Nieuws
01-12-2023 door DVDP

Bijzondere waarnemingen najaar 2023

Bijzondere waarnemingen najaar 2023Het najaar is een fascinerende tijd voor vogelliefhebbers vanwege de vogeltrek. Zomergasten vliegen naar warmere gebieden, terwijl noordelijke soorten ons passeren. Trektelposten worden bemand. De blik op het noorden gericht. Benieuwd naar wat er allemaal te zien was in VA+ van september tot november? Dat kun je hieronder ontdekken.


  In september vloeit de zomer langzaamaan over in het najaar. Steltlopertjes beginnen al vroeg aan hun trek. Op de terreinen van de oude centrale in Ruien dook bontbekplevier, bosruiter en bonte strandloper op (TNA). Ook een juv. KWAK (JDW) en GRASZANGER (JDW) werden er ontdekt. De Callemoeie, ook steeds goed voor steltjes, trok bonte strandloper (BDE), kemphaan en een voor het binnenland zeldzame STEENLOPER (JDW) aan. Het is voor VA+ nog maar de vierde waarneming sinds 2000. Eveneens aan de Callemoeie verbleven de hele maand verschillende purperreigers, een soort die we meer en meer te zien krijgen. Een KROONEEND (JMK) werd ontdekt op de oude Leie te Deinze en verhuisde nadien ook naar de Callemoeie. Over Rozebeke trokken 2 ZILVERPLEVIEREN en een juv. ROODPOOTVALK (HVE). Over Etikhove trokken 7 MORINELPLEVIEREN (DVH). Een DUINPIEPER werd gezien in Roborst (BDE). Over Eine trok een kraanvogel en een KWAK werd gezien aan het Dal te Heurne (DDG). Een grote groep van 27 KOEREIGERS trok over Machelen (JVDV), net als een kleine zilverreiger (EDV). DRAAIHALS werd gezien in Zulzeke (DVH) en Eke (CSN, KPE). De enige 2 waarnemingen van middelste bonte specht in het najaar werden in deze maand gedaan: Bouvelobos (FTJ) en Ingelbos (TNA, LDC). In Ronse werd een jonge goudvink gezien (XTE) en er was ook opvallende trek van kruisbek met een max. van 26 ex over Lozer (SDE). Paapjes (44 wnm) kennen deze maand ook hun piek van de trek.  De laatste grauwe vliegenvangers van dit jaar werden gezien in Boekel (WBR).


  Dé zotste waarneming van september moet wel de 2e KJ BASTAARDAREND zijn. De vogel werd ontdekt over de Gentbrugse Meersen en dankzij WhatsApp-communicatie opgepikt over onze regio door BIH over de E17 in Kruishoutem. De vogel werd gevolgd van Gent tot in Harelbeke. Daar deed hij/zij ongeveer 2 uren over en volgde de lijn van de E17. Het is de allereerste waarneming voor VA+, de 13e aanvaarde voor België.


  In oktober lopen de aantallen op de trektelposten doorgaans op. Vinken en lijsters dikken die voornamelijk aan. KLEINE RIETGANZEN, geen evidentie voor het binnenland, vlogen over Machelen (16 ex, EDV) en Meilegem (10ex, USA). De eerste kolganzen werden ook opgemerkt met o.a. een grote groep van 80 ex over St-Lievens-Houtem (ASE). Aan de Callemoeie kwamen 2 bonte strandlopers even uitrusten (BDE). In Eke werd een bokje op foto gezet (KPE). Een KWAK vloog over de Snippenweide (DDG). KOEREIGER kwam 3x in de tabellen met een max. van 19 ex in Ruien (PVDV). Over Asper vloog een 2e ROODPOOTVALK van dit najaar (JaVH). Over TTP Hoge Dumpel Mater vloog een GROTE PIEPER (NGE). Beflijster werd gezien over Eke (CSN) en Zingem (DVDP). Europese kanaries vlogen over Eke (WDM) en Mater (NG). Aan de Kaaihoeve te Meilegem werd nog een BLADKONING gezien (SFE).


