01-12-2021 door DVDP

Bijzondere waarnemingen najaar 2021

Het najaar: de dagen worden korter en frisser.  Het sein voor heel wat soorten om de grote trek aan te vatten. Het heeft iets magisch en surreëel hoe een vogeltje van een paar gram zoals bv. de bosrietzanger elk jaar opnieuw de Sahara doorkruist naar Oost-Afrika. Welke bijzondere waarnemingen werden er gedaan in onze regio?



In september werd nog een roepende kwartel gehoord in Bachte (PVW). Tot max. 3 geoorde futen (NVW) zaten op de Callemoeie te Nazareth, waar ook 2 zwarte sternen (JDW) even tp waren. Over Meilegem vloog een ZILVERPLEVIER en zwarte ooievaar (HVE). Over de TTP in Mater vlogen 6 bontbekplevieren (JDW,LNE). De juveniele KWAK die sinds augustus op de oude Leie te Machelen zat, werd ook nog 1 maal gezien (EVH). Er vloog er ook een over St-Maria-Latem (HVE – opname). Een jonge purperreiger vond de omgeving rond het Paddenbroek wel fijn en verbleef er uiteindelijk tot eind oktober (TNA). 2021 was ook het jaar van de WOUDAAP: na een broedgeval in Nederename volgde er nu ook een ringvangst in het Paddenbroek (TLI). Een middelste bonte specht liet zich horen in het kasteeldomein van Beerlegem (HVE). Een zwarte specht was aanwezig in het Kluisbos. De RAAF, toekomstige broedvogel(?) liet zich horen in Opbrakel (WDE). Grauwe vliegenvangers werden hier en daar nog gespot in september, soms met uitgevlogen juvenielen. Gekraagde roodstaart werd in Michelbeke (AVL) en Roborst (GRA) gezien. 6 paapjes lieten zich ook nog bewonderen deze maand. In Deinze werd een roodborsttapuit gezien (EVH). Een koppeltje goudvinken liet zich zien in Ronse (TNA). Een kruisbek in de Hospicebossen (NVW).


Ook in oktober bleef er nog minstens 1 geoorde fuut aanwezig op de Callemoeie, waar ook nog 3 bonte strandlopers (JDW) enkele dagen verbleven. Een bokje (KDE) en grote mantelmeeuw (JaVH) werden in Heurne gezien. 3 zwarte ooievaars trokken over St-Maria-Latem (HVE). Een grote groep van 55 lepelaars trok over Machelen (EDV). Dat is de grootste groep die al in of over VA+ werd gezien. Een kleine zilverreiger werd in Eke/Semmerzake en Ruien gezien (CSN, KDW, JDW). Een RAAF vloog over Ronse (GGR, JGL). Een BUIDELMEES (DBO) trok over Michelbeke, waar ook een BLADKONING werd gehoord (LKI).  Half oktober was een plotse doortrek van beflijster met waarnemingen in Meilegem, St-Maria-Latem en Mullem. In Ronse werd een goudvink gezien (WRO). Kruisbekken vlogen over Ronse, Zulzeke en Nazareth. In Machelen werd 3 Europese kanaries gezien (EDV). Ook in het Dal te Heurne zat er eentje (DDG). Een IJSGORS vloog over St-Denijs-Boekel (HVE).


Kolganzen werden deze hele periode gezien met een duidelijke piek in de derde week van november na een eerste vorstnacht. Vele groepjes vlogen toen over de regio. Ook goudplevieren lieten zich opmerken in de hele periode, al piekten de waarnemingen vooral eind oktober met overvliegende groepjes en 1 groepje van 6 ex aan de grond in Petegem-Leie (NVW).


De waarnemingen van KOEREIGER zitten overduidelijk in de lift. Ze werden in elke maand van dit najaar gespot: groep van 45 over Zingem in september (BDE), 1 in Machelen (JDW), 2 in de Langemeersen (PVDB) en tot 2x 1 aan de Callemoeie in november (NVW). De soort is nu al vier jaar op rij te zien in onze regio. Voor 2018 slechts 2 waarnemingen in 20 jaar.


