kleine zes weken. Hij zwerfde wat rond in de provincie Antwerpen. Op 16 juli was hij in Sicilië en op 19 juli was hij al de Sahara over. Hij zit nu rond Lake Chad in Tsjaad.

Nog hooguit twee weken en dan is het luchtruim boven onze steden ook wat stiller. De gierzwaluwen zullen ineens verdwijnen. Van de ene dag op de andere zijn ze plots weg. Via een geolocator werd in 2010 een gierzwaluw uit Vlaanderen gevolgd. Hij vertrok hier op 28 juli. Drie dagen later zat hij in Spanje. Half augustus was hij de Sahara over om helemaal door te vliegen tot Mozambique (ZO-Afrika). 
21-02-2012 door DDG

Nakend broedseizoen

Nakend broedseizoenDe strenge vorstperiode is nog maar achter de rug, of de eerste soorten beginnen zich al voor te bereiden op het broedseizoen. Terwijl het voor sommige soorten nog enkele maanden wachten is op hun terugkomst uit Afrika (vb Spotvogel, Grauwe Vliegenvanger, Wespendief), zijn een aantal andere soorten reeds begonnen: We hebben het dan over vroege broeders zoals Bosuil en Nijlgans, maar ook verschillende roofvogels die nu reedsbegonnen zijn met het afbakenen van hun territorium.

Nederland kent reeds een jarenlange traditie wat broedvogelmonitoring betreft. België hinkt een stuk achterop. Voor een aantal mensen is waarschijnlijk het werk dat in een broedvogelmonitoring kruipt na inventarisatie een te hoge drempel. Wie 60 uren vrijmaakt in een broedseizoen om broedvogels te karteren mag nog eens rekenen op ongeveer 60 uren zwoegen met allerlei soortenkaartjes, datums controleren, territoria intekenen…  Voor sommigen ongetwijfeld een leuke bezigheid anderen besteden hun zomertijd liever aan iets anders.
De vereniging SOVON vogelonderzoek Nederland heeft een online module uitgewerkt waarbij al de ingegeven broedvogelverdachte waarnemingen worden omgezet naar aantal territoria.  Geen urenlang avondwerk meer en overzetten op allerlei soortenkaartjes, nee. Na het inventariseren zet je alles in een online kaartje (werkt een beetje als www.waarnemingen.be) en op het einde van het broedseizoen klik je op een knopje… en klaar is kees. Je krijgt een rapport met het aantal territoria van al de geïnventariseerde broedvogels in je gebied.

Natuurpunt deed vorig jaar een test met deze SOVON module. Een aantal ervaren waarnemers testen de module uit, werd hier en dar op punt gezet. En nu kan je terecht op: www.avimap.org
Voor mensen die al langer aan broedvogeltellingen doen ligt de overstap voor de hand, maar het is nu vooral het uitgelezen moment om in andere gebieden een nieuwe monitoring op te starten!
Ben je geïnteresseerd? Contacteer dan onze vogelwerkgroep.

Vorig jaar werden de Heurnemeersen geïnventariseerd vogels deze methode.
09-01-2012 door BHE

In memoriam: Marcel Nachtergaele

Deze middag heeft Marcel Nachtergaele in de gezegende leeftijd van 90 jaar zachtjes, vredevol, sereen, deze wereld verlaten. Marcel was stichter van de Wielewaal Schelde-Leie, waarvan Natuurpunt VA+, na een periode van desintegratie in meerdere afdelingen en tenslotte herintegratie in ons regionaal bestuur, de opvolger is. De verdienste van Marcel voor natuurbehoud en landschapszorg in onze regio kan op geen enkele manier worden overschat.
 
De familie neemt afscheid van Marcel in intieme kring. In afspraak met zijn nabestaanden plannen we met NP VA+ een herinneringsmoment met daaraan gekoppeld een wandeling, vermoedelijk op een zondagnamiddag in februari in het Lozerbos. Verdere communicatie hierover volgt nog. We zijn er van overtuigd dat velen onder ons een dergelijk moment op prijs zullen stellen, misschien zelfs nodig hebben. De beste manier om van Marcel afscheid te nemen lijkt ons buiten, in een gebied dat hem nauw aan het hart lag, onder gelijkgestemden.
27-11-2011 door NGE

Aalscholvernieuws

In november was traditiegetrouw de eerste winterse aalscholvertelling. Opnieuw was er een lichte daling in de aantallen. In totaal werden 175 ex. geteld verspreid over 2 slaapplaatsen. Dank aan alle vogelaars die op zoek ging (ook zij die er geen vonden :-) )
21-11-2010 door NGE

Aalscholvers stagneren

Op 13 november werd opnieuw een telling gehouden op de ons gekende aalscholverslaapplaatsen op het grondgebied van VA+. Deze keer werden 182 slapers geteld, verdeeld over drie plaatsen. Als we het aantal vergelijken met die van vorige jaren, dan stellen we vast dat die aantallen al enkele jaren constant zijn.