  In november wordt het rustiger, maar winterprikken in het hoge noorden of najaarsstormen op de Noordzee kunnen nog voor verrassingen zorgen. Zo doken er 2 jonge ZWARTE ZEE-EENDEN op op de Tweeling te Eke (NVW). Nog maar de 4e waarneming sinds 2000, maar opvallend, wel de 3e in 4 jaar. Op dezelfde plas werd ook nog geoorde fuut (CSN) en man. grote zaagbek (DVDP) ontdekt. Een vrouwtje werd ook nog gezien op de Callemoeie (NVW) en nog een man op de Donk (TNA). Daar werd dan ook nog een NONNETJE (BHE) gezien. Ondergelopen Langemeersen trokken 4 dwergmeeuwen aan (NGE), waar ook 2 kemphaantjes (BDE) zaten. In Godveerdegem werd een bokje opgestoten (JDH). Een VELDUIL werd opgemerkt in Grotenberge (KVO). Naar het einde van de maand toe werd ook duidelijk dat er een influx van barmsijzen bezig was. Er stroomden veel waarnemingen binnen. In het V.K. zaten ook duizenden PESTVOGELS. Eentje vond zijn weg naar VA+ en vloog over Roborst (HVE). Over Nederbrakel vlogen 22 kraanvogels (VDM).


  Op de meeuwenslaapplaats aan de Callemoeie werden volgende maxima genoteerd: 3 zwartkopmeeuwen, 4 pontische meeuwen en een geelpootmeeuw (BDE, NGE).


  Voor lepelaar was het een goed najaar met mooie trek vanaf half oktober met verschillende waarnemingen. Goudplevier werd elke maand opgemerkt met een duidelijke piek in november. Over de gehele periode werden ook 12 verschillende visarenden gezien, 14 blauwe kiekendieven en 18 rode wouwen, 17 smelleken gezien, voornamelijk op trek. Havik werd ook 16x gezien, mix tussen trek en lokale, rondzwervende dieren. Roepende OEHOE’s werden elke maand genoteerd. Zwarte specht werd gezien rond de Schelde in Eke/Semmerzake (CSN, KPE), Muziekbos (JNE), St-Pietersbos (XCO) en kasteel Kruishoutem (WSI). Er werden ook opvallend veel boomleeuweriken geteld, zowel op trek als pleisterend. Het lijkt het beste jaar ooit voor die soort. Appelvink werd 5x gezien.


  De toestand van ringmus en geelgors was al langer dramatisch bij ons. Maar nu begint ook veldleeuwerik te zakken in aantallen. Matkop zijn we zo goed als kwijt: geen enkele bevestigde waarneming in het najaar van 2023.  Het is ook nog zoeken naar de eerste grotere winterroest van ransuil. Grote lijster houdt min of meer stand, hetzij in zeer kleine aantallen.


Bedankt aan alle waarnemers.




Foto: barmsijs te Berchem (Thijs Lietaer)      
09-09-2023 door DVDP

Bijzondere waarnemingen zomer 2023

Bijzondere waarnemingen zomer 2023Juni, gierenmaand. Dat weten we ondertussen al een aantal jaren. Zo goed als jaarlijks krijgen we rondzwervende dieren uit het zuiden op bezoek in België. Ook in VA+ pikten we een ferm graantje mee. Zo zag WDE op 9 juni een groep van maar liefst 14 VALE GIEREN overvliegen in Zegelsem. Daags nadien werd de groep teruggevonden in een bosje ten zuiden van Brakelbos, net over de taalgrens in Flobecq. Het is al het vierde jaar op rij dat er vale gieren worden gezien in VA+. Het record blijft staan op de gigantische groep van 97 ex in 2007 over Mater (BHE), nog steeds de grootste groep ooit in België. Begin juni werden over Berchem ook 2 BIJENETERS opgemerkt door NGE. Een soort die ook al bijna jaarlijks wordt gezien bij ons in de zomermaanden. Het blijft wel wachten op de eerste pleisteraars. Een late DUINPIEPER werd nog gezien door DDG in Eine op 4 juni. In de omgeving van de Schelde tussen Oudenaarde en Heurne werd tot 3x toe op enkele dagen tijd een KWAK gezien/gehoord (LVDW, JVDB).  Het mannetje GRAUWE KLAUWIER die een territorium innam in Ronse zou bezoek gekregen hebben van een vrouwtje( LVA), maar verdween nadien van de radar. Een tweede zangpost van SNOR in de Heurnemeersen werd ontdekt door ADV, deze keer in de Snippenweide.