Overtrekkende visarenden werden in september en oktober gespot over onze regio: 11 waarnemingen. Havik werd 15x opgemerkt, zowel op trek als plaatselijke dieren. 28 waarnemingen van blauwe kiekendief vonden de weg naar onze database, met vooral in het eerste deel van het najaar trekkende vogels en vanaf november rondzwervende exemplaren. Voor rode wouw was het een mager najaar met slechts 3 waarnemingen (2020: +50 wnm!). Smelleken liet zich 5x opmerken op trek.


Ransuilen zochten weer hun gekende winterroestplaatsen op dit najaar, met tot max. 14 ex op 1 locatie. Ook de oehoe liet zich weer regelmatig horen in het zuiden van VA+.


Pontische meeuwen zaten in september vooral in de Scheldevallei tussen Oudenaarde en Eke en zochten vanaf oktober de slaapplaats van de Callemoeie op, met een max. aantal van 7 in november. De geelpootmeeuwen kwamen er met max. 3 slapen eveneens in november. Tot max. 2 zwartkopmeeuwen werden ook op slaapplaats geteld. (NGE, BDE, ADV)


De appelvinken kenden een bijzonder goed najaar met in totaal 36 waarnemingen t.o.v. 9 in 2020. Grootste aantal: groep van 35 over St-Denijs-Boekel (HVE).  Ook sijzen, zwarte mezen en gaaien kwamen massaal uit het noorden en oosten afgezakt in vergelijking met vorige jaren. Wellicht het gevolg van voedselschaarste aldaar. Grote lijsters werden eveneens opvallend meer op doortrek gespot, met 3x zo veel waarnemingen dan in 2020 (konden we maar hetzelfde zeggen over onze lokale broedvogels). Kramsvogels daarentegen leken later te arriveren in vergelijking met vorig jaar.


In november dooft de najaarstrek langzaam uit, met nog enkele piekdagen, vooral ten gevolge van nachtvorst. Over Oudenaarde trokken 2 kraanvogels (DMU). Een ROODHALSFUUT (CSN) werd ontdekt op de Tweelingsputten te Eke. Een geoorde fuut liet zich nog tot halverwege de maand zien op de Callemoeie, net als een BAARDMANNETJE (NGE, BDE). Aan de centrale in Ruien werd een bokje meermaals opgemerkt (JDW, TNA), net als in Petegem-Leie (NVW). Op de Donk in Oudenaarde zat een eerste winter ROODKEELDUIKER (NGE). In het Paddenbroek te Berchem ontdekte LDC een kleine zilverreiger. Een zwarte specht bezocht het Wallebos in Ename (KDE). Een middelste bonte werd gezien in St-Maria-Latem (HVE). Een roodborsttapuit zat in de Langemeersen (THE) en in Ruien (MJW). Een zeer late tapuit werd nog gezien in Roborst (AGO). Goudvinken werd gezien in Ronse, Kwaremont en Semmerzake. Barmsijzen werden gespot aan het Wallebos (PVD) en een Europese kanarie in Ruien (JDW).



