01-06-2023 door DVDP

Bijzondere waarnemingen lente 2023 uit VA+

Vanaf maart begint het toch te kriebelen bij ons, de vogelaars. De dagen worden langer. Het ochtendconcert zwelt dag na dag een beetje aan. En dan hoor je die eerste tjiftjaf. Of zie je die eerste zwaluw. En dan weet je het, ze komt er bijna aan. De lente.

In maart zien we nog terugtrek van wintergasten. Zo dook er een mannetje TOPPER op in Nederename ( BHE ) en een brilduiker op de Donk (DVDP). Deze hebben waarschijnlijk ten zuiden van ons overwinterd. Over Erwetegem (30 ex, GVV) en Strijpen (1ex, CNU) trokken kraanvogels. Tijdens deze maand is er traditiegetrouw ook de trek van goudplevier, grutto (max 32, Dal, DDG), kemphaan (max 8 ex, Zulte, EDV) en kluut (max 22 ex, Donk, SFE). Aan de Callemoeie dook een bontbekplevier op (WSI). Een gerichte inventarisatie leverde 9 bokjes op in de Snippenweide (DDG). Een gekleurringde lepelaar dook op in de Kaaimeersen (BHE). Het dier werd in 2015 geringd in Verrebroek. Er vloog ook een mooie groep van 23 ex over Melden (JDW). De voorjaarstrek van rode wouw ging niet onopgemerkt voorbij met maar liefst 17 waarnemingen in maart. In Nazareth werd ook een smelleken gezien (NVW). Een Europese kanarie werd gezien in Berchem (TLI). Het gros van de pontische meeuwen dit voorjaar werd nog in deze maand gezien. Bijzonder: een influx van ALPENGIERZWALUWEN in België bracht er ook naar onze regio. Lucia Decuyper zag er 2 vliegen over de terreinen van de voormalige centrale in Ruien. Een nieuwe soort voor VA+!


April leverde ons 3 verschillende waarnemingen van STELTKLUUT op: 3ex in Ruien ( Tijs ), 2ex in Bachte (NVW) en nog 1ex aan de Callemoeie ( Björn, Ward ). In de Langemeersen kwam een kraanvogel overnachten en een jagende VELDUIL werd er ook gespot ( Lieven ). Aan de Callemoeie kwamen maar liefst 14 zwartkopmeeuwen op een avond overnachten (BDE), net als een jonge geelpootmeeuw. Een DWERGSTERN, nog maar de 5e waarneming in 20 jaar, werd er eveneens gezien ( JDW ), net als enkele zwarte sterns (max. 5ex). Het Dal te Heurne lokte een bontbekplevier, een lepelaar (TNA). Hier werd ook een zingende SNOR ontdekt die tot het einde van de lente bleef snorren (DVDP). Regenwulpen trokken over Boekel en Deinze, eentje kwam naar beneden aan de Ratte te Eke (IMA). Een TEMMINCKS STRANDLOPER werd gezien in Ruien ( Jurgen ) waar ook nog zwarte ruiter (NDS) en een max. aantal bosruiters voor de regio dit voorjaar: 5ex. Een andere zwarte ruiter werd opgemerkt in Nederename (BDE). Ook enkele bokjes lieten zich nog zien op andere plaatsen. 4 lepelaars zetten voet aan de grond op de grens tussen Nazareth en Ouwegem (JDW) terwijl er later ook 2 over Asper vlogen (KDM). Purperreiger werd ook 5x waargenomen. Visarend vloog over Semmerzake en Boekel (GMI, HVE). Smelleken werd nog 3x gezien. De eerste wielewalen lieten zich horen op het einde van de maand, in Zingem. Bonte vliegenvanger werd tijdens de trek op een 5-tal locaties gezien. Een zingende Europese kanarie werd aan de Zeverenbeek gehoord (EVH). In Zwalm werden ook 2 zangposten van GRAUWE GORS ontdekt: 1 op Franskouter (HVE), 1 in Roborst ( LNE ).