2007: 183
2008: 216
2009: 192
2010: 182 Op de Callemoeie in Nazareth is al enkele weken een aalscholver te zien met een grote rode kleurring. Hij blijkt uit Noorwegen nabij Oslo te komen.
03-08-2010 door DDG

Najaarstrek 2010

Najaarstrek 2010Begin augustus: het aantal Gierzwaluwen daalt zienderogen, op slikplaten verschijnen weer volop Witgatjes, Oeverlopers, misschien een Bosruiter.
In rietvelden maak je kans op een waarneming van Rietzanger of wie weet, een Porseleinhoen langs de rand op het slik? Er duiken vogels op in je tuin die er niet gebroed hebben...
Kortom: de najaarstrek is begonnen.

We willen uiteraard niets missen van die najaarstrek en ontvangen graag uw waarnemingen! Zag je een Grauwe Vliegenvanger op trek in je tuin? Of een Spotvogel? Of voor de geluksvogels onder ons: hebben ze in je tuin gebroed? Zag je Visdieven foerageren boven een van onze grote waterplassen? En is die overvliegende Wespendief een plaatselijke broedvogel of een vroege doortrekker.

Graag ontvangen we je waarnemingen!

Waarnemingen ingeven kan op deze site: http://vwgvap.waarnemingen.be/waarnemingen_v7.php?groep=1

Je ook altijd foto’s toevoegen. Zo werd bovenstaande Visdief op de gevoelige plaat gelegd door Gunther Groenez.
21-06-2010 door BHE

Basis workshop natuurfotografie

Basis workshop natuurfotografieWie naast vogels ook intresse heeft in natuur fotografie kan een workshop fotografie volgen onderleiding van Bart Heirweg:

"Ik organiseer deze workshop speciaal voor de beginnende natuurfotograaf. Doorheen de dag zal ik uitleg geven omtrent de basisbegrippen van natuurfotografie, zoals diafragma en sluitertijd, belichting, compositie en het gebruik van filters en een statief. Naast die basis uitleg zal ik ook verschillende handige tips bespreken die je zullen helpen om betere foto’s te maken. De workshop zal zo wat alle aspecten van natuurfotografie omvatten, inclusief landschaps- en macrofotografie. Elke deelnemer wordt verwacht zijn of haar camera material mee te nemen, en indien mogelijk, ook een statief. Als je in het bezit bent van een laptop, breng die dan ook gerust mee.

De dag zal verdeeld worden in een vroege morgen en late namiddag sessie in het veld. Om zoveel mogelijk fotografische mogelijkheden uit te testen, zullen we tenminste twee verschillende locaties bezoeken. Aangezien we voor zonsopgang starten, zullen we van de mooiste uurtjes van de dag genieten en zo leren werken met de verschillende aspecten van belichting. Daarnaast zullen we ook focussen op cameratechnieken, compositie en het belang van voorbereiding.
Onder de middag zullen we onze foto’s bespreken en evalueren op een groot scherm en zo leren van elkaars technieken en fouten. We zullen uiteraard ook de tijd nemen om elkaar te leren kennen en interessante tips uit te wisselen.

Op het einde van de dag ontvangt iedere deelnemer een fotografiecursus (in pdf) die alle aspecten van natuurfotografie omhelst, inclusief de thema’s die we die dag besproken hebben. Na de workshop kan elke deelnemer bovendien genieten van gratis feedback op zijn of haar foto's of informatie omtrent cameramateriaal en techniek.

Afhankelijk van de weersomstandigheden zullen we normaal gezien de Langemeersen bezoeken, een natuurreservaat in de Scheldevallei, en het Brakelbos, een groot loofbos in het hartje van de Vlaamse Ardennen. Deze locaties staan echter nog niet vast, aangezien ik mij aanpas aan de wensen van de deelnemers. Ik zal bovendien iedere deelnemer persoonlijk contacteren om uit te zoeken wat hij of zij verwacht van de dag en vervolgens probeer ik het programma te buigen naar ieders wensen."

Data: Zondag 12 september 2010
Plaats: Oudenaarde
Tijd: 07:00 - 18:00

Meer informatie en inschrijven op: http://www.bartheirweg.com/nl/workshops/workshop-natuurfotografie
23-02-2010 door BHE

Workshop macrofotografie

Workshop macrofotografieWie naast vogels ook intresse heeft in natuur fotografie kan een workshop fotografie volgen onderleiding van Bart Heirweg.

Deze workshop verkent de verschillende aspecten van macro -en close-up fotografie. We leren naast het instellen van onze camera ook over sluitertijd en diafragma, belichting, scherptediepte en scherpstellen. Tijdens deze workshop besteden we ook extra aandacht aan veldkennis, want al snel zal blijken dat die een zeer belangrijk rol speelt bij macrofotografie.