Foto: Visarend over St-Maria-Latem door HVE

30-05-2021 door DVDP

Bijzondere waarnemingen lente 2021

We kenden een erg wisselvallige en frisse lente, met vooral in april een aanhoudende noordelijke luchtstroming. Dat had ook zijn weerslag op de arriverende trekvogels. Grasmus, tuinfluiter en braamsluiper, soorten die doorgaans vanaf de tweede helft van april toekomen, leken nu toch wel wat vertraging te hebben. Ondanks het relatief frisse voorjaar konden we wel duimen en vingers aflikken met enkele sublieme ontdekkingen. In de maand maart konden we nog drie weken extra genieten van de KLAPEKSTER in Zulzeke. Deze bleef uiteindelijk vijf weken ter plaatse. Een BUIDELMEES werd opgemerkt aan de Bruggenhoek te Zwalm (HVE). Een kraanvogel vloog over de Callemoeie (NGE) en Schorisse (NDS). 4 Goudplevieren rustten even uit in ST-Goriks-Oudenhove (DBO). 2 Bontbekplevieren (ADV) en tot max. 5 bonte strandlopers (VLO) lieten zich bewonderen in de Leiemeersen van Bachte-Maria-Leerne. Ook in de Langemeersen zaten er 2 bontjes en 32 grutto’s (DVDP). Maar liefst 14 bokjes werden geteld op de Snippenweide te Eine (DDG). In Nukerke vloog een zwartkopmeeuw over (SFE). In de Kaaimeersen te Meilegem zaten 3 zomertalingen (BDE). Vroege beflijsters werden eind maart gezien in Dikkelvenne (HLE) en Oudenhove (HVE). Hier en daar werden nog enkele zingende grote lijsters gehoord. De tijd dat deze bijna overal te vinden was, is helaas ver weg. Goudvink werd nog gezien in Ronse en Schorisse. In het Muziekbos werd een kleine barmsijs  (JeVH) en kruisbek (SVDW) gezien.  Over Volkegem vloog een Europese kanarie (NGE).  In april werden ook nog zomertalingen gezien, vooral in de Schelde- en Leievallei. In Petegem-Schelde zong een kwartel (THE). In Bachte-Maria-Leerne zat een STELTKLUUT (JDW), waar ook enkele koppeltjes grutto terug tot broeden kwamen. Een kluut zat aan de site VDM te Nederename (LVDW). Regenwulpen werden overtrekkend gezien te Deinze (3ex - VLO), Elsegem, Eine en Welden. Op het Dal te Heurne zat nog een bokje en vloog een REUZENSTERN (DDG) voorbij, net als een GRAUWE KIEKENDIEF! Daar zaten ook 2 bosruiters net als in Meilegem, Wannegem-Lede en Zulte. Een zwarte ruiter zat aan de Ratte in Eke (CSN). Over Eine vlogen 3 zwartkopmeeuwen (ADV). In Eke zat een grote mantelmeeuw (NVW). Aan de sluis in Oudenaarde zaten zeker één en mogelijk 2 GROTE AALSCHOLVERS (zeldzame ondersoort, DDG). Lepelaars vlogen over Hillegem (2ex), Eke (15ex) en Petegem (XTE). 11 ex hielden even halt aan de Pereboomplassen in Olsene (BDE). Purperreigers werden gezien over Zingem, Eine en Deinze. Velduil passeerde over Elst (LNE). Ondertussen (bijna) jaarlijkse gast: HOP werd gezien te Bachte-Maria-Leerne (JBE) en Etikhove. Een DRAAIHALS liet zich mooi bewonderen aan de Callemoeie (NVW) en werd nog gehoord aan de Boembekemolen (JaVH) en Bos t’Ename (PBL). Smelleken vloog over de Langemeersen, Callemoeie en de Leiemeersen van Bachte. Beflijster werd op 13 locaties gespot. Bonte vliegenvanger werd gezien in de Steenbergse bossen (NBA) te Zottegem en Meilegem (OCO). Een ROODKEELPIEPER(NGE) in zomerkleed bleef 4 dagen hangen in op de akkers rond het Heilsbroek te Berchem. Een goudvink dook op in Eine (DDG). Een Europese kanarie bezocht Oudenhove (JPA). Zingende grauwe gorzen werden even opgemerkt in Nukerke (SFE) en Meilegem (TVM) maar bleven niet ter plaatse. De meest bekeken plek uit onze regio moet wel de Callemoeie te Nazareth zijn. Deze staat al langer bekend als tankstation bij de trekvogels. 