Voor zomertaling bleek het een goed voorjaar te zijn, met het op één na hoogste aantal waarnemingen voor de regio in 15 jaar. Het gevolg van de extreme droogte in Zuid-Europa? Maar broedkoppels bij ons? Die blijven zeer schaars. Het aantal broedgevallen van grutto in Bachte kende in vergelijking met vorig jaar een terugval. De KOEREIGER wordt algemener, met waarnemingen verspreid over het hele voorjaar en een max. van 5 ex te Zingem ( DVDP ). Kleine zilverreigers lieten zich ook elke maand zien, met een lang pleisterend ex. in het Dal te Heurne. Er waren 11 waarnemingen van zwarte wouw over de hele periode. Blauwe kiekendief werd ook nog heel regelmatig gezien, met in totaal 46 waarnemingen tot einde mei! Oehoe schuift verder op naar het noorden van onze regio. Het hele voorjaar was het een komen en gaan van slechtvalken aan de Walburga met dramatische wendingen (meer info zie FB-pagina Slechtvalken Oudenaarde ). Middelste bonte specht werd nog op een 8-tal locaties gezien. Voor beflijster was het een van de flauwere voorjaren van de laatste jaren. Grote lijster blijft dramatisch, slechts een handvol zangposten. Net als vorig jaar blijkt ook grauwe vliegenvanger achteruit te boeren. Slechts gezien op een 10-tal locaties. Wie wel aan een comeback timmert in de regio is de nachtegaal. Het beste voorjaar tot nog toe in de laatste 20 jaar, met vooral hogere dichtheden in de Scheldevallei tussen Oudenaarde en Zingem. Gekraagde roodstaart houdt stand. Paapjes werden vanaf einde april her en der opgemerkt met een max. van 5 ex te Petegem-Leie (TNA). Roodborsttapuit breidt verder uit in de regio en werd al in 30 verschillende km-hokken opgemerkt, het hoogste aantal van de laatste 10 jaar. Appelvink werd op 13 plekken gezien, met een max van 5 ex in St-Lievens-Houtem (DDC). Goudvinken werden op 4 locaties gezien.
In mei werden kwartels gehoord op 21 verschillende locaties. Een voor het binnenland zeldzame KANOET dook op in Ruien ( TNA ), waar ook nog een tweede TEMMINCKS opdook ( JDW ). Een derde van dit voorjaar liet zich zien in Roborst (HVE), waar ook bontbekplevier werd opgemerkt. Die werd ook nog gezien in het Dal te Heurne (DDG). 2 waarnemingen van KLEINE STRANDLOPER volgden elkaar snel op: eentje in Bachte (MVB) en enkele dagen later een in Petegem-Leie ( BDE ). Nog maar waarneming 2 en 3 van de laatste 25 jaar. Opvallend: ook vorig jaar dook er eentje op. Het max. aantal zwarte sterns van deze maand bedroeg 8 ex op de Tweeling te Eke (TMA). Over de Langemeersen vloog een zwarte ooievaar (DPO) en een ROODPOOTVALK ( KDW ). Hét showbeest van deze maand moet wel het mannetje GRAUWE KIEKENDIEF ( Lieven ) zijn. Deze showpetie liet zich een hele week regelmatig zien boven de Langemeersen van heel dichtbij. Hij kreeg zelf op een dag bezoek van een soortgenoot, een 2e KJ mannetje. Een ander ex werd begin mei op trek gezien over Wannegem (DDG). Er bereikten ons ook nog 3 waarnemingen van lepelaar(max 16 naar N over Deinze, VLO), 2 visarenden en nog een rode wouw. Een ander beest met een echte X-factor was het mannetje GRAUWE KLAUWIER in de Pyreneeën te Ronse ( XTE). Hij voelde er zich in zijn sas en zong regelmatig. Een GROTE KAREKIET (HCR) liet zich horen aan de Donk te Oudenaarde, waar ook een koppeltje WOUDAAP werd gespot en een ORPHEUSSPOTVOGEL ( SOS ). Bonte vliegenvangers werden nog gezien in Petegem-Leie, Oudenaarde en Dikkelvenne. Een kruisbek vloog over St-Maria-Latem (HVE) en een Europese kanarie liet zich fotograferen in St-Lievens-Houtem (RCR).

Foto: Grauwe kiekendief (Xander Termonia) in de Langemeersen

01-03-2023 door DVDP

Bijzondere waarnemingen winter 2022-2023

De eindfase van het inventarisatie-werk voor de broedvogelatlas is ingezet. Goed nieuws: van onze regiocoördinator kregen we te horen dat ons huiswerk voor VA+ dik in orde is. Bijna alle gaatjes zijn gevuld en geïnventariseerd. Hier en daar moeten nog plekjes nog eens bezocht worden, maar het meeste is gedaan. Veel dank gaat dan ook uit naar alle vrijwilligers van de VWG (en daarbuiten) die vele dagen hebben besteed om alle hoekjes en kantjes te bezoeken, kaartjes in te tekenen, etc. Aanvullende data zijn trouwens nog steeds welkom! Je kan jouw steentje bijdragen door je waarnemingen in te voeren op www.waarnemingen.be .