We starten de dag met een ochtendsessie in het veld op zoek naar insecten die dan een stuk gemakkelijker te benaderen zijn en misschien zelfs bedekt zijn met dauwdruppeltjes van de voorbije nacht. Aangezien we voor zonsopgang starten, zullen we van de mooiste uurtjes van de dag kunnen genieten en kunnen we fotograferen in het zachte, warme licht rond zonsopgang.

Tijdens de middagpauze houden we een korte presentatie rond macro -en close-up fotografie, gevolgd door uitleg over materiaal, compositie, camera ondersteuning, het localiseren van een onderwerp en het belang van voorbereiding. Nadien zullen we onze foto’s bespreken en evalueren op een groot scherm en zo leren van elkaars technieken en fouten. We zullen uiteraard ook de tijd nemen om elkaar te leren kennen en interessante tips uit te wisselen.

We hanteren een flexibele planning wat locaties voor deze macrofotografie workshop betreft en laten ons leiden door het weer van die dag.

Op het einde van de dag ontvangt iedere deelnemer een fotografiecursus (in pdf) die alle aspecten van natuurfotografie omhelst, inclusief de thema’s die we die dag besproken hebben.

Deze macrofotografie workshop is geschikt voor fotografen die beschikken over een reflexcamera (al dan niet digitaal) en een macro -of telelens. Als je dergelijk materiaal niet ter beschikking hebt dan kan je mij steeds op voorhand contacteren om te bekijken of je die dag eventueel materiaal van mij kan lenen. Als je over een statief en een laptop beschikt, breng die dan ook zeker mee. Ook wordt iedere deelnemer verwacht zijn of haar eigen lunchpakket mee te brengen.

We zullen vaak laag bij de grond werken, vergeet dus niet om aangepaste kledij te dragen en stevige waterdichte wandelschoenen.

Data: Zondag 18 April 2010
Plaats: Oudenaarde
Tijd: 06:00 - 18:00

Meer informatie en inschrijven op: http://www.bartheirweg.com/nl/workshops/workshop-macrofotografie
25-01-2010 door BHE

Vrijwilligers gezocht voor Huismussenonderzoek

Vrijwilligers gezocht voor HuismussenonderzoekVrijwilligers gezocht voor Huismussen onderzoek. Vogel-bescherming Vlaanderen vzw voert in samenwerking met de onderzoeksgroep Terrestrische Ecologie UGent en ABLLO vzw een lange termijnonderzoek naar de dichtheden en aantalsontwikkeling van Huismussen (Passer domesticus) in stedelijke en verstedelijkte gebieden. Huismustellingen volgens de methode van het nieuwe MUS-project (Meetnet Urbane Soorten) van SOVON en Vogelbescherming Nederland zullen de basis vormen van dit onderzoek. In het kader van dit onderzoek zoekt Vogelbescherming Vlaanderen vrijwillige medewerkers die aan dit lange termijnonderzoek willen meewerken. Als vrijwilliger van de Mussenwerkgroep kunt u kiezen
tussen drie verschillende profielen.

U wordt:
  • vaste teller en engageert zich om jaarlijks tijdens de broedperiode van de Huismus drie keer
    Huismussen te inventariseren op acht kort bij elkaar gelegen locaties;
  • puntteller en engageert zich om jaarlijks tijdens de broedperiode van de Huismus drie keer
    Huismussen te inventariseren op één vaste locatie;
  • losse teller en engageert zich om jaarlijks deel te nemen aan het Nationaal Mussentelweekend.

Wenst u deel te nemen aan dit onderzoek? Vul dan vrijblijvend onderstaande gegevens in en wij
houden u op de hoogte.

Download het inschrijvingsformulier.
25-08-2009 door BHE

Workshop natuurfotografie

Workshop natuurfotografieWie naast vogels ook intresse heeft in natuur fotografie kan dit najaar een workshop fotografie volgen onderleiding van Bart Heirweg.

Afhankelijk van je eigen kennis kan je kiezen uit verschillende types. Op deze manier kan ik zowel de beginnende als gevorderde fotograaf de mogelijkheid geven bij te leren.

Op zo’n workshop gaan we zowel tijdens de vroege ochtend als de late namiddag op pad en bezoeken daarbij verschillende locaties, waardoor we uiteenlopende fotografische mogelijkheden zullen creëren. We zijn reeds bij het eerste licht in het veld en kunnen daarom gebruik maken van het mooiste moment van de dag. We besteden bijzondere aandacht aan de kwaliteit en het gebruik van licht. Verder focussen we ons ondermeer ook op cameratechniek, compositie, belichting en het belang van voorbereiding.

