Nieuws
09-09-2023 door DVDP

Bijzondere waarnemingen zomer 2023

Bijzondere waarnemingen zomer 2023Juni, gierenmaand. Dat weten we ondertussen al een aantal jaren. Zo goed als jaarlijks krijgen we rondzwervende dieren uit het zuiden op bezoek in België. Ook in VA+ pikten we een ferm graantje mee. Zo zag WDE op 9 juni een groep van maar liefst 14 VALE GIEREN overvliegen in Zegelsem. Daags nadien werd de groep teruggevonden in een bosje ten zuiden van Brakelbos, net over de taalgrens in Flobecq. Het is al het vierde jaar op rij dat er vale gieren worden gezien in VA+. Het record blijft staan op de gigantische groep van 97 ex in 2007 over Mater (BHE), nog steeds de grootste groep ooit in België. Begin juni werden over Berchem ook 2 BIJENETERS opgemerkt door NGE. Een soort die ook al bijna jaarlijks wordt gezien bij ons in de zomermaanden. Het blijft wel wachten op de eerste pleisteraars. Een late DUINPIEPER werd nog gezien door DDG in Eine op 4 juni. In de omgeving van de Schelde tussen Oudenaarde en Heurne werd tot 3x toe op enkele dagen tijd een KWAK gezien/gehoord (LVDW, JVDB).  Het mannetje GRAUWE KLAUWIER die een territorium innam in Ronse zou bezoek gekregen hebben van een vrouwtje( LVA), maar verdween nadien van de radar. Een tweede zangpost van SNOR in de Heurnemeersen werd ontdekt door ADV, deze keer in de Snippenweide.

Aan de Callemoeie werden nog 3 zwarte sterns gezien (EDV). Jonge pontische meeuwen werden gezien in Roborst en Dikkele (HVE). 3 lepelaars vlogen over Grammene (EDV). . Purperreigers vlogen over Heurne en Erwetegem (DDG, GVV). Een visarend over Kruishoutem (JDH). Een erg laat vrouwtje blauwe kiekendief werd regelmatig opgemerkt tussen de Langemeersen en de Koppenberg. Rode (3) en zwarte wouwen (4) lieten zich ook zien. Zwarte specht liet zich zien in het Kluisbos en in Mullem. De WOUDAAPJES in Oudenaarde werden nog steeds opgevolgd. Het koppeltje bleef aanwezig tot in augustus. Jongen werden niet gezien maar het is aannemelijk dat er een broedgeval plaats vond. Er is ook nog ander leuk babynieuws te melden. De visdiefjes op het Dal hebben een jong, maar verloren er ook jammer genoeg eentje. Het enige broedsel in VA+ dit jaar? In 2022 was de kokmeeuw de nieuwste broedvogel voor VA+ met 1 broedsel. In 2023 kunnen we melden dat er nu een kleine kolonie is, met minstens 8 geslaagde broedgevallen, mogelijk 10. Toch goed nieuws voor een soort die zware klappen krijgt door het vogelgriepvirus. We schatten dat er 5 à 6 broedgevallen van bruine kiekendief zijn in de regio, de meeste in de Scheldevallei, eentje aan de Leie. In de Brielmeersen in Deinze zijn er 6 nesten van ooievaar.

Juli is op vogelvlak meestal een kalme maand. De najaarstrek komt wel al stilletjes op gang. De gierzwaluwen beginnen al met hun terugtrek. Maar vooral steltlopertjes kunnen we al zien bewegen. Zo werden deze maand al enkele bos-, groenpoot- en 1 zwarte ruiter gezien.