Aan de Callemoeie werden nog 3 zwarte sterns gezien (EDV). Jonge pontische meeuwen werden gezien in Roborst en Dikkele (HVE). 3 lepelaars vlogen over Grammene (EDV). . Purperreigers vlogen over Heurne en Erwetegem (DDG, GVV). Een visarend over Kruishoutem (JDH). Een erg laat vrouwtje blauwe kiekendief werd regelmatig opgemerkt tussen de Langemeersen en de Koppenberg. Rode (3) en zwarte wouwen (4) lieten zich ook zien. Zwarte specht liet zich zien in het Kluisbos en in Mullem. De WOUDAAPJES in Oudenaarde werden nog steeds opgevolgd. Het koppeltje bleef aanwezig tot in augustus. Jongen werden niet gezien maar het is aannemelijk dat er een broedgeval plaats vond. Er is ook nog ander leuk babynieuws te melden. De visdiefjes op het Dal hebben een jong, maar verloren er ook jammer genoeg eentje. Het enige broedsel in VA+ dit jaar? In 2022 was de kokmeeuw de nieuwste broedvogel voor VA+ met 1 broedsel. In 2023 kunnen we melden dat er nu een kleine kolonie is, met minstens 8 geslaagde broedgevallen, mogelijk 10. Toch goed nieuws voor een soort die zware klappen krijgt door het vogelgriepvirus. We schatten dat er 5 à 6 broedgevallen van bruine kiekendief zijn in de regio, de meeste in de Scheldevallei, eentje aan de Leie. In de Brielmeersen in Deinze zijn er 6 nesten van ooievaar.

Juli is op vogelvlak meestal een kalme maand. De najaarstrek komt wel al stilletjes op gang. De gierzwaluwen beginnen al met hun terugtrek. Maar vooral steltlopertjes kunnen we al zien bewegen. Zo werden deze maand al enkele bos-, groenpoot- en 1 zwarte ruiter gezien.

Op de Callemoeie zat een geoorde fuut en vlogen 2 koereigers (NVW) over. Bij Bachte-Maria-Leerne werden er zelfs 5 opgemerkt (KVE, VLO). Ook purper-, grote zilver- en 2 kleine zilverreigers werden gezien. Havik werd gezien in Michelbeke. Een blauwe kiekendief, toch uitzonderlijk in de zomer, vloog over Nukerke (DGE). Een mannetje GRAUWE KIEKENDIEF vloog over Welden (GGR). Rode wouw vloog over Velzeke en zwarte wouw werd 3 keer gezien. De Amerikaanse zeearend, die met dat lintje, werd ook weer enkele in de regio gespot. In Deinze kwam een HOP (Sofie, TVDP) op bezoek. In de voorbije 9 jaren lukte het telkens om er minstens eentje te zien in VA+. 3 Appelvinken vlogen over Opbrakel (BWI) en een juveniel werd dood gevonden in de buurt van Bos Terrijst (DGE). De najaarstrek schakelt in augustus een versnelling hoger, vooral opbouwend naar het einde van de maand toe. Het is ook een prima maand om enkele zeldzaamheden te ontdekken. Haast alle reigersoorten werden deze maand ook gezien in de regio. In Zingem zaten een ad. en juv. KWAK (JDK, JDM), in Deinze een juv (EVH). In de Heurnemeersen kwam een koereiger (ADV) op bezoek. Er waren in totaal 6 waarnemingen van purperreigers , waarvan één groepje van 3 over het Paddenbroek (TLI, LDC). Ook grote en kleine zilverreiger werden genoteerd. Zwarte ooievaars vlogen over Franskouter (2ex, HVE), Boekel (1ex, LNE) en Rozebeke (2e, HVE). Ook de gewone ooievaar werd op trek gezien met als grootste groep een van 35 ex over Ouwegem (TDH). Over Opbrakel vloog een visarend (SDB). In Gavere werd een GRIJZE WOUW gezien (WDM) die later die dag nog werd teruggezien in Zwalm. Deze soort neemt langzaamaan toe in ons land, al is het voor onze regio nog maar de 2e waarneming. GRAUWE KIEKENDIEF in vrouwtjeskleed werd gezien over Franskouter (HVE) en de Langemeersen (DVDP). Rode wouw vloog over Moldergem (HVE). Zwarte over Franskouter (LNE) en Mater (IEN). Havik werd genoteerd in Zingem en Zulzeke. Ook de steltlopertjes winnen verder aan momentum in augustus met o.a. waarnemingen van goudplevierbosruiter en regenwulp (o.a. 15 ex over Mater - LDV). Eveneens leuk, onze vaste pontische meeuw, de mankepoot, is terug uit zijn broedgebied. Klaar om hier langs de Schelde terug te komen overwinteren, tussen Kluisbergen en Oudenaarde (NGE). De Callemoeie lokte geoorde fuut en zwarte stern. Maar de trekpleister was uiteraard de eerstejaars DRIETEENMEEUW. Ontdekt door EDV, eerst op naam gebracht door JDW . Deze typische zeevogel is zeer zeldzaam in het binnenland. Ze kunnen soms eens opduiken na een storm. Enkele dagen voor de ontdekking was er ook een stevige NW-wind op zee. Het is nog maar de 2e waarneming deze eeuw van de soort in onze regio. Een grote verrassing was de ontdekking van een juv. grote zaagbek op het Dal in Heurne (DDG). De allereerste zomerwaarneming van deze soort in VA+. De eerste én enige zomertortel van dit jaar werd gezien in Wortegem aan het Bouvelobos (FLI). Oehoe werd gehoord in Ronse. In Zingem werd een GRASZANGER ontdekt (PHO), een soort die het goed doet in ons land, maar in onze regio nog steeds zeer zeldzaam is. DUINPIEPER wordt ook meer genoteerd, met 7 waarnemingen deze maand. Kruisbekken trokken over Heurne (DDG). Een bonte vliegenvanger werd gezien in het Kluisbos. Een fotogenieke HOP, de tweede van dit jaar voor onze regio, werd ontdekt in Ename (AVB).