Deze workshops worden speciaal op maat geknipt. Door het beperkte aantal deelnemers kan ik bijzondere aandacht besteden aan individuele wensen en verlangens, daarom wordt U ook op voorhand gecontacteerd zodat ik kan bepalen wat U precies verwacht van de dag.

Meer informatie vindt u op: http://www.bartheirweg.com/nl/workshops
30-05-2009 door NDS

Daniel Packet

Bij het zien van een torenvalknestkast zullen we onze gedachten nog dikwijls laten dwalen naar de bezieler van dit project, Daniel Packet, die op 25 mei 2009 voor altijd is weggegaan. ‘Het is goed geweest, zorg voor elkaar’ waren zijn laatste woorden tegen zijn familie rondom hem.

Sedert het ontstaan van onze afdeling 40 jaar geleden is Daniel nooit weg geweest en zijn betrokkenheid was groot. Een korte tijd was Daniel bestuurslid van de toen grote wielewaalafdeling Schelde-Leie. Velen kennen hem als vogelringer. Hij was inderdaad vooral met vogels bezig. Er waren de nestkasten in de bossen en meer 100 torenvalknestkasten die hij ruim 15 jaar opvolgde. En dan was er zijn geduldige uitleg op de wandelingen. Naast vele tochten in de eigen streek begeleidde Daniel een tiental winterse tochten naar de Braakman. Hierdoor leerde hij vogelsoorten kennen die we in Schelde-Leie niet of zelden konden waarnemen. De ouderen uit de vogelwerkgroep herinneren zich zeker de vele W.V.O. vergaderingen waarop hij aan de hand van balgen of opgezette vogels de kenmerken van moeilijke soorten aan de beginnende vogelaars toonde. In die tijd waren dia’s zeldzaam en was van digitale vogelfotografie immers nog geen sprake.

Zijn inzet ten bate van de natuur, op zeer veel vlakken was groot, ook als leraar aan het VTI in Waregem. De Langemeersen in Wortegem-Petegem lagen hem nauw aan het hart, evenals de Pereboomplassen en de Leyhoek in de Leievallei. Ook de spoorwegbedding in Waregem en de IJzervallei waar de kinderen actief zijn in de natuurbescherming mogen we zeker niet vergeten vermelden.

Lange tijd was zijn tuin bijna een vogelasiel en tegelijk een juweeltje aan natuur waar hij samen met zijn vrouw Erna met plezier uren in doorbracht. De binding met die natuur zat er van bij zijn opgroeien in, in een periode waar in zijn polders wielewalen nog in de boomgaarden broeden. Hij heeft net als wij allen de natuur zien achteruitgaan en dat deed hem pijn. Maar hij stuurde duizenden kleine en grote boodschappers de lucht in met een ring, telkens weer en met een glimlach. En ik ben zeker dat het daar in Zulte steeds een goed gevoel en veel voldoening gaf als er een antwoord terug kwam, soms van heel ver

Wij verwoorden hier het medeleven van velen. Hij was op een heel gewone manier een heel belangrijke schakel in het bewustwordingsproces dat natuur en de bescherming ervan erg belangrijk is. Hij heeft die gedachte ook meegegeven aan zijn opvolgers, in de eerste plaats aan zijn zonen Wim en Jo en zijn dochter Greet. Maar ook aan zijn vrienden ringers en de velen die met hem in het veld waren. Hij stond zelden vooraan in de rij maar was een stille werker die bergen verzet heeft. Zo zullen we hem ook steeds blijven herinneren, zo zullen we hem ook erg missen!

Daniel wordt vandaag 30 mei in Waregem uitgeleide gedaan. We zullen er zijn, sommigen iets verder weg, maar allen met een warm hart en veel respect.
14-01-2009 door BHE

Vogels kijken? Ook voor u!

Vogels kijken? Ook voor u!De succesvolle basiscursus van vorig jaar wordt herhaald,  ditmaal georganiseerd door Werkgroep Maarkebeekvallei (Natuurpunt Vlaams Ardennen) en Vogelwerkgroep Vlaamse Ardennen Plus.

- drie theorieavonden (vrijdagavonden 6, 13 en 27 maart 2009)

- drie buitenactiviteiten (zondagvoormid-dagen 22 maart watervogeltocht langs de Schelde, zo 5 april vroegemorgentocht te Maarke, 19 april 2009 vogeltocht te Ronse)

De theorielessen gaan door in de Parochiale Zaal van Etikhove (Nederholbeekstraat 30, 9680 Etikhove-Maarkedal), vangen stipt aan om 20u en eindigen omstreeks 22u30. Deuren en bar open vanaf 19u30.