2 brilduikers (ADV) en een grote zaagbek (EDV) verbleven er in maart . Een geoorde fuut liet er zich de hele lente bewonderen. Verder nog enkele maxima van deze lente van doortrekkende steltjes aan de plas: 15 kluten, 3 regenwulpen, 2 bontbekplevieren, 3 bonte strandlopers, 2x 1 DRIETEENSTRANDLOPER, 1 bosruiter, 1 zwarte ruiter, 4 zwartkopmeeuwen, 4 pontische en 1 geelpootmeeuw, 9 zwarte sterns, tot max. 57 (!) dwergmeeuwen, 5 lepelaars, 1 Engelse gele kwik. Visarend werd 7x opgemerkt. Havik komt in de regio ook steeds meer op de voorgrond met verschillende waarnemingen en enkele broedgevallen. Blauwe kiekendief werd vooral in maart en mindere mate april opgemerkt, met de meeste waarnemingen in de Langemeersen. Er was wel nog een late waarneming in mei. Rode en zwarte wouw werden elk in totaal meer dan 30x gezien dit voorjaar. Bruine kiekendief heeft de weg naar VA+ goed gevonden: ze namen naar schatting 5-7 territoria in. Van alle waarnemingen van zomertaling, werden er uiteindelijk nog (maar) twee gezien in de maand mei. Een broedgeval lijkt weinig waarschijnlijk. Heel opvallend is de waarneming van een vr. brilduiker op de Schelde te Ruien (APE) in de laatste week van mei. Er werden ook zes baltsende kwartels gehoord. 4 STELTKLUTEN en 1 kluut bezochten het Dal te Heurne, waar ook een DRAAIHALS zich liet horen (DDG). Op de kouter in Heurne zaten 3 bontbekplevieren (DDG). Een regenwulp vloog over Eine (DDG). Een voor het binnenland zeldzame ZILVERPLEVIER (NVW) kwam enkele dagen op krachten aan de Callemoeie, net als een TEMMINCKS STRANDLOPER (JaVH). Ook een zeldzame ROODSTUITZWALUW bracht een kort bezoek aan de plas (BDE). Aan de centrale in Ruien zat een geelpootmeeuw (NGE). Dé spetters van deze maand moeten wel de 2 WITVLEUGELSTERNS geweest zijn aan de Tweelingputten te Eke (TMA). Nog maar de tweede waarneming voor onze regio, 57 jaar na de eerste. Over Erwetegem vloog een zwarte ooievaar (ESA). Purperreigers werden gezien te 2x 1 te Eine (DDG, ADV), Meilegem (PVDB), 3 over Michelbeke (AVL). 4 kleine zilverreigers (AVE) lieten zich bewonderen aan de Kaaihoeve en eentje te Eine (EHA). GRAUWE KIEKENDIEF werd overvliegend gezien aan het Dal te Heurne (DDG) en in S-L-Esse. (WDG). Een tweede en derde HOP van dit voorjaar kwam nog uit in S-L-Houtem (DDP) en S-M-Latem (HVE). Een sinds 10 jaar bijna jaarlijkse, zeldzame doortrekker in VA+ is de BIJENETER: 1 over ’t Burreken (LVDL) en 13 (!) over de Kolpaert in Huise (WDE).  Mei is ook de maand van de wielewaal. Die liet zich vooral horen in de Scheldevallei. Er werd nog zomertortel gezien: in Kruishoutem (ESA), de Langemeersen (NGE) en de Reytmeersen (DDG). Doortrek wellicht. Een broedgeval zit er wellicht niet in. RAAF komt ook steeds dichterbij: in Ronse werden 2 ex gezien (RWE). Toekomstige broedvogel? Een fluiter liet zich horen nabij de Boembekemolen (LNA). Orpheusspotvogel liet zich horen op 6 locaties. Grauwe vliegenvanger zijn dun gezaaid, maar zitten wel nog verspreid in de regio. Een zingende bonte vliegenvanger werd ontdekt in de Spitaelsbossen te Wortegem (GME). Een KLEINE VLIEGENVANGER werd gezien in Asper (JaVh). Over Elst vloog een DUINPIEPER(HVE). Appelvink werd gezien in het Kluisbos (JDW) en Hotond (XTE). De opmars van de OEHOE, voornamelijk in de zuidelijke bossengordel, valt niet meer te ontkennen. De middelste bonte specht heeft zich inmiddels ook goed verspreid over de regio. Hij dook op op 10 verschillende locaties. Ook voor zwarte specht lijkt het een goed jaar te worden. Hij liet zich zien/horen in 7 verschillende bossen, vooral in het zuidwestelijke deel van de regio tussen Wortegem en Ronse. De roodborsttapuit liet zich in vergelijking met vorig jaar wat minder zien. Paapjes zijn eind april tot begin mei op doortrek. Het max. aantal bedroeg 7 ex in de Langemeersen. De nachtegaal, sinds 5 jaar bezig aan een bescheiden revival in de regio, was toch ook weer op 11 locaties te horen. Gekraagde roodstaart werd op doortrek gezien op verschillende plaatsen, maar bleef maar op een handvol plaatsen hangen. Opvallend: matkop neemt razendsnel af. De waarnemingen dit voorjaar zijn op twee handen te tellen.

Foto: Witvleugelstern Tweelingsputten door J. Pintens