Op de Callemoeie zat een geoorde fuut en vlogen 2 koereigers (NVW) over. Bij Bachte-Maria-Leerne werden er zelfs 5 opgemerkt (KVE, VLO). Ook purper-, grote zilver- en 2 kleine zilverreigers werden gezien. Havik werd gezien in Michelbeke. Een blauwe kiekendief, toch uitzonderlijk in de zomer, vloog over Nukerke (DGE). Een mannetje GRAUWE KIEKENDIEF vloog over Welden (GGR). Rode wouw vloog over Velzeke en zwarte wouw werd 3 keer gezien. De Amerikaanse zeearend, die met dat lintje, werd ook weer enkele in de regio gespot. In Deinze kwam een HOP (Sofie, TVDP) op bezoek. In de voorbije 9 jaren lukte het telkens om er minstens eentje te zien in VA+. 3 Appelvinken vlogen over Opbrakel (BWI) en een juveniel werd dood gevonden in de buurt van Bos Terrijst (DGE). De najaarstrek schakelt in augustus een versnelling hoger, vooral opbouwend naar het einde van de maand toe. Het is ook een prima maand om enkele zeldzaamheden te ontdekken. Haast alle reigersoorten werden deze maand ook gezien in de regio. In Zingem zaten een ad. en juv. KWAK (JDK, JDM), in Deinze een juv (EVH). In de Heurnemeersen kwam een koereiger (ADV) op bezoek. Er waren in totaal 6 waarnemingen van purperreigers , waarvan één groepje van 3 over het Paddenbroek (TLI, LDC). Ook grote en kleine zilverreiger werden genoteerd. Zwarte ooievaars vlogen over Franskouter (2ex, HVE), Boekel (1ex, LNE) en Rozebeke (2e, HVE). Ook de gewone ooievaar werd op trek gezien met als grootste groep een van 35 ex over Ouwegem (TDH). Over Opbrakel vloog een visarend (SDB). In Gavere werd een GRIJZE WOUW gezien (WDM) die later die dag nog werd teruggezien in Zwalm. Deze soort neemt langzaamaan toe in ons land, al is het voor onze regio nog maar de 2e waarneming. GRAUWE KIEKENDIEF in vrouwtjeskleed werd gezien over Franskouter (HVE) en de Langemeersen (DVDP). Rode wouw vloog over Moldergem (HVE). Zwarte over Franskouter (LNE) en Mater (IEN). Havik werd genoteerd in Zingem en Zulzeke. Ook de steltlopertjes winnen verder aan momentum in augustus met o.a. waarnemingen van goudplevierbosruiter en regenwulp (o.a. 15 ex over Mater - LDV). Eveneens leuk, onze vaste pontische meeuw, de mankepoot, is terug uit zijn broedgebied. Klaar om hier langs de Schelde terug te komen overwinteren, tussen Kluisbergen en Oudenaarde (NGE). De Callemoeie lokte geoorde fuut en zwarte stern. Maar de trekpleister was uiteraard de eerstejaars DRIETEENMEEUW. Ontdekt door EDV, eerst op naam gebracht door JDW . Deze typische zeevogel is zeer zeldzaam in het binnenland. Ze kunnen soms eens opduiken na een storm. Enkele dagen voor de ontdekking was er ook een stevige NW-wind op zee. Het is nog maar de 2e waarneming deze eeuw van de soort in onze regio. Een grote verrassing was de ontdekking van een juv. grote zaagbek op het Dal in Heurne (DDG). De allereerste zomerwaarneming van deze soort in VA+. De eerste én enige zomertortel van dit jaar werd gezien in Wortegem aan het Bouvelobos (FLI). Oehoe werd gehoord in Ronse. In Zingem werd een GRASZANGER ontdekt (PHO), een soort die het goed doet in ons land, maar in onze regio nog steeds zeer zeldzaam is. DUINPIEPER wordt ook meer genoteerd, met 7 waarnemingen deze maand. Kruisbekken trokken over Heurne (DDG). Een bonte vliegenvanger werd gezien in het Kluisbos. Een fotogenieke HOP, de tweede van dit jaar voor onze regio, werd ontdekt in Ename (AVB).