Kostprijs: 15 EUR voor leden, 20 EUR voor niet-leden, 10 EUR voor -18-jarigen. Als inschrijving geldt (enkel) een overschrijving op rekeningnr. 001-5483165-25 van Natuurpunt Vlaamse Ardennen, Berkenstraat 15, 9680 Maarkedal, met ver-melding van vogelcursus. Om praktische redenen wordt het aantal inschrijvingen beperkt.

Inlichtingen:
Tel. 0475/34 65 86 of
Paul@vwg-vlaamseardennenplus.be
05-01-2009 door NGE

Aalscholver petitie

Aalscholver petitieAalscholvers zijn in onze streek een vertrouwd gezicht. Bij de jaarlijkse slaapplaatstellingen telden we er de laatste 2 jaar ongeveer 200. Ooit stond de soort op uitsterven in delen van Europa. Pas toen de soort eind jaren ’70 een strikte bescherming kreeg, keerde het tij. Eerst langzaam maar daarna steeds sneller. Het herstel van de Aalscholver op het einde van de vorige eeuw mag gerust één van de meest opmerkelijke ornithologische feiten uit die tijd genoemd worden.

Aalscholvers blijven ook nu nog de nodige controverse uitlokken. Dat blijkt ondermeer uit het lobbywerk van zowel de Belgische als de Europese sportvissers die alles in het werk stellen om de Aalscholver zijn beschermde status te ontnemen. Vogelbescherming Vlaanderen wil met een tegenpetitie de hengelsportlobby weerwerk geven.

Lees meer en teken de petitie op:
http://www.vogelbescherming.be/site/index.php?option=com_content&view=category&id=67&Itemid=168
20-11-2008 door BHE

Internationaal Natuurfotografie Festival

Internationaal Natuurfotografie FestivalOp 13 en 14 december organiseert de Bond voor Verantwoorde Natuurfotografie in cultuurcentrum Ter Dilft in Bornem het Internationaal Natuurfotografie Festival.

Een heel weekend zullen er projecties en live presentaties te zien zijn van natuurfotografen uit binnen- en buitenland. Verdeeld over vier dagdelen komen 5 buitenlandse toppers en 5 Vlaamse natuurfotografen hun ding doen “on stage”, afgewisseld met in totaal 20 korte projecties over een brede waaier aan natuurbestemmingen en onderwerpen.

Ter gelegenheid van het festival heeft de BVNF 120 foto’s van aangesloten natuurfotografen verzameld in een prachtig boek, dat op het festival te koop zal worden aangeboden. Er zullen ook 3 fototentoonstellingen met in totaal 200 foto’s gratis te bezichtigen zijn.

Heeft u interesse, neem dan een kijkje op http://www.natuurfotofestival.be

Voor toegangstickets kan u terecht op http://www.terdilft.be/ (rechts bovenaan de homepage staat de link om uw genummerde plaats kiezen) of via reservaties@terdilft.be

U heeft er in 2005 misschien al van genoten, wacht niet tot in 2011 voor de volgende editie!
02-11-2008 door NGE

Punt-transect-tellingen in het Burreken

Punt-transect-tellingen in het BurrekenDit weekend vond de elfde punt-transect-telling van het Burreken plaats.
De werkwijze in het kort: telkens 5 minuten stilstaan op elk vooraf bepaald punt (totaal:12) en ondertussen alles noteren wat je ziet. Het leverde 42 soorten op en meer dan 600 waargenomen vogels. Een Eekhoorn liet zich ook even zien. 19 Grauwe ganzen passeerden laag over zodat we het geluid van hun vleugels hoorden.
In december doen we het nog een laatste keer...
Tellers van dienst: LVDL en NGE.Voor meer info: contacteer Gunther Groenez.
02-09-2008 door PVDB

Verslag tocht Harchies

Verslag tocht HarchiesOm 7:30 werd verzameld in Leupegem voor de traditionele tocht naar Harchies die inmiddels zowat aan zijn dertigste editie toe moest zijn geweest.
Het beloofde een mooie voormiddag te worden met stralend weer.
Eens uit te auto gestapt, begroetten de eerste tjiftjaffen ons al.
Vanaf de dijk bij de eerste plassen hoorden we te typische zang van verschillende Cetti’s zangers en tussen de struiken door zagen we al 8 Grote zilverreigers. Op de kleine plas zat een nonnetje en ook een Geoorde fuut het ons heel lastig te maken door voortdurend onder te duiken. Een Ijsvogel flitste voorbij.
Bij de plas van Hensies liet een Bruine kiekendief zich fraai bekijken. De tweede schuilhut aldaar is altijd een hoogtepunt van de tocht. We zagen er een roerdomp vliegen, er kwam een visarend een toertje boven onze hoofden maken (om hem voor de rest van de voormiddag niet meer terug te zien) en er zaten onder andere een Brilduiker (met ring), 1 m. Witoogeend (voor zover die zuiver was), enkele Zomertalingen en nog veel meer.
Ijsvogels, zilverreigers (grote en kleine) en Boomvalken bij de vleet.