Foto: drieteenmeeuw aan de Callemoeie (BDE)
01-06-2023 door DVDP

Bijzondere waarnemingen lente 2023 uit VA+

Bijzondere waarnemingen lente 2023 uit VA+Vanaf maart begint het toch te kriebelen bij ons, de vogelaars. De dagen worden langer. Het ochtendconcert zwelt dag na dag een beetje aan. En dan hoor je die eerste tjiftjaf. Of zie je die eerste zwaluw. En dan weet je het, ze komt er bijna aan. De lente.

In maart zien we nog terugtrek van wintergasten. Zo dook er een mannetje TOPPER op in Nederename ( BHE ) en een brilduiker op de Donk (DVDP). Deze hebben waarschijnlijk ten zuiden van ons overwinterd. Over Erwetegem (30 ex, GVV) en Strijpen (1ex, CNU) trokken kraanvogels. Tijdens deze maand is er traditiegetrouw ook de trek van goudplevier, grutto (max 32, Dal, DDG), kemphaan (max 8 ex, Zulte, EDV) en kluut (max 22 ex, Donk, SFE). Aan de Callemoeie dook een bontbekplevier op (WSI). Een gerichte inventarisatie leverde 9 bokjes op in de Snippenweide (DDG). Een gekleurringde lepelaar dook op in de Kaaimeersen (BHE). Het dier werd in 2015 geringd in Verrebroek. Er vloog ook een mooie groep van 23 ex over Melden (JDW). De voorjaarstrek van rode wouw ging niet onopgemerkt voorbij met maar liefst 17 waarnemingen in maart. In Nazareth werd ook een smelleken gezien (NVW). Een Europese kanarie werd gezien in Berchem (TLI). Het gros van de pontische meeuwen dit voorjaar werd nog in deze maand gezien. Bijzonder: een influx van ALPENGIERZWALUWEN in België bracht er ook naar onze regio. Lucia Decuyper zag er 2 vliegen over de terreinen van de voormalige centrale in Ruien. Een nieuwe soort voor VA+!


April leverde ons 3 verschillende waarnemingen van STELTKLUUT op: 3ex in Ruien ( Tijs ), 2ex in Bachte (NVW) en nog 1ex aan de Callemoeie ( Björn, Ward ). In de Langemeersen kwam een kraanvogel overnachten en een jagende VELDUIL werd er ook gespot ( Lieven ). Aan de Callemoeie kwamen maar liefst 14 zwartkopmeeuwen op een avond overnachten (BDE), net als een jonge geelpootmeeuw. Een DWERGSTERN, nog maar de 5e waarneming in 20 jaar, werd er eveneens gezien ( JDW ), net als enkele zwarte sterns (max. 5ex). Het Dal te Heurne lokte een bontbekplevier, een lepelaar (TNA). Hier werd ook een zingende SNOR ontdekt die tot het einde van de lente bleef snorren (DVDP). Regenwulpen trokken over Boekel en Deinze, eentje kwam naar beneden aan de Ratte te Eke (IMA). Een TEMMINCKS STRANDLOPER werd gezien in Ruien ( Jurgen ) waar ook nog zwarte ruiter (NDS) en een max. aantal bosruiters voor de regio dit voorjaar: 5ex. Een andere zwarte ruiter werd opgemerkt in Nederename (BDE). Ook enkele bokjes lieten zich nog zien op andere plaatsen. 4 lepelaars zetten voet aan de grond op de grens tussen Nazareth en Ouwegem (JDW) terwijl er later ook 2 over Asper vlogen (KDM). Purperreiger werd ook 5x waargenomen. Visarend vloog over Semmerzake en Boekel (GMI, HVE). Smelleken werd nog 3x gezien. De eerste wielewalen lieten zich horen op het einde van de maand, in Zingem. Bonte vliegenvanger werd tijdens de trek op een 5-tal locaties gezien. Een zingende Europese kanarie werd aan de Zeverenbeek gehoord (EVH). In Zwalm werden ook 2 zangposten van GRAUWE GORS ontdekt: 1 op Franskouter (HVE), 1 in Roborst ( LNE ).