Foto: drieteenmeeuw aan de Callemoeie (BDE)
01-06-2023 door DVDP

Bijzondere waarnemingen lente 2023 uit VA+

Bijzondere waarnemingen lente 2023 uit VA+Vanaf maart begint het toch te kriebelen bij ons, de vogelaars. De dagen worden langer. Het ochtendconcert zwelt dag na dag een beetje aan. En dan hoor je die eerste tjiftjaf. Of zie je die eerste zwaluw. En dan weet je het, ze komt er bijna aan. De lente.

In maart zien we nog terugtrek van wintergasten. Zo dook er een mannetje TOPPER op in Nederename ( BHE ) en een brilduiker op de Donk (DVDP). Deze hebben waarschijnlijk ten zuiden van ons overwinterd. Over Erwetegem (30 ex, GVV) en Strijpen (1ex, CNU) trokken kraanvogels. Tijdens deze maand is er traditiegetrouw ook de trek van goudplevier, grutto (max 32, Dal, DDG), kemphaan (max 8 ex, Zulte, EDV) en kluut (max 22 ex, Donk, SFE). Aan de Callemoeie dook een bontbekplevier op (WSI). Een gerichte inventarisatie leverde 9 bokjes op in de Snippenweide (DDG). Een gekleurringde lepelaar dook op in de Kaaimeersen (BHE). Het dier werd in 2015 geringd in Verrebroek. Er vloog ook een mooie groep van 23 ex over Melden (JDW). De voorjaarstrek van rode wouw ging niet onopgemerkt voorbij met maar liefst 17 waarnemingen in maart. In Nazareth werd ook een smelleken gezien (NVW). Een Europese kanarie werd gezien in Berchem (TLI). Het gros van de pontische meeuwen dit voorjaar werd nog in deze maand gezien. Bijzonder: een influx van ALPENGIERZWALUWEN in België bracht er ook naar onze regio. Lucia Decuyper zag er 2 vliegen over de terreinen van de voormalige centrale in Ruien. Een nieuwe soort voor VA+!


April leverde ons 3 verschillende waarnemingen van STELTKLUUT op: 3ex in Ruien ( Tijs ), 2ex in Bachte (NVW) en nog 1ex aan de Callemoeie ( Björn, Ward ). In de Langemeersen kwam een kraanvogel overnachten en een jagende VELDUIL werd er ook gespot ( Lieven ). Aan de Callemoeie kwamen maar liefst 14 zwartkopmeeuwen op een avond overnachten (BDE), net als een jonge geelpootmeeuw. Een DWERGSTERN, nog maar de 5e waarneming in 20 jaar, werd er eveneens gezien ( JDW ), net als enkele zwarte sterns (max. 5ex). Het Dal te Heurne lokte een bontbekplevier, een lepelaar (TNA). Hier werd ook een zingende SNOR ontdekt die tot het einde van de lente bleef snorren (DVDP). Regenwulpen trokken over Boekel en Deinze, eentje kwam naar beneden aan de Ratte te Eke (IMA). Een TEMMINCKS STRANDLOPER werd gezien in Ruien ( Jurgen ) waar ook nog zwarte ruiter (NDS) en een max. aantal bosruiters voor de regio dit voorjaar: 5ex. Een andere zwarte ruiter werd opgemerkt in Nederename (BDE). Ook enkele bokjes lieten zich nog zien op andere plaatsen. 4 lepelaars zetten voet aan de grond op de grens tussen Nazareth en Ouwegem (JDW) terwijl er later ook 2 over Asper vlogen (KDM). Purperreiger werd ook 5x waargenomen. Visarend vloog over Semmerzake en Boekel (GMI, HVE). Smelleken werd nog 3x gezien. De eerste wielewalen lieten zich horen op het einde van de maand, in Zingem. Bonte vliegenvanger werd tijdens de trek op een 5-tal locaties gezien. Een zingende Europese kanarie werd aan de Zeverenbeek gehoord (EVH). In Zwalm werden ook 2 zangposten van GRAUWE GORS ontdekt: 1 op Franskouter (HVE), 1 in Roborst ( LNE ).