Als vroegtijdige apotheose passeerde een groep van 22 Ooievaars (weliswaar op ruime afstand).

Een goed gevulde voormiddag dus!
04-08-2008 door BHE

Kleine site update

Onze website staat nu al ruim 2 jaar online en in die tijd hebben jullie meer dan 14.000 waarnemingen ingegeven. Hierdoor werd onze database wat trager, maar door alle waarnemingen voor 2008 te archiveren, loopt alles weer vlot. Het is dus vanaf nu enkel mogelijk om de waarnemingen vanaf 2008 te bekijken. Oudere waarnemingen kunnen natuurlijk nog steeds bij ons opgevraagd worden.

Voor de rest zijn er nog een aantal kleinere aanpassingen gebeurd. Jullie zullen daar niet echt veel van merken, het is vooral optimalisatie van de code.
14-07-2008 door DDG

Najaarstrek komt stilletjes op gang

Najaarstrek komt stilletjes op gangTraditioneel is de zomer een kalme periode om vogels te spotten. De zangactiviteit ligt zo goed als stil en veel soorten zijn druk bezig hun jongen groot te brengen, vaak op een verborgen manier.

Gegevens van broedvogels zijn echter zeer waardevol! Ze zijn als het ware een maatstaf voor de kwaliteit van onze natuur. Laat broedvogelgegevens dan ook niet achter in je gedachten, maar geef ze door op onze website! Kwetsbare soorten kan je steeds invoeren en verborgen houden op onze site. Zo worden de gegevens bewaard, maar kan je toch verstoring vermijden.

Wie goed rondspeurt merkt echter al dat de najaarstrek stilletjes in gang schiet. Het startschot wordt gegeven door onze steltlopers, vaak adulte exemplaren, van welke het broedsel mislukt is. Oeverlopers lopen weer zenuwachtig rond op de boorden van Leie en Schelde, Witgatjes zijn weer te vinden aan weideplasjes. Groenpootruiters vallen soms hoog uit de lucht om- na een minuut heen en weer pikken- weer onmiddellijk verder te trekken. Ook kan het interessant zijn kleinere meeuwen te checken. Met wat geluk haal je er rondzwervende Zwartkopmeeuwen uit.

Deze kalmere periode kan ook de ideale gelegenheid zijn om je notaboekjes uit te pluizen en je vergeten waarnemingen in te voeren.

Vergeet alvast op warme zomeravonden niet te genieten van de duizelingwekkende achtervolgingsvluchten van de Gierzwaluwen. Voor je het weet zijn ze alweer op weg naar Afrika…
01-02-2008 door BHE

Vogels Voeren en Beloeren

Vogels Voeren en BeloerenOp 2 & 3 februari 2008 organiseren we opnieuw een telweekend. Dan tellen we met zijn allen onze tuinvogels.

Hoe tellen?
Na het voederen een half uurtje of iets langer tellen levert reeds genoeg gegevens op om een goed beeld te vormen van de vogelrijkdom in je tuin. Noteer per soort het grootste aantal dat je op hetzelfde moment hebt geteld op of nabij de voederplaats.
Een voorbeeld: op 3 februari zie je op 9u34 drie koolmezen op de plank, op 9u58 vier op de plank en 1 aan de vetbol, op 10u geen en op 10u13 vier. In dit geval vul je op het formulier naast koolmees het getal vijf.
Je hoeft niet op beide dagen waar te nemen! Maar het mag.
Noteer ook soorten die niet in de lijst van 20 vogelsoorten op het formulier voorkomen als ze de voederplaats bezoeken. Die lijst van 20 is enkel een hulpmiddel om snel de waarnemingen te noteren.

Voor meer informatie  en om je gegevens door te geven, bezoek: http://www.natuurpunt.be/default.asp?ID=924
20-01-2008 door BHE

Vogels kijken ook voor u!

Vogels kijken ook voor u!Natuurpunt Zwalm.vallei organiseert samen met de VWG Vlaamse Ardennen Plus een basiscursus vogels.

Er zijn 3 theorieavonden (vrijdagavond 7, 14 en 21 maart 2008) en 3 buitenactiviteiten (zondag 16 maart watervogeltelling tocht langs de Schelde, 13 april vroegemorgentocht en 27 april vogelwandeling)

De theorieavonden gaan door in het ontmoetingscentrum van Leeuwergem (Gentse Steenweg 306, Leeuwergem-Zottegem, vlak bij de kerk van Leeuwergem) en vangen aan om 20u.

Kostprijs: 10€ voor leden en 15€ voor niet-leden. Als inschrijving geldt een overschrijving op rekeningnummer 920-1016321-35 van Natuurpunt Zwalm.vallei met vermelding vogelcursus.