Voor zomertaling bleek het een goed voorjaar te zijn, met het op één na hoogste aantal waarnemingen voor de regio in 15 jaar. Het gevolg van de extreme droogte in Zuid-Europa? Maar broedkoppels bij ons? Die blijven zeer schaars. Het aantal broedgevallen van grutto in Bachte kende in vergelijking met vorig jaar een terugval. De KOEREIGER wordt algemener, met waarnemingen verspreid over het hele voorjaar en een max. van 5 ex te Zingem ( DVDP ). Kleine zilverreigers lieten zich ook elke maand zien, met een lang pleisterend ex. in het Dal te Heurne. Er waren 11 waarnemingen van zwarte wouw over de hele periode. Blauwe kiekendief werd ook nog heel regelmatig gezien, met in totaal 46 waarnemingen tot einde mei! Oehoe schuift verder op naar het noorden van onze regio. Het hele voorjaar was het een komen en gaan van slechtvalken aan de Walburga met dramatische wendingen (meer info zie FB-pagina Slechtvalken Oudenaarde ). Middelste bonte specht werd nog op een 8-tal locaties gezien. Voor beflijster was het een van de flauwere voorjaren van de laatste jaren. Grote lijster blijft dramatisch, slechts een handvol zangposten. Net als vorig jaar blijkt ook grauwe vliegenvanger achteruit te boeren. Slechts gezien op een 10-tal locaties. Wie wel aan een comeback timmert in de regio is de nachtegaal. Het beste voorjaar tot nog toe in de laatste 20 jaar, met vooral hogere dichtheden in de Scheldevallei tussen Oudenaarde en Zingem. Gekraagde roodstaart houdt stand. Paapjes werden vanaf einde april her en der opgemerkt met een max. van 5 ex te Petegem-Leie (TNA). Roodborsttapuit breidt verder uit in de regio en werd al in 30 verschillende km-hokken opgemerkt, het hoogste aantal van de laatste 10 jaar. Appelvink werd op 13 plekken gezien, met een max van 5 ex in St-Lievens-Houtem (DDC). Goudvinken werden op 4 locaties gezien.
In mei werden kwartels gehoord op 21 verschillende locaties. Een voor het binnenland zeldzame KANOET dook op in Ruien ( TNA ), waar ook nog een tweede TEMMINCKS opdook ( JDW ). Een derde van dit voorjaar liet zich zien in Roborst (HVE), waar ook bontbekplevier werd opgemerkt. Die werd ook nog gezien in het Dal te Heurne (DDG). 2 waarnemingen van KLEINE STRANDLOPER volgden elkaar snel op: eentje in Bachte (MVB) en enkele dagen later een in Petegem-Leie ( BDE ). Nog maar waarneming 2 en 3 van de laatste 25 jaar. Opvallend: ook vorig jaar dook er eentje op. Het max. aantal zwarte sterns van deze maand bedroeg 8 ex op de Tweeling te Eke (TMA). Over de Langemeersen vloog een zwarte ooievaar (DPO) en een ROODPOOTVALK ( KDW ). Hét showbeest van deze maand moet wel het mannetje GRAUWE KIEKENDIEF ( Lieven ) zijn. Deze showpetie liet zich een hele week regelmatig zien boven de Langemeersen van heel dichtbij. Hij kreeg zelf op een dag bezoek van een soortgenoot, een 2e KJ mannetje. Een ander ex werd begin mei op trek gezien over Wannegem (DDG). Er bereikten ons ook nog 3 waarnemingen van lepelaar(max 16 naar N over Deinze, VLO), 2 visarenden en nog een rode wouw. Een ander beest met een echte X-factor was het mannetje GRAUWE KLAUWIER in de Pyreneeën te Ronse ( XTE). Hij voelde er zich in zijn sas en zong regelmatig. Een GROTE KAREKIET (HCR) liet zich horen aan de Donk te Oudenaarde, waar ook een koppeltje WOUDAAP werd gespot en een ORPHEUSSPOTVOGEL ( SOS ). Bonte vliegenvangers werden nog gezien in Petegem-Leie, Oudenaarde en Dikkelvenne. Een kruisbek vloog over St-Maria-Latem (HVE) en een Europese kanarie liet zich fotograferen in St-Lievens-Houtem (RCR).

Foto: Grauwe kiekendief (Xander Termonia) in de Langemeersen