Voor zomertaling bleek het een goed voorjaar te zijn, met het op één na hoogste aantal waarnemingen voor de regio in 15 jaar. Het gevolg van de extreme droogte in Zuid-Europa? Maar broedkoppels bij ons? Die blijven zeer schaars. Het aantal broedgevallen van grutto in Bachte kende in vergelijking met vorig jaar een terugval. De KOEREIGER wordt algemener, met waarnemingen verspreid over het hele voorjaar en een max. van 5 ex te Zingem ( DVDP ). Kleine zilverreigers lieten zich ook elke maand zien, met een lang pleisterend ex. in het Dal te Heurne. Er waren 11 waarnemingen van zwarte wouw over de hele periode. Blauwe kiekendief werd ook nog heel regelmatig gezien, met in totaal 46 waarnemingen tot einde mei! Oehoe schuift verder op naar het noorden van onze regio. Het hele voorjaar was het een komen en gaan van slechtvalken aan de Walburga met dramatische wendingen (meer info zie FB-pagina Slechtvalken Oudenaarde ). Middelste bonte specht werd nog op een 8-tal locaties gezien. Voor beflijster was het een van de flauwere voorjaren van de laatste jaren. Grote lijster blijft dramatisch, slechts een handvol zangposten. Net als vorig jaar blijkt ook grauwe vliegenvanger achteruit te boeren. Slechts gezien op een 10-tal locaties. Wie wel aan een comeback timmert in de regio is de nachtegaal. Het beste voorjaar tot nog toe in de laatste 20 jaar, met vooral hogere dichtheden in de Scheldevallei tussen Oudenaarde en Zingem. Gekraagde roodstaart houdt stand. Paapjes werden vanaf einde april her en der opgemerkt met een max. van 5 ex te Petegem-Leie (TNA). Roodborsttapuit breidt verder uit in de regio en werd al in 30 verschillende km-hokken opgemerkt, het hoogste aantal van de laatste 10 jaar. Appelvink werd op 13 plekken gezien, met een max van 5 ex in St-Lievens-Houtem (DDC). Goudvinken werden op 4 locaties gezien.
In mei werden kwartels gehoord op 21 verschillende locaties. Een voor het binnenland zeldzame KANOET dook op in Ruien ( TNA ), waar ook nog een tweede TEMMINCKS opdook ( JDW ). Een derde van dit voorjaar liet zich zien in Roborst (HVE), waar ook bontbekplevier werd opgemerkt. Die werd ook nog gezien in het Dal te Heurne (DDG). 2 waarnemingen van KLEINE STRANDLOPER volgden elkaar snel op: eentje in Bachte (MVB) en enkele dagen later een in Petegem-Leie ( BDE ). Nog maar waarneming 2 en 3 van de laatste 25 jaar. Opvallend: ook vorig jaar dook er eentje op. Het max. aantal zwarte sterns van deze maand bedroeg 8 ex op de Tweeling te Eke (TMA). Over de Langemeersen vloog een zwarte ooievaar (DPO) en een ROODPOOTVALK ( KDW ). Hét showbeest van deze maand moet wel het mannetje GRAUWE KIEKENDIEF ( Lieven ) zijn. Deze showpetie liet zich een hele week regelmatig zien boven de Langemeersen van heel dichtbij. Hij kreeg zelf op een dag bezoek van een soortgenoot, een 2e KJ mannetje. Een ander ex werd begin mei op trek gezien over Wannegem (DDG). Er bereikten ons ook nog 3 waarnemingen van lepelaar(max 16 naar N over Deinze, VLO), 2 visarenden en nog een rode wouw. Een ander beest met een echte X-factor was het mannetje GRAUWE KLAUWIER in de Pyreneeën te Ronse ( XTE). Hij voelde er zich in zijn sas en zong regelmatig. Een GROTE KAREKIET (HCR) liet zich horen aan de Donk te Oudenaarde, waar ook een koppeltje WOUDAAP werd gespot en een ORPHEUSSPOTVOGEL ( SOS ). Bonte vliegenvangers werden nog gezien in Petegem-Leie, Oudenaarde en Dikkelvenne. Een kruisbek vloog over St-Maria-Latem (HVE) en een Europese kanarie liet zich fotograferen in St-Lievens-Houtem (RCR).