Inlichtingen:
Tel. 0475 34 65 86 of paul@vwg-vlaamseardennenplus.be

Bekijk onze flyer 
19-01-2008 door NGE

Hey gull…

Op 19 januari 2008 werd de jaarlijkse nationale telling van meeuwenslaapplaatsen uitgevoerd. In ons afdelingsgebied zijn er al jarenlang 2 meeuwenslaapplaatsen. De Donkvijver in Oudenaarde en de Callemoeievijver te Nazareth. De totalen van de schattingen op de twee plassen: 5300 Kokmeeuwen, 320 Stormmeeuwen, 55 Zilvermeeuwen, 4 Kleine mantelmeeuwen (allen adult), 1 Geelpootmeeuw (1e wi), 1 Pontische meeuw (1e wi).De Callemoeie had ook deze keer veruit de meeste meeuwen. De hoeveelheden van de Donkvijver worden steeds geringer. Er wordt dan ook ’s nachts illegaal op de Donkvijver gevaren door vissers. Tellers van dienst waren DDG en NGE.
13-01-2008 door NGE

Aalscholvers bij ons – deel II

Op 12 januari vond de tweede slaapplaatstelling voor Aalscholvers plaats voor deze winter. In onze regio werden op die avond weer op dezelfde twee plaatsen overnachtende aalscholvers gevonden. In de Reytmeersen kwamen 91 vogels slapen; in de Leyhoek waren het er 105.
In Zingem, Eine en Nazareth werden geen overnachtende vogels gevonden. Het aantal is dus in dezelfde grootteorde als bij de vorige telling. Aan de deelnemers van dit project: hartelijk dank!
Aan diegenen die niet deelnemen, maar wél een overnachtingsplaats weten zijn in ons afdelingsgebied: laat het ons AUB weten, zodat wij deze mee kunnen tellen bij de volgende telling!
06-01-2008 door GGR

Inventarisatie van stand- en broedvogels in het Burreken 2008

Oproep tot medewerking!

Enige tijd geleden heeft de werkgroep rondom het Burreken aan de vogelwerkgroep gevraagd om een deftige inventarisatie uit te voeren op de beheersgronden van het reservaat met als doel toch een beeld te krijgen van de bestaande populatie van broedvogels en andere voorkomende standvogels.

Met veel plezier heeft de vogelwerkgroep unaniem dit project goedgekeurd.
Onder leiding van mezelf zullen we doorheen het jaar op vaste data’s een aantal rondes lopen volgens een voorafbepaald gestructureerde vorm met de bedoeling dit project nog eens te kunnen herhalen binnen x-aantal jaren. Op manier kunnen we gegevens vergelijken.

Niet alleen de gegevens die zijn vergaard tijdens die tochten zijn belangrijk maar ook tevens de losse waarnemingen. Geregeld zullen ook leden van de vogelwerkgroep een bezoek brengen aan het reservaat om losse gegevens te verzamelen.
Ik kan me voorstellen dat veel mensen het gebied bezoeken tijdens een zonnige dag.
Het zou ons verheugen mocht U de vogelwaarnemingen die U tijdens U bezoek heeft gedaan te mogen ontvangen. Het zou spijtig zijn die belangrijke gegevens te ontlopen. Ze zijn van GOUDWAARDE  !!!

Hier vindt U een kaartje van het Burreken met een aantal punten erop.
Mocht U de waarnemingen kunnen lateren bij het dichtstbijzijnde punt waar U de vogel heeft opgemerkt zou dat ideaal zijn. Het speelt echter geen rol indien U de vogel pleisterend of overvliegend heeft opgemerkt.

Bijvoorbeeld
Naam : Gunther Groenez
Datum:  21-03-2008
Pnt 3  : Goudhaan 3 , Vink 4, Bosduif 8, enz..
Pnt 8, 61 Kraai, 2 Roek, 1 Witte Kwik, enz …
Pnt 12: Boomklever 4, boomkruiiper 2, Buizerd 1, Wespendief 1, enz…
Enz …

Natuurlijk wordt de naam van de waarnemer vermeld in het verslag dat zal worden opgemaakt in  2009. Indien U dit verslag wenst te ontvangen na opmaak, gelieve dan Uw e-mailadres op te geven.

U kan Uw gegevens te allen tijde  doorsturen naar de coördinator gunther.groenez@pandora.be .

We hopen met deze oproep toch aan een hoog aantal losse waarnemingen te mogen noteren.

Alvast hartelijk dank voor Uw inspanning om de gegevens te noteren en door te sturen in dit jaar 2008 .
28-12-2007 door DDG

Blauwe Kiekendief

Blauwe KiekendiefDit jaar worden er tamelijk veel Blauwe Kiekendieven gezien in de regio. Men vindt ze vooral in grotere koutercomplexen, glijdend over de akkers. Dit open landschap komt best overeen met het echte biotoop van de soort waar ze jaagt op vogels (piepers en leeuweriken) en kleine zoogdieren (woelmuizen).