December. Een frisse en natte start van de winter. Die bracht ons 2 nonnetjes op de Tweeling te Eke (CSN), waar ook een grote zaagbek (NVW) werd gezien en een geoorde fuut (CSN). Op de Donk te Oudenaarde kwam er ook een op bezoek (XTE). Aan de Callemoeie kwam een kluut (BDE), bonte strandloper (TNA)  en kemphaan (BDE) op bezoek. Over Mater vlogen goudplevieren (LVDL). Een koereiger werd opgestoten in Opbrakel (AGO). In de Zingemse Scheldemeersen zaten er de hele winter 1 tot 2 exemplaren (DVDP). In de ruime omgeving verbleef ook een hele tijd een kleine zilverreiger (ADV). Over Grotenberge werd er ook nog een gespot (JME). Rode wouwen werden opgemerkt over Deinze (GVdB) en Ronse (LDV). De koude periode zorgde ook voor enkele waarnemingen van smelleken. Goudvinken werd gezien in Ronse (XTE) en Hillegem (RCR).

In januari kregen we het bezoek van een mooie groep toendrarietganzen (tot max. 38ex) in de omgeving van Eke (GMI). Deze krijgen we niet jaarlijks op bezoek. Een goudplevier werd gevonden tussen de kieviten in Eke (TMA). Op de Callemoeie zat een koppeltje krooneenden (NVW). Rode wouwen werden gezien over Ruien, Bachte-Maria-Leerne en Meigem. In het Paddenbroek te Berchem werden 4 kleine barmsijzen opgemerkt (TLI).

Tijdens de winter houden we ook de slaapplaatsen in het oog. Een slaapplaats van blauwe kiekendieven in Petegem leverde max. 5 ex op. De slaapplaats voor grote zilverreigers in Zingem ging tot max. 7 ex, nu en dan eens vergezeld van 1 of 2 koereigers. De grootste ransuilenroest telde tot max. 9 ex. Op de meeuwenslaapplaatsen kwamen een max. aantal van 6 pontische meeuwen slapen (Callemoeie), 3 geelpootmeeuwen (Donk) en 3 zwartkopmeeuwen (Callemoeie), tussen de duizenden andere meeuwen (BDE, NGE).

Rond de Walburgatoren te Oudenaarde was het spektakel bij de slechtvalken compleet. Het leek wel een soap op tv. Het oude koppel (Ula en Han) verdween van het toneel en hun plek werd ingenomen door een nieuw koppel. Ula werd ondertussen dood teruggevonden in Nukerke. Van Han ontbreekt elk spoor. Je kan de capriolen van het nieuwe koppel volgen via de webcam met bijna dagelijkse updates op de Facebookpagina “Slechtvalken Oudenaarde” (GGR).
    Bokjes werden op 8 verschillende locaties gezien over de hele winter met een max. aantal van 3 ex te Roborst (HVE). De oehoe blijft ook voet aan de grond houden in VA+ met zang op min. 4 locaties. Ook havik werd af en toe gezien, voornamelijk rondzwervende onvolwassen vogels. Het aantal overwinterende boomleeuweriken zit ook in de lift bij ons. Het resultaat van een toegenomen aantal broedvogels in de steeds meer herstelde heidegebieden? Het aantal overwinterende grote lijsters nam dan weer af in vergelijking met de voorbije jaren. Ook kramsvogels en koperwieken waren opvallend minder aanwezig deze winter. De roodborsttapuit overwinterde op 15 locaties in VA+. Het was ook een opvallend goede winter voor appelvink. Er waren veel waarnemingen met een uitschieter van 7ex in een tuin in Ronse (CDR). Het aantal geelgorzen die overwinterde bereikte een absoluut dieptepunt, met amper 5 gevonden vogels over de hele winterperiode. En de matkop? Tja, die is zelfs helemaal nergens meer te bespeuren…

De winterperiode sluiten we af in februari, de droogste in 30 jaar notabene. Enkele kolganzen rustten nog even uit in de regio alvorens naar het noorden te trekken. De grootste groep werd in Grotenberge gezien: 50 ex naar noord (JME). Een mooi mannetje brilduiker dook op op de plassen VDM te Nederename (BDE). Een mooie groep van 25 kraanvogels werd opgepikt over Ronse (DLI). De enige roerdomp van de winter werd gezien in Petegem-Schelde (JVDP). Er kwam ook een melding binnen van een mogelijke zeearend in Machelen (JVE). Er werden ook nog 2 mooie groepen barmsijzen gezien: 10 ex te Oudenaarde (LME) en 50 te Ronse (RWE). Goudvinken werden buiten de gekende zones in Ronse ook nog opgemerkt in Bos t’Ename, Meilegem en Kruishoutem. Eind februari werden ook de eerste grutto’s terug verwelkomd. 2 ex tankten even bij aan de centrale te Ruien (LDC). In de ruime omgeving van Nazareth werd af en toe 1 tot 2 wulpen gezien (NVW).

Foto: Koereiger te Zingem (Sven Wollaert)