Foto: Grauwe kiekendief (Xander Termonia) in de Langemeersen
07-05-2023 door DVDP

Birdathon 2023: Verslag

Birdathon 2023: VerslagHet zit er alweer op, de birdathon. Zoveel mogelijk soorten zien in 24u binnen de regiogrenzen. We strandden op 114 soorten (exoten en ondersoorten niet meegeteld). Dat is een evenaring van het resultaat uit 2022. Met meer dan 1.000 ingevoerde waarnemingen verdeeld over vele waarnemers kan de dag een succes worden genoemd. Een schat aan data voor de broedvogelatlas en natuurlijk dikke fun voor iedereen die er voor ging.

En of ze gemotiveerd waren om er zoveel mogelijk uit te halen. Een begeleide wandeling in Kluisbergen met Thijs en Lucia in Kluisbergen, broedvogelinventarisatie in de Heurnemeersen met Davy, etc...

In de vroege uurtjes (lees: voor 7u 's morgen) begon onze WhatsApp al actief te worden: sprinkhaanzangers werden gemeld, een steenuiltje, de snorrende snor in 't Dal snorde nog steeds (zit er al eventjes), braamsluipers en de eerste bosrietzanger, etc. Het gaat altijd snel vooruit in de eerste uren van de dag. Nog voor 8u zaten we al aan 70 soorten met ook nog roodborsttapuit, nachtegaal, wielewaal, geoorde fuut, enz. En op het middaguur hadden we er bijna 100 met o.a. spotvogel als toevoeging. Een analyse werd gemaakt en doorgestuurd: we missen nog ringmus, enkele bossoortjes, etc.. Hup, terug 't veld in! Seek and voer in!

Na de middag is het zwoegen om er nog toe te voegen. De makkelijke soortjes zijn getikt. Nu is het hopen op toevalstreffers. Tijdens de voorjaarstrek kunnen die namelijk zo maar uit de lucht komen vallen.

Een rondje in de bossen zorgde voor nog enkele mezensoortjes die we misten, het kwik-me-dit van de kwartel werd gehoord, een zeldzame kleine strandloper (Björn) kwam er uit in Petegem-Leie, bosruiter, pontische meeuw, kleine zilverreiger en rode wouw. Allemaal passanten, maar ze werden gezien en telden dus mee!

's Avonds werd ook nog ransuil toegevoegd en een bosuil, om uit te komen op 114.

Uiteraard lukt ook niet alles. Ondanks dat er de voorbije weken relatief veel zomertalingen werden gezien, konden we er geen vinden die dag. Ook paapje en de relatief makkelijke kerkuil werden gemist. Eveneens in de categorie "zit zeker in de regio maar we zagen ze niet die dag": kleine en middelste bonte specht, havik, oehoe, goudvink, grote lijster, ... .

Besluit: 't was een boeiende dag en wie er aan deelnam heeft zich zeker en vast geamuseerd! Een karrevracht aan data kan gebruikt voor de broedvogelatlas. Het houdt ook een vinger aan de pols om te zien hoe het met de status van onze vogels gesteld is. We zijn broedvogels kwijt, zoals de matkop. Niet meer te vinden. De dichtheden van sommige soorten zoals bv. ringmus, grote lijster, geelgors, en nog zo vele andere zijn bedroevend laag geworden en het vergt echt een inspanning om deze nog te gaan zoeken.

Een overzicht van de waarnemingen van die dag: https://vwgvap.waarnemingen.be/observations_by_day.php

Foto: Kleine strandloper te Petegem-Leie door ADV