Om een beter beeld te krijgen over waar ze deze winter overal vertoeven, vraagt de vogelwerkgroep om extra aandacht te besteden aan deze soort en deze in te geven op onze site. Dit zou kunnen uitmonden in een artikeltje voor Meander. Indien mogelijk vragen we de waarnemers ook om de soort te determineren op niveau van geslacht/leeftijd. Adulte mannetjes zijn gemakkelijk te herkennen. Het onderscheid tussen een vrouwtje en juveniel is al wat moeilijker. Lukt dit niet om het onderscheid te maken, dan vragen we om bij opmerkingen Vr/juv te noteren.

We zijn vrijwel zeker dat er in de regio een slaapplaats is van Blauwe Kiekendieven.Uitkijken dus bij valavond want dan verzamelen ze in vochtige terreinen (ruige percelen in weidelandschap) of akkers met lage begroeiing. Vind je zo een slaapplaats, laat het zeker weten! Ook andere waarnemingen die je overdag of in de schemering tegenkomt zijn meer dan welkom. Een groepje Kneus, een Torenvalk, een Ransuil, of met wat geluk een Velduil! Dit is immers een soort die in sommige winters parallel aan de blauwe kiekendief in onze streek opduikt in dezelde biotopen.  
17-11-2007 door NGE

Aalscholvers bij ons

Op 17 november 2007 vond de eerste slaapplaatstelling voor Aalscholvers plaats voor deze winter. In onze regio werden op die avond twee belangrijke overnachtingsplaatsen geteld. In de Reytmeersen kwamen 79 vogels slapen; in de Leyhoek waren het er 103. Aan de deelnemers van dit project: hartelijk dank! 
26-09-2007 door BHE

Vogeljacht in Spanje aangeklaagd

Spaanse (Catalaanse) natuurbehoudsverenigingen verzetten zicht tegen plannen van hun regering om terug "traditionele" vogelvangst met lijmstokken toe te laten. Ze vragen internationale steun met deze petitie. 
23-09-2007 door BHE

Matkop en Glanskop

Matkop en GlanskopNaar aanleiding van een artikel in de volgende Meander waarin de verschillen tussen Matkop en Glanskop worden uitgelegd, werd een artikel van Fr. Grootaers terug opgevist. Het is een belangwekkend document dat in 1958 verscheen in het januari nummer van 'De Wielewaal'.

Je kan hier alvast de pdf downloaden.
08-07-2007 door NGE

Kleine rietgans opgenomen

Kleine rietgans opgenomenIn de winter van 2006-2007 dook in onze streek een kleine rietgans op. De vogel werd het eerst opgemerkt terwijl hij wat verweesd alleen in de Langemeersen zat. Enkele dagen nadien bleek hij het gezelschap opgezocht te hebben van de boerenganzen die daar ook hun stekje hebben.
Gaandeweg verkoos de gans toch het gezelschap van de brandganzen en maanden aan een stuk trok hij met hen op en pendelde hij tussen de Langemeersen en de Donkvijver.
Het werd wat stiller rond het beestje, want veel vogelkijkers gaan ’s zomers de Donkvijver niet opzoeken wegens te weinig vogels te zien.
Bij een vlinderinventarisatieronde op 8 juli 2007 werd de vogel teruggevonden aan de oever van de Donkvijver. Hij lag er maar wat slapjes bij en had duidelijk moeite om op zijn beide poten te staan: één poot was sterk verdikt. Zijn kompanen, de brandganzen, liepen wat verder op het grasplein met hun kroost, duidelijk in betere conditie. De groep Brandganzen heeft trouwens goed geboerd deze zomer: de groep is uitgebreid tot 24 ex.
Mede doordat de Kleine rietgans aan het ruien was, liet hij zich makkelijk vangen met het vlindernet. In het vogelasiel van Merelbeke werd hij met de beste zorgen omringd. Hij stelde het enkele dagen goed, maar op 14 juli vond de asielhouder hem dood. De dierenarts kon -behalve de poot met vochtophoping- weinig abnormaals vaststellen. Mogelijk is de gans gestorven van ouderdom.Of hij nu wild was, zullen we wel nooit achterhalen. Feit is wel dat deze ongeringde vogel oorspronkelijk vrij schuw was en in de trekperiode aankwam. Bovendien was ook op het einde van de winter van 2005-2006 enige tijd een Kleine rietgans aanwezig in dezelfde streek. Deze vogel zocht het gezelschap op van de toen aanwezige rietganzen… zou het de zelfde vogel zijn geweest?
In elk geval kunnen we deze Kleine rietgans niet zomaar afdoen als “een exoot”.